Kto zapłaci za dzika?

[b]Dziki corocznie powodują ogromne szkody w uprawach rolnych. Jako rolnicy, nie uzyskaliśmy do tej pory należnego odszkodowania. Jak poradzić sobie ze szkodami łowieckimi? Próby polubownego załatwienia sprawy z kołami łowieckimi nie przyniosły spodziewanych efektów.[/b]

Jeśli nie dojdzie do porozumienia w drodze mediacji, spór można ostatecznie rozstrzygnąć tylko na drodze sądowej.

Problem szkód spowodowanych przez zwierzynę łowną, taką jak dziki, łosie, czy jelenie reguluje prawo łowieckie (dalej ustawa). Ustawodawca postanowił, że zasady uzyskania odszkodowania zbliży do tych, określonych w prawie cywilnym. Co z tego wynika?

[srodtytul] Nie łatwo uzyskać odszkodowanie[/srodtytul]

Zgodnie z prawem łowieckim tereny leśne oraz polne podzielone są na tzw. obwody łowieckie. Nadzór nad nimi pełnią dzierżawcy lub zarządcy. Najczęściej są to koła łowieckie, zajmujące się m.in. organizacją polowań, wchodzące w skład Polskiego Związku Łowieckiego (PZŁ). Jeżeli żadne koło nie jest zainteresowane dzierżawieniem obwodu, wtedy obowiązki zarządcy pełni PZŁ.

Dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego obowiązany jest do pokrycia szkód wyrządzonych:

1) w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny,

2) przy wykonywaniu polowania.

Sam proces szacowania szkód nie jest zbyt skomplikowany, jednak często pomiędzy właścicielami gruntów rolnych (rolnikami) a kołami łowieckimi dochodzi do sporów co do rozmiaru szkody, wysokości odszkodowania, czy zakresu odpowiedzialności.

Problem leży również gdzie indziej. Według prawa [b]dzierżawca czy zarządca musi pokryć tylko widoczne, rzeczywiste szkody w uprawie. Odszkodowanie nie obejmuje natomiast utraconych korzyści, których rolnik mógłby się spodziewać ze sprzedaży swoich zbiorów[/b].

Zasady odpowiedzialności są zatem odmienne niż w kodeksie cywilnym. W przypadku bowiem, gdyby np. szkodę wyrządziło zwierzę hodowlane (krowa), poszkodowany mógłby zażądać od właściciela zwierzęcia nie tylko rekompensaty za zniszczone plony, ale też i dodatkowego wynagrodzenia równego kwocie, jaką rolnik mógłby uzyskać ze sprzedaży swoich plonów.

[srodtytul]Jak zawiadomić o szkodzie[/srodtytul]

Rozmiaru szkody i wysokości odszkodowania nie ustala żaden urząd w drodze postępowania administracyjnego. Brak jest zatem decyzji i kontroli administracyjno-prawnej, a co za tym idzie – [b]nie ma możliwości odwołania się od krzywdzącego rozstrzygnięcia. [/b]

Również w czynnościach oględzin i szacowania nie uczestniczy żaden organ administracji.

[b]Aby zatem zapobiec stronniczości, poszkodowany rolnik zawsze powinien starać się, o to by czynności dokonywane były przy udziale przedstawiciela właściwej terytorialnie izby rolniczej[/b].

Poszkodowany musi zgłosić szkodę w ciągu 7 dni od jej powstania. Przepisy nie określają skutków niedotrzymania terminu. Niemniej jednak zwłoka działa na niekorzyść poszkodowanego. W przypadku szkód wyrządzonych przez dzikie zwierzęta, im szybciej dojdzie do oględzin, tym większe prawdopodobieństwo prawidłowości ich oceny.

Zawiadomienie w celach dowodowych najlepiej sporządzić na piśmie, nadać pocztą starając się o zwrotne potwierdzenie odbioru (żółta zwrotka na poczcie).

[srodtytul]Oględziny i szacowanie[/srodtytul]

Oględzin i szacowania szkód dokonują przedstawiciele zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego. Pierwszym etapem są oględziny. Podlegają im:

1) rodzaj i jakość uprawy,

2) gatunek zwierzyny która spowodowała szkodę,

3) obszar całej uprawy,

4) przybliżony obszar uprawy, która spowodowała szkodę.

Następnie dochodzi do oszacowania szkody. Na tym etapie dodatkowo określa się procent zniszczenia uszkodzonej uprawy oraz ustala się wysokość należnego odszkodowania.

Wyliczeń dokonuje się mnożąc rozmiar szkody przez cenę skupu danego artykułu rolnego, a gdy nie jest prowadzony skup – cenę rynkową, obowiązującą w okresie szacowania i rejonie występowania szkody, pomniejszona o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania.

Na zakończenie oględzin i szacowania sporządzany jest protokół, który podpisuje dzierżawca, rolnik oraz przedstawiciel izby rolniczej, o ile uczestniczył w czynnościach.

[b]Ważne.[/b] Poszkodowany rolnik może wnieść zastrzeżenia do protokołu.

Wypłata odszkodowania powinna nastąpić [b]w terminie 30 dni od podpisania protokołu.[/b]

[srodtytul]Najpierw mediacja[/srodtytul]

Spory rolników i dzierżawców w pierwszej kolejności rozstrzygane są polubownie w drodze mediacji. Mediatorem może być właściwy ze względu na miejsce powstałej szkody organ gminy (np. wójt, burmistrz).

[srodtytul]Alternatywne rozwiązania[/srodtytul]

Warto zauważyć, że koła łowieckie są podstawowym ogniwem Polskiego Związku Łowieckiego. Zatem w razie problemów z odzyskaniem odszkodowania od koła łowieckiego, warto zwrócić się do zarządu PZŁ, który może podjąć działania.