Komisja wniosła do Trybunału o stwierdzenie, że poprzez stosowanie systemu interwencji państwa w postaci nałożenia nieograniczonego w czasie obowiązku stosowania przez przedsiębiorstwa energetyczne cen dostaw gazu ziemnego zatwierdzanych przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE), Polska naruszyła dyrektywę 2009/73/WE dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego.
Okoliczności sprawy
W 2009 r. Komisja skierowała do Polski wezwanie do usunięcia uchybienia, w którym wskazała, że polskie prawo, nakładające na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek przedstawiania prezesowi URE do zatwierdzenia taryf, które zamierzają stosować, i przewidujące karę pieniężną w przypadku niewypełnienia tego obowiązku, są niezgodne z prawem UE. Komisja wskazała, że przepisy prawa UE mają na celu stworzenie konkurencyjnego, bezpiecznego i zrównoważonego pod względem środowiskowym rynku gazu ziemnego, bez dyskryminowania tych przedsiębiorstw. Komisja podniosła także, że przepisy polskiej ustawy Prawo energetyczne są niezgodne z prawem UE, gdyż obowiązek przedstawiania prezesowi URE do zatwierdzenia taryf nie uwzględnia konkretnej sytuacji odbiorców, jako że nie dokonano żadnego rozróżnienia między odbiorcami będącymi gospodarstwem domowym a odbiorcami niebędącymi gospodarstwem domowym. Komisja dodała, że uprawnieni odbiorcy powinni mieć prawo do zakupu gazu ziemnego od wybranego przez siebie dostawcy.
Ponieważ Polska odpowiedziała, że przewidziany w ustawie Prawo energetyczne mechanizm zatwierdzania taryf paliw gazowych leży w ogólnym interesie gospodarczym, gdyż ma on zapobiec utrzymaniu pozycji dominującej przez zasiedziałego operatora, który posiada znaczny udział w rynku, i mechanizm ten jest zgodny z zasadą proporcjonalności, w styczniu 2014 r. Komisja wniosła do Trybunału skargę w omawianej sprawie.
Wyrok ETS
Dzisiejszym wyrokiem Trybunał orzekł, że poprzez nałożenie nieograniczonego w czasie obowiązku stosowania przez przedsiębiorstwa energetyczne cen dostaw gazu ziemnego zatwierdzanych przez prezesa URE, w sytuacji gdy prawo krajowe nie zobowiązuje organów administracji do okresowego badania konieczności i zasad jego stosowania w sektorze gazowniczym z uwzględnieniem stopnia rozwoju tego sektora, oraz który cechuje zastosowanie do nieograniczonego kręgu beneficjentów lub odbiorców bez rozróżnienia pomiędzy odbiorcami oraz bez rozróżnienia sytuacji odbiorców w ramach poszczególnych ich kategorii, Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy dyrektywy 2009/73/WE dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego (sygnatura sprawy C-36/14).
Trybunał zauważył, iż nawet gdyby uznać, że ogólny obowiązek zatwierdzania przez prezesa URE cen dostaw gazu ziemnego stosowanych względem odbiorców niebędących gospodarstwami domowymi jest podyktowany interesem gospodarczym polegającym na utrzymaniu cen dostaw gazu ziemnego na rozsądnym poziomie, to jego stosowanie można uznać za zgodne z dyrektywą 2009/73 tylko wtedy, gdy odbywa się ono z poszanowaniem zasady proporcjonalności i jest oparte na jasnych, przejrzystych, niedyskryminujących i weryfikowalnych zasadach, które gwarantują przedsiębiorstwom gazowym w Unii równy dostęp do odbiorców krajowych.
