Krystyna Barbara Kozłowska, Rzecznik Praw Pacjenta przypomina, że rodzice muszą zaszczepić dziecko. Powołuje się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 16 kwietnia 2013 r. (II SA/Bk 18/13). Sędziowie orzekli wówczas, że rodzice mają obowiązek poddać maluchy szczepieniom. Wynika to z przepisów prawa i zwolnić z tego obowiązku mogą jedynie konkretne przeciwwskazania lekarskie do szczepienia dziecka.
W kwietniowym wyroku sąd wskazał także, że jeśli szczepionka jest obowiązkowa pacjent nie ma wówczas prawa skorzystać z klauzuli sumienia. Czyli nie może odmówić bądź zgodzić się na udzielenie tego świadczenia. Nie działa tu bowiem prawo pacjenta do wyrażania zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych z art. 16 ustawy prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Rzecznik tłumaczy, że stosuje się je tylko wtedy gdy przepisy odrębnych ustaw nie stanowią inaczej. Tymczasem obowiązek szczepień ochronnych wynika z ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że obowiązek szczepień jest uregulowany prawnie i ma ścisły związek z zapobieganiem szerzenia się chorób zakaźnych u osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Profilaktyka przed chorobami epidemicznymi jest konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych. Jeśli zainteresowany nie poddaje się obowiązkowemu szczepieniu, mimo zastosowania środków egzekucji administracyjnej odpowiada karno-administracyjnie, z art. 115 §1 kodeksu wykroczeń. Ten przewiduje 1500 zł grzywny za uchylanie się odo obowiązku. Tej samej odpowiedzialności podlega też rodzic, który sprawuje pieczę nad osobą małoletnią a nie chce szczepić.
1 sierpnia Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jednak, że inspektorzy sanepidu nie mają prawa do karania rodziców w takich przypadkach. Może to tylko robić wojewoda.