Dobrze zaplanowany proces skróci tymczasowe areszty

Zamiast orzekać i szybko kończyć sprawy, sąd wielokrotnie musi je odraczać, bo nie ma na miejscu akt.

Publikacja: 03.09.2013 08:47

Dobrze zaplanowany proces skróci tymczasowe areszty

Foto: Fotorzepa, Łukasz Solski

Choć liczba tymczasowych aresztowań spadła w 2012 r. z 21,3 tys. do 19,7 tys., to problem z ich stosowaniem pozostaje aktualny.

– Teraz już nie ilość, ale długość stosowania aresztów jest w Polsce problemem – mówi „Rz"dr Łukasz Zagórny z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jego pogląd potwierdzają adwokaci.

Błędne koło

Przykład? Proces gangu handlującego narkotykami ciągnie się już pięć lat. Oskarżeni cały czas przebywają w areszcie, a ten jest stale przedłużany. Problem w tym, że niefortunnie zgrywane są terminy posiedzeń o przedłużenie z terminami rozpraw. Te są odraczane: sąd nie może zająć się sprawą, gdyż akta właśnie są w sądzie apelacyjnym, który ma zdecydować o przedłużeniu lub nie tymczasowego aresztu.

Adwokat Marta Lech prowadzi kilka takich spraw. Nie są to tylko procesy narkotykowych gangów, ale i kradzieży czy rozbojów. W jednym współoskarżone jest dziesięć osób. Przez cztery lata nie udało się sprawy skończyć, bo z wokandy spadło aż pięć terminów: nie było akt i sąd nie mógł prowadzić rozprawy.

15,5 mln zł - wydało w ubiegłym roku państwo na odszkodowania

– To brak koordynacji – uważa dr Piotr Kładoczny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. – Takie przypadki można by wyeliminować, gdyby sąd dzielił procesy na mniejsze albo dokładnie je zaplanował od początku do końca – uważa. – Pomóc mogłoby też kopiowanie akt w części niezbędnej do podjęcia decyzji o areszcie.

– Sądowi podejmującemu decyzję o przedłużeniu środka nie jest potrzebny cały materiał, tylko argumenty przemawiające za jego utrzymaniem, a te można skopiować i przygotować podręczne akta – dodaje dr Kładoczny.

Również sędzia Barbara Piwnik uważa, że problemem nie jest złe prawo, tylko praktyka.

– Sąd powinien rozsądnie zaplanować terminy rozpraw oraz pilnować tymczasowych aresztowań i jeśli uzna je za nadal konieczne, z odpowiednim wyprzedzeniem składać wnioski o ich przedłużenie. Wówczas nie powinno być żadnych problemów – podkreśla.

Milionowe wypłaty

Wielu sędziów tego nie robi. To się zmieni. W 2015 r. wejdzie w życie zmieniona procedura karna, która wprowadzi wręcz obowiązek planowania dużych procesów w całości. Powód? ?Mimo że liczba aresztowań tymczasowych spada, państwo wydaje coraz więcej pieniędzy na odszkodowania i zadośćuczynienia. W 2009 r. w sumie niesłuszne skazania, aresztowania, zatrzymania i stosowanie innych środków zabezpieczających kosztowało Skarb Państwa 5,3 mln zł, w 2010 r. już 11,3 mln, a w 2011 r. – 14,5 mln zł.

12,5 roku - to najdłuższy w ostatnich latach areszt utrzymywany do wydania prawomocnego wyroku

Największe do tej pory żądania? 17 mln zł odszkodowania i zadośćuczynienia za prawie trzy lata niesłusznego aresztu domaga się Zbigniew G., prawomocnie uniewinniony od zarzutu zabójstwa, zaś 13,5 mln zł za kilka miesięcy w areszcie żąda Grzegorz Ś., były prezes rafinerii Trzebinia, który policzył też utracone zarobki i zyski.

Ze statystyk Prokuratury Generalnej wynika, że w 2012 r. sądy zastosowały ponad 19,7 tys. aresztów tymczasowych. Najwięcej, bo 68 proc., na czas do trzech miesięcy. Maleje też powoli skuteczność wniosków prokuratorskich o tymczasowe aresztowanie – z 89,4 proc. do 88,6 proc. w ciągu roku.

Choć liczba tymczasowych aresztowań spadła w 2012 r. z 21,3 tys. do 19,7 tys., to problem z ich stosowaniem pozostaje aktualny.

– Teraz już nie ilość, ale długość stosowania aresztów jest w Polsce problemem – mówi „Rz"dr Łukasz Zagórny z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jego pogląd potwierdzają adwokaci.

Pozostało 91% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów