Pani B. otrzymała od matki część domu do nieodpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia. Postanowiła wynająć tę część obcej osobie i zapytała urząd skarbowy, czy może opodatkować przychody z najmu zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Urząd skarbowy stwierdził, że – pod pewnymi warunkami – tak. Jednocześnie poinformował, że podatek będzie musiała zapłacić również matka pani B. Przy umowie użyczenia nieruchomości do użyczającego (w tym przypadku – matki) i biorącego do używania (pani B.) ma zastosowanie art. 10 ust. 1 pkt 5 i art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nimi za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub w części do używania innym osobom uważa się wartość czynszową, stanowiącą równowartość czynszu, jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Wartości czynszowej nie ustala się, gdy właściciel nieruchomości lub jej części używa jej na własne potrzeby lub potrzeby członków rodziny. Również wydatki związane z nieruchomością nie stanowią wtedy kosztu uzyskania przychodów. Wynika z tego jednoznacznie – stwierdził US – że nie ustala się przychodu z nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości, jeżeli właściciel nieruchomości używa jej na potrzeby własne lub członków rodziny.
Ustawodawca nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „używania na potrzeby własne i członków rodziny”, dlatego US przyjął definicję słownikową „używania”, czyli „robienia z czegoś użytku, spożytkowania”. W ordynacji podatkowej wyjaśniono natomiast, kogo uważa się za członka rodziny. Jest nim zstępny (tj. dziecko, wnuk, prawnuk), wstępny (tj. rodzic, dziadek, pradziadek), rodzeństwo, zięć, synowa, przysposobiony oraz osoba pozostająca z podatnikiem w faktycznym pożyciu. Zdaniem Urzędu Skarbowego w Złotowie zarówno po stronie matki pani B., jak i po stronie pani B. oraz jej męża powstanie przychód z nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości, gdyż nie jest spełniony warunek, że właściciel nieruchomości (matka pani B.) używa jej wyłącznie na potrzeby własne lub członków rodziny (pani B. i jej mąż). Jednak panią B. i jej męża obejmuje zwolnienie podatkowe, gdyż nieodpłatne świadczenie otrzymali od osoby zaliczonej do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.
Inaczej ma się sprawa matki, która – jak uznają przepisy podatkowe – osiągnęła przychód z tytułu nieodpłatnego udostępnienia córce części nieruchomości. Jego wysokość to równowartość czynszu, jaki przysługiwałby matce, gdyby wynajęła część domu. Przychód taki jest opodatkowany podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych.
źródło:
