RPO o potrzebie ochrony wolności i pluralizmu mediów

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek podkreśla problem braku regulacji prawnych dotyczących kontroli koncentracji na rynku mediów, które uwzględniałyby kwestię ochrony wolności i pluralizmu społecznych środków przekazu.

Publikacja: 14.11.2022 20:51

RPO o potrzebie ochrony wolności i pluralizmu mediów

Foto: Adobe Stock

Problematyczna luka prawda wyszła na jw podczas koncentracji spółki PKN Orlen oraz Polska Press. Co ważne jak wskazuje RPO niemożliwe jest jej usunięcie poprzez bezpośrednie stosowanie Konstytucji z powodu zakazu domniemywania kompetencji organów władzy publicznej. 

Na "niepełne" przepisy oraz potrzebę ich zmian prócz samego Rzecznika zwracają uwagę także europejskie instytucje. 

– Konieczne jest podjęcie działań legislacyjnych w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony wolności środków społecznego przekazu oraz wolności wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji chronionych na mocy art. 14 i 54 Konstytucji RP – pisze RPO Marcin Wiącek do premiera Mateusza Morawieckiego.

Czytaj więcej

W obronie mediów

Pismo do premiera opiera się na przeprowadzonych postępowaniach antymonopolowych, które biuro Rzecznika Praw Obywatelskich prowadziło, w tym przede wszystkim na głośnej fuzji PKN Orlen z Polska Press. Podczas analizy tych dokumentów urzędnik współpracował m.in. z Prezsem UOKiK, który stwierdził iż obecne przepisy nie pozwalają na kontrolę i ocenę koncentracji pod względem ochrony wolności i pluralizmy mediów, a jedynie na zachowanie warunków konkurencji. 

Podobne stanowisko wyraził Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, do którego skierował się RPO - w jego ocenie okoliczności pozaekonomiczne nie mogą być brane pod uwagę przy ocenie prawidłowości decyzji Prezesa UOKiK co do wyrażenia zgosy na koncentrację. Sąd wskazał jednak, że wolność mediów jest wartością konstytucyjną. 

RPO podkreśla, że brak możliwości uwzględnienia pluralizmu mediów jest źródłem szczególnego ryzyka. Koncentracja struktury własnościowej na rynku mediów może bowiem negatywnie wpływać na realizację podstawowych standardów demokratycznego państwa prawa, zwłaszcza w obecnej sytuacji, w której kwestie wolności i pluralizmu mediów nie mogą być uwzględnione w żadnym zakresie.

Wobec tego, Rzecznik określił swoje rekomendacje jakie powinny zostać wprowadzone celem lepszej ochrony mediów:
- "Do polskiego porządku prawnego należy wprowadzić odpowiednie przepisy, które stanowiłyby dla organów stosujących prawo ochrony konkurencji wyraźną i niekwestionowalną podstawę prawną oraz obowiązek uwzględnienia w ramach oceny dokonywanej na potrzeby postępowania w sprawie kontroli koncentracji w sektorze mediów kryteriów związanych z koniecznością ochrony wolności i pluralizmu środków społecznego przekazu."

- "Należy też uregulować kwestę ochrony danych osobowych w sytuacjach, gdy w transakcji bierze udział podmiot zależny od Skarbu Państwa. W takich przypadkach organy władzy państwowej mogą bowiem pozyskiwać duże bazy danych o obywatelach z pominięciem prawnopublicznych i konstytucyjnych procedur ograniczania prawa do prywatności."

- "RPO wskazuje też na nieskuteczność polskiej regulacji zakazu tzw. gun-jumpingu, czyli podejmowania przez podmioty zamierzające dokonać koncentracji działań polegających na rzeczywistym przejęciu kontroli jednej spółki nad drugą do czasu rozstrzygnięcia sprawy.". 

Wprowadzenie tych zaleceń ma usprawnić sam system dokonywania przejęć, ale także uchronić rynek wolnych mediów i ich ewentualnego ograniczania. 

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego