PIT 2011: konkubenci nie mają prawa do ulgi na dziecko

Podatnicy żyjący w konkubinacie nie mają prawa do ulg. Fiskus może też zakwestionować zeznanie osoby samotnej, jeśli drugi rodzic opiekuje się dzieckiem

Publikacja: 05.04.2012 09:21

PIT 2011: konkubenci nie mają prawa do ulgi na dziecko

Foto: www.sxc.hu

W rozliczeniu za 2011 r. rodzice po raz pierwszy muszą zastosować nową definicję osoby samotnie wychowującej dziecko. Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2011 r. wyraźnie oddzielają dwa warunki uprawniające do preferencji: stan cywilny i samotne wychowywanie dziecka.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o PIT wspólne opodatkowanie z dzieckiem przysługuje rodzicowi lub opiekunowi prawnemu, który jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również rodzica pozostającego w związku małżeńskim, jeżeli jego małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. W nowelizacji ustawy dodano jednak zapis: „jeśli osoba ta samotnie wychowywała dziecko".

Intencją tych zmian było ograniczenie nadużyć. Chodziło o wprowadzenie jednoznacznego zakazu wspólnego rozliczenia z dzieckiem przez osoby formalnie stanu wolnego, które de facto mieszkają z partnerem i wspólnie z nim zajmują się dzieckiem. Brak preferencji dla takich związków potwierdza m.in. interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 23 lutego 2011 r. (IBPBII/1/415-938/10/HK).

Takie uściślenie przepisów może też jednak być problematyczne dla osób, które wprawdzie nie pozostają w związku z drugim rodzicem (ani formalnym, ani rzeczywistym), ale ten uczestniczy w wychowaniu dziecka, np. ponosi część kosztów utrzymania i opiekuje się nim kilka razy w tygodniu.

Z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytanie „Rz" wynika, że w takiej sytuacji samotna matka lub ojciec może mieć kłopot z preferencyjnym rozliczeniem.

– W sytuacji gdy w wychowaniu dziecka uczestniczą oboje rodzice (niezależnie od tego, czy pozostają w związku małżeńskim czy nie i czy ze sobą mieszkają), nie można mówić o samotnym wychowywaniu.

Tym samym brak podstaw do zastosowania art. 6 ust. 4 przez któregokolwiek z rodziców" – twierdzi Ministerstwo Finansów.

Samotni rodzice to m.in. panna, kawaler, wdowcy, rozwodnicy i osoby w separacji

Powołuje się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 października 2010 r. (sygn. II FSK 890/09), wydany w stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2011 r. Sąd uznał, że samotny rodzic to ten, kto stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby. Według NSA nie do zaakceptowania byłaby wykładnia, zgodnie z którą z ulgi może skorzystać każda osoba, która ma władzę rodzicielską i jest stanu wolnego, mimo że nie sprawuje samotnie opieki nad dzieckiem.

Również w odpowiedzi na interpelację poselską z 2011 r. (nr 20 283) Ministerstwo Finansów wskazało, że nie wystarczy legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Równie istotne jest troszczenie się o dziecko bez udziału innej osoby, w szczególności jego ojca lub matki.

Problemem może być też kwestia władzy rodzicielskiej. Jeśli drugi rodzic nie został jej pozbawiony, to można uznać, że bierze udział w wychowaniu syna lub córki.

Z kolei dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał w interpretacji z 27 czerwca 2011 r. (IBPBII/1/415-340/11/BJ), że rozwiedziony ojciec może rozliczyć się z synem, gdy mieszka z nim i zajmuje się nim na co dzień. Matka także posiada pełnię praw rodzicielskich, ale nie mieszka na stałe z dzieckiem,   jedynie je odwiedza.

W rozliczeniu za 2011 r. rodzice po raz pierwszy muszą zastosować nową definicję osoby samotnie wychowującej dziecko. Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2011 r. wyraźnie oddzielają dwa warunki uprawniające do preferencji: stan cywilny i samotne wychowywanie dziecka.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o PIT wspólne opodatkowanie z dzieckiem przysługuje rodzicowi lub opiekunowi prawnemu, który jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również rodzica pozostającego w związku małżeńskim, jeżeli jego małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. W nowelizacji ustawy dodano jednak zapis: „jeśli osoba ta samotnie wychowywała dziecko".

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów