Wcześniejsza emerytura lub świadczenie dla nauczyciela

[b]– Urodziłam się 3 września 1962 r. Od 1 września 1983 r. pracuję nieprzerwanie jako nauczyciel. W 1999 r. przystąpiłam do otwartego funduszu emerytalnego. Czy i kiedy mogę przejść na wcześniejszą emeryturę, a jeśli nie, to czy będę mogła uzyskać świadczenie kompensacyjne? – pyta czytelniczka DOBREJ FIRMY.[/b]

Wcześniejszą emeryturę nauczycielską czytelniczka będzie mogła uzyskać pod warunkiem udowodnienia wymaganego stażu ubezpieczeniowego. A jeśli go nie będzie miała, możliwe, że uzyska uprawnienia do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego po ukończeniu 55 lat.

[srodtytul]Bez względu na wiek[/srodtytul]

Nauczyciele urodzeni po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r. mają możliwość uzyskania emerytury bez względu na wiek na podstawie art. 88 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FEB544158BF8366CC02D6928B391DE8F?id=182007]ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm., dalej KN)[/link]. Nabycie uprawnień do tego świadczenia uzależnione jest od:

- udowodnienia do 31 grudnia 2008 r. co najmniej 30-letniego stażu ubezpieczeniowego (tj. okresów składkowych, nieskładkowych i ewentualnie okresów rolnych), w tym minimum 20 lat wykonywania pracy nauczycielskiej lub w przypadku nauczycieli szkół, placówek i zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich – co najmniej 25-letniego stażu, w tym nie mniej, niż 20 lat wykonywania zatrudnienia jako nauczyciel w szkolnictwie specjalnym,

- wykonywania pracy nauczycielskiej wymaganej do przyznania emerytury w wymiarze co najmniej połowy obowiązującego wymiaru zajęć oraz ostatnio przed przejściem na emeryturę,

- nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego lub zgłoszenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa,

- rozwiązania stosunku pracy nauczycielskiej – co do zasady – na wniosek nauczyciela.

Z pytania wynika, że czytelniczka udowodniła do końca 2008 r. 25 lat składkowych i nieskładkowych, w tym wymagane 20 lat pracy nauczycielskiej. Jeśli była to praca w szkolnictwie specjalnym wykonywana przynajmniej w połowie obowiązującego wymiaru zajęć, wówczas po rozwiązaniu stosunku pracy i zgłoszeniu wniosku o przekazanie środków zgromadzonych w OFE do budżetu państwa ZUS przyzna wcześniejszą emeryturę. Jeśli praca nauczycielska nie była wykonywana w szkolnictwie specjalnym, czytelniczka będzie musiała udowodnić posiadanie do końca 2008 r. 30-letniego stażu ubezpieczeniowego.

[srodtytul]W szczególnym charakterze[/srodtytul]

Inna możliwość uzyskania wcześniejszej emerytury przez nauczyciela urodzonego po 1948 r. wynika z art. 184 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172511]ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.)[/link]. Nauczyciel może nabyć prawo do takiego świadczenia po ukończeniu 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna), jeśli:

- na 1 stycznia 1999 r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy nauczycielskiej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa,

- rozwiązał stosunek pracy.

Z pytania wynika, że czytelniczka ma na 1 stycznia 1999 r. 15 lat pracy nauczycielskiej, ale nie wspomniała o innych okresach składkowych i nieskładkowych, które pozwoliłyby udowodnić na ten dzień przynajmniej 20-letni staż ubezpieczeniowy. Jeśli okaże się, że spełniła ten warunek, ZUS będzie mógł jej przyznać wcześniejszą emeryturę po ukończeniu 55 lat, pod warunkiem rozwiązania stosunku pracy oraz zgłoszenia wniosku o przekazanie środków z OFE do budżetu państwa.

[srodtytul]Nowa możliwość[/srodtytul]

Jeśli czytelniczka nie spełni warunków wymaganych do uzyskania wcześniejszej emerytury nauczycielskiej, będzie miała możliwość nabycia prawa do świadczenia kompensacyjnego, o które można się ubiegać od 1 lipca br. na podstawie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=315409]ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (DzU nr 97, poz. 800)[/link]. Świadczenie to przysługuje nauczycielom, którzy:

- ukończyli wcześniejszy wiek wymagany przez ustawę,

- udowodnili okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym przynajmniej 20 lat wykonywania pracy w określonych placówkach oświaty w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć,

- rozwiązali stosunek pracy.

Wiek, w którym nauczyciel może ubiegać się o świadczenie kompensacyjne, uzależniony jest od tego, w którym roku kalendarzowym zostanie on osiągnięty. Dla kobiet wiek ten wynosi 55 lat, jeśli zostanie ukończony w latach 2009 – 2024. Z pytania wynika, że 55 lat czytelniczka ukończy w 2017 roku, co pozwoli jej uzyskać to świadczenie.

[ramka][b]Prawo do rekompensaty[/b]