Zatarcie skazania ułatwia powrót do normalności - raport Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości

Wykreślenie z Krajowego Rejestru Karnego daje szansę na uzyskanie zaświadczenia o niekaralności, potrzebnego m.in. do zdobycia pracy.

Aktualizacja: 04.11.2020 18:58 Publikacja: 04.11.2020 07:46

Zatarcie skazania ułatwia powrót do normalności - raport Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości

Foto: Fotorzepa / Michał Walczak

Instytut Wymiaru Sprawiedliwości zajął się oceną instytucji zatarcia skazania. Chodziło o odpowiedź na pytanie, czy zasadne byłoby dozgonne przetwarzanie danych o skazaniach do celów postępowania karnego. Odpowiedź jest jednoznaczna: to działanie niepożądane. Co wyszło z badania?

– Rozwiązanie przewidujące dozgonne przetwarzanie danych o skazaniach do celów postępowania karnego przekreślałoby motywacyjne oddziaływanie na sprawcę – twierdzą autorzy raportu. Tymczasem sprawca, niezależnie od swojego zachowania, a nawet niezależnie od uznania jego zachowania za społecznie akceptowalne, byłby do końca życia traktowany jako uprzednio skazany. Jednocześnie, zdaniem autorów, godziłoby to w zasadę poszanowania godności człowieka, służąc wówczas tylko jako środek do osiągnięcia celu w postaci dobra społeczeństwa, a nie jako cel sam w sobie.

Zatarcie skazania dla wielu oznacza szansę na nowe życie. W wielu sytuacjach trzeba bowiem wykazać się niekaralnością. Przykłady? Postępowanie rekrutacyjne do pracy czy uzyskanie koncesji na przewóz osób. Każdy, na kim ciąży wyrok karny (nawet ten najkrótszy), musi czekać na zatarcie skazania, by takie zaświadczenie otrzymać.

Czytaj także:

Zatarcie skazania: przestępcy nie skarżą wyroków

W wyciągu z Krajowego Rejestru Karnego znajdują się dane dotyczące popełnionego przestępstwa. Chodzi o karę, na jaką został skazany sprawca, a także sąd wydający wyrok i data skazania.

Czy system wybacza? Tak.Po upływie określonego czasu (w zależności od kalibru sprawy) osoba skazana za popełnione przestępstwo staje się w oczach systemu osobą niekaraną. Jej dane są usuwane z Krajowego Rejestru Karnego. We wszystkich formularzach urzędowych można twierdzić, że ma się status osoby niekaranej.

Zatarcie skazania następuje automatycznie (z mocy prawa) po upływie odpowiedniego okresu od dnia wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. W niektórych przypadkach sąd może zarządzić wcześniejsze zatarcie skazania na umotywowany wniosek skazanego.

Instytut Wymiaru Sprawiedliwości zajął się oceną instytucji zatarcia skazania. Chodziło o odpowiedź na pytanie, czy zasadne byłoby dozgonne przetwarzanie danych o skazaniach do celów postępowania karnego. Odpowiedź jest jednoznaczna: to działanie niepożądane. Co wyszło z badania?

– Rozwiązanie przewidujące dozgonne przetwarzanie danych o skazaniach do celów postępowania karnego przekreślałoby motywacyjne oddziaływanie na sprawcę – twierdzą autorzy raportu. Tymczasem sprawca, niezależnie od swojego zachowania, a nawet niezależnie od uznania jego zachowania za społecznie akceptowalne, byłby do końca życia traktowany jako uprzednio skazany. Jednocześnie, zdaniem autorów, godziłoby to w zasadę poszanowania godności człowieka, służąc wówczas tylko jako środek do osiągnięcia celu w postaci dobra społeczeństwa, a nie jako cel sam w sobie.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP