Jesteś bezrobotny – zgłoś się po zasiłek i dotację

Pośredniak może sfinansować staż, dotację na rozkręcenie własnej firmy a także kilkaset złotych zasiłku.

Prawo do tych świadczeń zależy jednak od spełnienia kilku warunków. W urzędzie pracy może bowiem zarejestrować się wyłącznie osoba, która ma nie mniej niż 18 lat i nie więcej niż 60 - w przypadku kobiet i 65 lat - w przypadku mężczyzn. Nie może być zatrudniona na etacie, ani wykonywać innej pracy zarobkowej np. na umowie o dzieło czy zlecenia, ani prowadzić działalności gospodarczej. Z możliwości rejestracji w urzędzie pracy wyklucza także pobieranie świadczenia z ZUS takich jak renta, emerytura, zasiłek chorobowy, macierzyński lub  przedemerytalny, czy świadczeń z pomocy społecznej. Z tych świadczeń nie skorzystają także rolnicy posiadający gospodarstwo o powierzchni powyżej 2 ha przeliczeniowych, a także właściciele firm, wpisanych do ewidencji działalności gospodarczej.

Dla kogo zasiłek

Prawo do zasiłku zyska osoba, która w ciągu 18 miesięcy przed rejestracją w urzędzie pracy przepracowała co najmniej 365 dni,  prowadziła działalność gospodarczą, czy była zatrudniona na umowie zlecenia, pod warunkiem, że w tym czasie opłacała składki na Fundusz Pracy od wynagrodzenia nie niższego od minimalnego wynagrodzenia.

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych zależy od ogólnego stażu pracy, osoby starającej się o to świadczenie. Jeśli wynosi on mniej niż pięć lat, bezrobotnemu przysługuje zasiłek w wysokości 80 proc. kwoty zasiłku podstawowego, czyli obecnie 635,40 zł.

Bezrobotnemu, którego okres uprawniający do zasiłku wynosi co najmniej 20 lat, przysługuje zasiłek w wysokości 120 proc. kwoty zasiłku podstawowego, czyli aż 953,10 zł miesięcznie. Osoba, której staż jest dłuższy niż pięć lat i krótszy niż 20 lat, dostaje zasiłek w wysokości podstawowej czyli 794,20 zł.

W tej wysokości bezrobotni będą pobierali zasiłek tylko przez trzy miesiące. Po tym czasie zmaleje on do odpowiednio: 498,90 zł (obniżony), 748,40 zł (podwyższony) i 623,60 zł (podstawowy).

Na szczęście, zgodnie z art. 72 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy do tego stażu wlicza się także inne okresy uprawniające do wyższego zasiłku. Są to np. okresy urlopu wychowawczego, czy służby wojskowej.

Zasiłek będzie wypłacany przez:

a) 6 miesięcy – dla bezrobotnych zamieszkałych na obszarze powiatu, gdzie stopa bezrobocia nie przekraczała 150 proc. przeciętnego bezrobocia w kraju;

b) 12 miesięcy – dla bezrobotnych:

– zamieszkałych na obszarze powiatu, gdzie stopa bezrobocia przekraczała 150 proc. przeciętnego bezrobocia w kraju;

– powyżej 50. roku życia oraz posiadających jednocześnie co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku,

– którzy mają na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, a małżonek bezrobotnego jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez tego bezrobotnego.

Okres pobierania zasiłku przez bezrobotnego nie ulega zmianie, jeżeli przeprowadzi się do powiatu o niższej stopie bezrobocia. W takim przypadku bezrobotny jest obowiązany powiadomić o tym fakcie urząd pracy, w którym jest zarejestrowany, oraz stawić się w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla nowego miejsca zamieszkania w terminie 14 dni od dnia zmiany miejsca zameldowania.

Czasem trzeba poczekać

W myśl ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 71 i 75) urząd pracy rozpocznie wypłatę zasiłku najwcześniej po upływie 7 dni od dnia po rejestracji bezrobotnego. Może to jednak nastąpić dopiero po upływie miesiąca lub pół roku, w zależności od tego, w jaki sposób pracownik rozstał się z dotychczasowym pracodawcą.

Najszybciej, bo już po tygodniu od rejestracji, wypłata zasiłku nastąpi gdy pracownik zostanie zwolniony za wypowiedzeniem lub za porozumieniem stron. W tym drugim przypadku porozumienie stron musi jednak być zawarte w przypadku upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

Szybka wypłata nastąpi też w przypadku zwolnienia się przez pracownika w trybie dyscyplinarnym, gdy pracodawca nie dochował swoich obowiązków lub złamał prawa pracownika.

Po upływie 90 dni od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy bezrobotny otrzyma zasiłek, gdy w okresie sześciu miesięcy przed zarejestrowaniem w powiatowym urzędzie pracy rozwiązał stosunek pracy za wypowiedzeniem albo na mocy porozumienia stron, bez przyczyn leżących po stronie pracodawcy opisanych powyżej.

Najdłużej na wypłatę zasiłku, bo aż 180 dni, poczeka osoba, która została dyscyplinarnie zwolniona z pracy.

Obowiązki bezrobotnego

Osoba, która zarejestruje się w urzędzie pracy musi stawiać się na wezwania jego pracowników, a także odpowiadać na oferty zatrudnienia przedstawione przez doradców zawodowych. Jeśli tego nie zrobi pośredniak ma prawo pozbawić taką osobę statusu bezrobotnego na okres do trzech miesięcy.

Przy każdej kolejnej wpadce bezrobotnego pozbawienie go uprawnień wydłuża się do  120, 180 i 270 dni. Jeśli skreślony z rejestru pobierał zasiłek, wraz z pozbawieniem statusu bezrobotnego traci do niego prawo.

Dotacja na firmę

Bezrobotni mają kilka możliwości znalezienia zajęcia dotowanego przez urząd pracy. W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na dofinansowanie do nowej działalności gospodarczej.

Taka bezzwrotna pomoc z Funduszu Pracy może wynieść nawet 20980,92 zł.

Szczegółowe warunki jej przyznawania zostały opisane w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 23 kwietnia 2012 r. w sprawie dokonywania z Funduszu Pracy refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania środków na podjęcie działalności gospodarczej(DzU z 26 kwietnia 2012 r., poz. 457).

W myśl tych przepisów bezrobotny nie dostanie jednak gotówki do ręki na bliżej nieokreślone wydatki. Musi najpierw przygotować szczegółowy biznesplan zawierający listę wydatków niezbędnych do rozkręcenia wymarzonej działalności gospodarczej.

W tej kwocie mogą znaleźć się pieniądze niezbędne na zakup sprzętu (komputera, samochodu) a także koszty pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związane z podjęciem tej działalności czy niezbędnej reklamy. Wtedy może liczyć na zwrot tych kosztów, w granicach przewidzianych w przepisach

Bezrobotny musi także zdawać sobie sprawę z obowiązków, jakie zaciążą na nim wraz z przyznaniem takiej pomocy. W ciągu 30 dni od rozpoczęcia działalności będzie musiał wydać na cele wskazane w biznesplanie pieniądze, jakie urząd pracy przeleje mu na konto.

Zawarta z urzędem pracy umowa będzie także określała dokładny termin przedstawienia rachunków potwierdzających te zakupy.

Zasadniczo takie rozliczenie powinno nastąpić w ciągu dwóch miesięcy od rozpoczęcia działalności, jednak urząd pracy może przedłużyć ten termin, w szczególności gdy przemawiają za tym względy społeczne, w szczególności przypadki losowe i sytuacje niezależne od bezrobotnego.

Podstawowym obowiązkiem bezrobotnego w zamian za pieniądze z funduszu pracy jest utrzymanie założonej dzięki nim firmy przez rok na rynku. Jeśli nie zdoła tego uczynić, będzie musiał zwrócić całą pomoc wraz z odsetkami. Jeśli nie będzie w stanie, ten obowiązek obciąży jego poręczycieli. Taki sam skutek ma sytuacja, gdy w okresie pierwszych 12 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej bezrobotny podejmie zatrudnienie lub zawiesi prowadzenie działalności gospodarczej.

Urząd pracy może zażądać zwrotu pomocy, gdy na podstawie rozliczeń z bezrobotnym zorientuje się, że pieniądze otrzymane z urzędu pracy wydał niezgodnie z umową, lub okaże się, że złożył on nieprawdziwe oświadczenie w sprawie wcześniejszego niekorzystania z innych form pomocy publicznej czy niekaralności.

Co ważne, jeśli o dofinansowanie na starcie działalności gospodarczej stara się  osoba niepełnosprawna wówczas kwota maksymalnego wsparcia z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wzrasta do 52 tys. zł.