Ratowanie życia i zdrowia? NFZ musi zrefundować

Obowiązek udzielenia pomocy zagrożonemu pacjentowi jest ważniejszy niż limity budżetowe – uznał Sąd Najwyższy.

Aktualizacja: 01.04.2014 10:14 Publikacja: 01.04.2014 09:07

SN: NFZ ma refundować zabiegi niezbędne ze względu na zagrożone zdrowia lub życie

SN: NFZ ma refundować zabiegi niezbędne ze względu na zagrożone zdrowia lub życie

Foto: Fotorzepa, Roman Bosiacki Roman Bosiacki

W sporach szpitali z Narodowym Funduszem Zdrowia o nadwykonania zapadło wiele sprzecznych wyroków. W najnowszym orzeczeniu Sąd Najwyższy nie zostawił żadnych wątpliwości: NFZ ma refundować zabiegi niezbędne ze względu na zagrożone zdrowia lub życie (I CSK 161/13). Górę wzięło stanowisko, że gdy chodzi o ratowanie życia, ograniczenia budżetowe muszą zejść na bok. ?A ratują je także dializy.

Koszty nadwykonań

Kwestia ta wynikła w sprawie Fresenius Nephrocare Polska, znanego świadczeniodawcy z zakresu dializoterapii, i leczenia chorób nerek. Domagał się on od NFZ 895 tys. zł za 2162 zabiegi wykonane w trzech stacjach dializ na Podkarpaciu ponad limit z umowy z NFZ na 2010 r. Opiewał on na nieco ponad 11 mln zł i okazał się zbyt niski.

264 sprawy o nadwykonania miał NFZ w końcu 2012 r.

Od początku 2010 r. FNP informował NFZ o nadwyżce pacjentów i prosił o zadeklarowanie refundacji ponad limit. Pytał też, co ma robić w tej sytuacji. Ze swojej strony proponował pacjentom zabiegi w innych ośrodkach, ale ci nie godzili się na nie ze względu na znaczne odległości. A pacjenci dializowani są trzy razy w tygodniu po cztery godziny, a nieraz nawet dłużej.

Rzeszowskie sądy Okręgowy i Apelacyjny zasądziły żądaną kwotę. Wykazały, że nie było innych stacji dializ w rozsądnej odległości, a dowóz pacjentów rodzi zagrożenia. W praktyce zatem każdy przypadek wykonania hemodializoterapii był świadczeniem niecierpiącym zwłoki, za które NFZ powinien zapłacić.

Narodowy Fundusz Zdrowia nie kwestionował liczby nadwykonań ani ich wyceny. Nie godził się natomiast na obciążenie go zabiegami wykonanymi ponad limit.

Zasady i przepisy

Sąd Najwyższy nie podzielił argumentu NFZ, że zapłata za nadwykonania oznaczałaby zakwestionowanie umów z NFZ. Z uzasadnienia wyroku wynika, że orzekający w tej sprawie sędziowie: Jan Górowski, Mirosław Bączyk i Katarzyna Tyczka-Rote zdawali sobie sprawę, że w wielu wyrokach SN nie przyznał placówkom prawa do wynagrodzeń za świadczenia niemieszczące się w limicie. Jednocześnie wskazali, że zapadło wiele przeciwnych orzeczeń, i to one w ich ocenie są dominujące. Uznali, że szpitalowi przysługuje wynagrodzenie za świadczenia ponadlimitowe spełnione w okolicznościach zagrożenia zdrowia lub życia. Obowiązki te mają charakter bezwzględny, dotyczą nie tylko szpitali i lekarzy, ale też NFZ i są ważniejsze niż ograniczenia wynikające z umów o świadczenia zdrowotne. Koszty te zatem obciążają NFZ.

748?mln zł wynoszą świadczenia ponadlimitowe wykonane ?przez szpitale w 2013 r.

– Nowością wyroku jest to, że SN uznał, że dializoterapia to świadczenie ratujące życie, za które NFZ musi zapłacić. To samo może stać się wkrótce z onkologią, która wciąż jest limitowana przez NFZ. To także jest świadczenie ratujące życie – komentuje mecenas Katarzyna Fortak-Krasińska zajmująca się takimi sprawami. I dodaje, że w sądach toczy się wiele procesów o zapłatę za świadczenia onkologiczne wykonane ponad limit.

– Kontrakty na dany rok w większości odpowiadają rzeczywistym potrzebom zdrowotnym pacjentów, wszystkie szpitale powinny je przewidzieć – mówi Andrzej Troszczyński z NFZ.

NFZ jednak od kilku lat prowadzi kilkaset procesów o nadwykonania, które opiewają na setki milionów złotych.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo karne
Czy Mieszko R. brał substancje psychoaktywne? Są wyniki badań
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem