Dodatkowy dzień wolny od pracy w styczniu. Kto skorzysta i kiedy?

Zgodnie z art.130 § 2 Kodeksu pracy, „każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin”. Potwierdził to także Trybunał Konstytucyjny, który w 2012 r. stwierdził, że  nie jest możliwe nakazanie przez pracodawcę odpracowywania  świąt przypadających w soboty (sygn. akt. K 27/11). Oznacza to, że wolne od pracy z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy i wolne z racji święta muszą być oddzielnymi dniami.

Komu dzień wolny za święto w sobotę

Przy czym dzień wolny za przypadające w sobotę święta przysługuje z mocy prawa wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowę o pracę. Zatrudnieni na innych umowach, np. zleceniobiorcy, nie są uprawnieni do takiego dnia wolnego. Coraz częściej jednak pracodawcy wyznaczają wolne dla wszystkich zatrudnionych, niezależnie od podstawy zatrudnienia.

Czytaj więcej:

Prawo pracy

Za dodatkową pracę zapłata, również po czasie

Godziny spędzone w zakładzie ponad obowiązujący nas wymiar powinny być płatne nawet, gdy naszej aktywności nie odnotowano w papierach.

Pro

Wolne za Trzech Króli ogłosi szef

Sobota jest standardowo dniem wolnym od pracy dla osób pracujących od poniedziałku do piątku. Dlatego też pracodawca musi obniżyć wymiar pracy o 8 godzin w okresie rozliczeniowym i wskazać inny wolny dzień za 6 stycznia 2024 r. Nieudzielenie dnia wolnego  za sobotnie święto jest wykroczeniem naruszającym podstawowe prawa pracownicze i podlega karze grzywny w wysokości od 1 do 30 tysięcy złotych.

Pracodawca ma obowiązek udzielić wolnego za sobotnie święto do końca okresu rozliczeniowego. W przypadku gdy okres rozliczeniowy wynosi miesiąc, dzień wolny od pracy powinien zostać przyznany pracownikowi  w obrębie tego samego miesiąca. Np. za święto w sobotę 6 stycznia 2024 — do końca stycznia 2024.  A  jeśli okres rozliczeniowy wynosi rok,  dzień wolny za święto przypadające 6 stycznia może zostać zwrócony nawet dopiero 31 grudnia.  Udzielenie pracownikowi dnia wolnego po zakończeniu okresu rozliczeniowego jest możliwe tylko na wniosek pracownika. 

Pracownik nie powinien jednak być zmuszony do proszenia o udzielenie wolnego za święto. Pracodawca  samodzielnie lub w uzgodnieniu z pracownikami musi ustalić konkretną datę, gdy załoga ma wolne lub kilka konkretnych dat do wyboru. I oczywiście ogłosić decyzję w sposób przyjęty w zakładzie pracy, tak, by informacja dotarła do pracowników. 

Urlop i L4 a wolne za święto

A jeśli wyznaczony dzień pokrywa się z urlopem lub zwolnieniem lekarskim któregoś pracownika? 

Urlopu można udzielić wyłącznie za dni robocze pracownika, nawet jeśli złożony wcześniej wniosek urlopowy objął dzień wolny za święto w sobotę. W takiej sytuacji najlepiej , jeśli pracownik skoryguje wniosek urlopowy i przedłuży swój urlop o jeden dzień lub zrezygnuje z jednego dnia urlopu. Pracodawca nie ma bowiem obowiązku ustalać dla niego innego dnia wolnego. Nie ma też podstaw do wyznaczenia innego dnia wolnego dla pracownika, który w dniu wyznaczonym przez pracodawcę przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Może się jednak zdarzyć, że część pracowników musi pracować w dniu wyznaczonym jako wolny za sobotnie święto.  W takiej sytuacji na pracodawcy ciąży obowiązek  zapewnienia pracownikom innego dnia wolnego od pracy do końca okresu rozliczeniowego.

Niedopuszczalne jest jednak dzielenie takiego dnia wolnego na raty i  nakazywanie pracownikom przychodzenia do pracy np. na 4 godziny przez dwa dni. Wolne za święto przypadające w sobotę musi obejmować cały dzień. 

Pracownik, który nie mógł odebrać wolnego wyznaczonego przez pracodawcę, bo np. jego umowa o pracę uległa wcześniej rozwiązaniu, ma prawo do wynagrodzenia oraz 100-proc. dodatku za nadgodziny.