Maria Kalesnikawa skazana na 11 lat łagrów. Niezłomna nawet w kajdankach

– Stali się twarzami kampanii wyborczej, wygrali z Aleksandrem Łukaszenką. Przeżył traumę, bo został zmuszony do walki z kobietami i mocno stracił w oczach społeczeństwa. Poniedziałkowym wyrokiem kompensuje więc straty moralne, których doznał w ubiegłym roku – mówi „Rzeczpospolitej" Waler Karbalewicz, czołowy białoruski politolog. – Byli sądzeni na podstawie czysto politycznych artykułów kodeksu karnego. Władze nawet postanowiły nie wysilać się i nie zarzucać im np. oszustw podatkowych. Zarzuty były tak niepoważne i słabe, że postanowiono przeprowadzić cały proces za zamkniętymi drzwiami – dodaje.

Flecistka i polityka

Kalesnikawa jest zawodowym muzykiem, flecistką. Grała w prestiżowej Narodowej Akademickiej Orkiestrze Koncertowej Białorusi. W 2007 roku wyjechała do Niemiec, gdzie ukończyła Wyższą Szkołę Muzyczną w Stuttgarcie. Po dziesięciu latach postanowiła jednak wrócić do ojczystego Mińska, gdzie szybko włączyła się w lokalne życie kulturalne. Stanęła na czele otworzonego przez Babarykę ośrodka Hub Kultury Ok16. Bankier był wtedy jednym z głównych mecenasów kultury i sztuki, m.in. wykupywał i sprowadzał z zagranicy obrazy urodzonych na Białorusi malarzy (w tym również Marca Chagalla).

Z tercetu kobiet, które latem ubiegłego roku stały się symbolem walki z reżimem Łukaszenki, flecistka jako jedyna pozostała na Białorusi. Weronika Cepkało musiała uciekać z kraju wraz z mężem i dziećmi kilka dni przed wyborami z 9 sierpnia 2020, Swiatłana Cichanouska została zatrzymana i zmuszona do wyjazdu na Litwę dzień po wyborach, gdzie przebywa do dzisiaj. Kalesnikawa jeszcze przez kilka tygodni pozostawała na wolności, uczestniczyła w wielotysięcznych protestach, które wybuchły wtedy w stolicy i wielu innych miastach. Stojąc przed kilkusettysięcznym tłumem, nie nawoływała do siłowego obalenia reżimu Łukaszenki, nie zachęcała do rewolucji, lecz apelowała do rządzących o przeprowadzenie wolnych i uczciwych wyborów.

Zaskoczyła służby

Została skazana w przeddzień rocznicy swojego porwania w centrum Mińska. 7 września została wepchnięta do samochodu przez służby bezpieczeństwa. W nocy przywieziona na granicę z Ukrainą i wsadzona do samochodu, w którym znajdowało się dwóch białoruskich opozycjonistów, również zmuszanych do opuszczenia kraju. Na rozkaz służb swoim samochodem mieli ruszyć w kierunku ukraińskiego przejścia, ale Kalesnikawa podarła swój paszport i wyskoczyła przez okno. Mężczyźni pojechali dalej, a podczas konferencji prasowej w Kijowie przyznali, że „nie mieli tyle odwagi", by postąpić jak Maria Kalesnikawa.