Deregulacja, czyli bez niekorzystnych zmian dla doradców podatkowych

10 sierpnia minie rok od czasu wejścia w życie tzw. ustawy deregulacyjnej, która m.in. ułatwiła zainteresowanym dostęp do zawodu doradcy podatkowego. Nie sprawdziły się jednak wcześniejsze obawy, że grozi nam zalew tanich porad niskiej jakości udzielanych przez osoby bez kwalifikacji.

– Dotychczas nie odczuliśmy żadnych skutków deregulacji. Wynika to zapewne z faktu, że przedsiębiorcy weryfikują kompetencje doradców. Nie słyszałem o przypadku, by niekompetentna osoba, udzielając porady podatkowej, naraziła klienta na problemy – mówi Krzysztof Komorniczak, prezes ECDDP.

Podobnego zdania jest Tomasz Michalik, doradca podatkowy, partner w MDDP, przewodniczący III Kadencji Krajowej Rady Doradców Podatkowych. Jego zdaniem dokonana przez ustawodawcę deregulacja, czy raczej dereglamentacja czynności doradztwa podatkowego, nie wpłynęła negatywnie na rynek doradztwa.

Obserwacje środowiska doradców potwierdza prof. Jadwiga Glumińska-Pawlic, obecna przewodnicząca KRDP. Jej zdaniem nie sprawdziły się wcześniejsze obawy dotyczące odpływu doradców i zastępowania fachowców przez osoby bez uprawnień.

Nie oznacza to jednak, że KRDP jest zadowolona z deregulacji. Samorządowi zawodowemu nie podoba się zwłaszcza skrócenie okresu praktyk, gdyż doradztwa można się nauczyć tylko w praktyce.

Prof. Witold Modzelewski, honorowy przewodniczący Krajowej Izby Doradców Podatkowych, uważa natomiast, że w wyniku deregulacji podatnicy zostali narażeni na działania nieuczciwych lub niekompetentnych „usługodawców" oferujących im „oszczędności podatkowe", które są w istocie zorganizowaną działalnością przestępczą i pospolitym oszustwem.

Przypomnijmy, że główna zmiana polega na tym, że do wpisu na listę doradców podatkowych wystarczą sześciomiesięczne praktyki u doradcy lub w spółce doradztwa w wymiarze ośmiu godzin tygodniowo. Wcześniej okres praktyk wynosił dwa lata, też w wymiarze ośmiu godzin tygodniowo. Ministerstwo Finansów nie zdecydowało się na to, by zwiększyć tygodniowy wymiar praktyk.

Co prawda doradcą podatkowym można zostać szybciej, jednak nadal trzeba spełnić inne dotychczasowe wymogi. Przede wszystkim trzeba zdać egzamin z 12 dziedzin prawa podatkowego, który składa się z części pisemnej i ustnej. Warunkiem dopuszczenia do części ustnej jest zdanie pisemnej. Doradca musi mieć wyższe wykształcenie (niezależnie od kierunku), korzystać z pełni praw publicznych, być nieskazitelnego charakteru i swoim dotychczasowym postępowaniem dać rękojmię prawidłowego wykonywania tego zawodu. Warunkiem wpisu jest złożenie ślubowania wobec przewodniczącego KRDP.

Eksperci zauważają natomiast negatywny wpływ ustawy deregulacyjnej na zawód księgowego. Usługowym prowadzeniem ksiąg mogą zajmować się teraz osoby, które mają pełną zdolność do czynności prawnych, nie był karane i wykupiły ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Zniesione zostały wszystkie inne wymogi, m.in. dotyczące konieczności zdania egzaminu państwowego oraz przynajmniej dwuletniej praktyki w księgowości. Nie trzeba już mieć certyfikatu Ministerstwa Finansów ani innych świadectw zawodowych. Sami księgowi skarżą się na nieuczciwą konkurencję ze strony osób bez uprawnień, które oferują prowadzenie ksiąg po zaniżonych cenach.

W odpowiedzi na deregulację Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP) wprowadziło nowy certyfikat eksperta usług księgowych. To nowy tytuł zawodowy, który nie tylko ma potwierdzać kwalifikacje, ale także gwarantować, że dana osoba się dokształca i przestrzega kodeksu etyki zawodowej w rachunkowości. Certyfikat może uzyskać osoba, która spełni odpowiednie wymogi merytoryczne.

Tomasz Barańczyk

partner zarządzający działem prawno-podatkowym PwC

Klienci PwC bardzo często podkreślają, że od doradcy podatkowego oczekują znacznie więcej niż tylko dobrej znajomości przepisów i ich praktycznych implikacji. Doradca powinien dokładnie rozumieć biznes swojego klienta, ale powinien też umieć spojrzeć na niego całościowo, przez pryzmat całej branży. Jestem przekonany, że ścisła współpraca z firmami w zakresie wypracowywania rozwiązań regulacyjnych ważnych dla całych sektorów (w tym z użyciem zaawansowanych analiz ekonomicznych) będzie coraz ważniejsza. Innym istotnym trendem jest postępująca digitalizacja. Klienci dążą do tego, aby swoje sprawy podatkowe organizować w sposób nowoczesny, szybki i bezpieczny, z zastosowaniem kompleksowych metodologii i narzędzi IT. Firmy doradcze powinny wychodzić naprzeciw tym oczekiwaniom. Podobnie jak z obsługą coraz bardziej złożonych kwestii, takich jak ceny transferowe.

Krzysztof Komorniczak

prezes ECDDP