Posiadacze pojazdów, którzy unikną konfiskaty auta, nie wywiną się od nawiązki

Ministerstwo Sprawiedliwości poprawia projekt tzw. ustawy o nielegalnych wyścigach, w którym oprócz penalizacji takich zachowań przewidziano m.in. zmiany dotyczące konfiskaty pojazdów czy wzmocnienie sankcji za łamanie sądowego zakazu prowadzenia pojazdów.

Publikacja: 06.05.2025 15:03

Posiadacze pojazdów, którzy unikną konfiskaty auta, nie wywiną się od nawiązki

Foto: Adobe Stock

Modyfikacja zasad dotyczących stosowania przepadku pojazdu czy zmiana definicji nielegalnego wyścigu to przykładowe zmiany w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Nielegalny wyścig samochodowy motorami

Zmiana dotycząca definicji nielegalnego wyścigu sprowadza się do usunięcia oczywistej nielogiczności pierwotnego projektu, w którym zaproponowano dodanie art. 115 § 26, który definiował „nielegalny wyścig samochodowy”.

  – W myśl pierwotnego brzmienia przepisów dwóch motocyklistów ścigających się po ulicach należałoby uznać za uczestników nielegalnego wyścigu samochodowego, co byłoby dość osobliwe – mówi dr Grzegorz Bogdan z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Definicja „nielegalnego wyścigu samochodowego” obejmuje bowiem rywalizację kierujących „co najmniej dwoma pojazdami mechanicznymi”, a jedną z jego postaci ma być „doprowadzenie do utraty styczności z nawierzchnią chociażby jednego z kół pojazdu”, czyli jazda na jednym kole… motocyklem. Dlatego w nowej wersji definicję „nielegalnego wyścigu samochodowego” zastąpiono definicją „nielegalnego wyścigu pojazdów mechanicznych”.

Czytaj więcej

Skarbówka sprzedaje auta pijanych kierowców. Wiadomo „ile zarobiła"

MS naprawia też błąd dotyczący zasad sankcji o charakterze finansowym w przypadku braku możliwości zastosowania konfiskaty pojazdu. Według obecnie obowiązujących regulacji zasada jest taka, że jeśli sprawca popełnił czyn, za który sąd obligatoryjnie orzeka przepadek pojazdu, który nie należy do sprawcy, wówczas sąd musi orzec przepadek kwoty stanowiącej jego równowartość.

Ministerstwo Sprawiedliwości uznało, że obliczanie wysokości równowartości pojazdu jest kłopotliwe, dlatego w projektowanej ustawie przewidziano, że w takiej sytuacji będzie stosowana nawiązka. Jej wysokość nie będzie uzależniona od wartości pojazdu, lecz od sąd określając jej wysokość będzie brał całokształt okoliczności sprawy (wagę czynu, sytuację majątkową sprawcy etc.).

Tyle tylko, że pierwotny projekt przewidywał, że nawiązka ma być fakultatywna nawet w sytuacjach, gdy przepadek auta jest obowiązkowy. Zdaniem ekspertów takie rozwiązanie byłoby niekonstytucyjne, bo pozwoliłoby na łagodniejsze traktowanie posiadaczy pojazdów względem właścicieli pojazdów.

Jak pisaliśmy już na łamach „Rzeczpospolitej”, sprawcy, którzy nie są samoistnymi posiadaczami pojazdu, byliby podwójnie faworyzowani. Po pierwsze, mogliby uniknąć nawiązki w ogóle.

Po drugie, nawet jeśli sąd ją zastosuje, to w wysokości odpowiedniej do wagi czynu i możliwości majątkowych sprawcy. Ten zaś, kto jest jedynym właścicielem, nieodwołalnie straciłby pojazd niezależnie od jego wartości.

Naprawienie stosowania nawiązek

Dlatego MS w poprawionej wersji projektu naprawia ten błąd. I tak, gdy konfiskata nie będzie możliwa, ponieważ pojazd nie stanowi wyłącznej własności sprawcy, nawiązka (w wysokości od 5 do 100 tys. zł) będzie obowiązkowa.

Natomiast gdy konfiskata pojazdu będzie niemożliwa lub niecelowa (w szczególności z uwagi na jego zbycie albo utratę przez sprawcę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie), nawiązka ma być fakultatywna.

Resort sprawiedliwości nie wycofuje się natomiast z wprowadzenia obligatoryjnego dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów w przypadku popełnienia przestępstwa z art. 244 k.k., jeżeli czyn sprawcy polegał na niezastosowaniu się do zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Na niekonstytucyjność takiego rozwiązania wskazywał w obszernym piśmie rzecznik praw obywatelskich prof. Marcin Wiącek. Stwierdził to z resztą Trybunał Konstytucyjny w dwóch (nieopublikowanych) wyrokach z czerwca 2024 r. (sygn. akt: SK 22/21) i kwietnia tego roku (sygn. akt: P3/17)

Modyfikacja zasad dotyczących stosowania przepadku pojazdu czy zmiana definicji nielegalnego wyścigu to przykładowe zmiany w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Nielegalny wyścig samochodowy motorami

Pozostało jeszcze 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Zawody prawnicze
Stowarzyszenia prawnicze chcą odwołania Adama Bodnara. Wnioskują do prezydenta
Prawo dla Ciebie
Operowana robotem da Vinci zmarła. Prawnicy tłumaczą, czym jest eksperyment medyczny
Prawo karne
Wyłudził od Romario miliony. Oszust z Biłgoraja wrócił do Polski
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku