Nie dostałeś pieniędzy od klienta z Rosji? Rozlicz je chociaż w kosztach

Jeśli firma nie ma szans na przelew od klienta, może zwolnić go z długu. I odzyskać podatek.

Publikacja: 19.04.2023 03:00

Nie dostałeś pieniędzy od klienta z Rosji? Rozlicz je chociaż w kosztach

Foto: Adobe Stock

Wielu polskich przedsiębiorców ma problemy ze ściągnięciem pieniędzy za sprzedane rosyjskim kontrahentom towary i usługi. Co zrobić, żeby chociaż odzyskać podatek? Umorzyć wierzytelność i rozliczyć ją w kosztach PIT/CIT. Fiskus potwierdza, że jest to możliwe.

– Lepiej umorzyć wierzytelność, niż czekać, aż się przedawni, wtedy bowiem z kosztów nic nie będzie. Jeśli zaś umorzoną kwotę rozliczymy w kosztach PIT/CIT, odzyskamy podatek, który musieliśmy zapłacić po wystawieniu faktury i wykazaniu przychodu – tłumaczy Piotr Maksymiuk, doradca podatkowy w kancelarii Baker McKenzie.

Spójrzmy na interpretację w sprawie spółki zajmującej się dystrybucją systemów mocujących. Sprzedała je klientowi z Rosji, wystawiła fakturę, wykazała przychód i odprowadziła podatek. Nie dostała jednak zapłaty. Kontrahent tłumaczył się tym, że nie mógł dalej rozprowadzać towarów. Wojna i gospodarcze sankcje spowodowały bowiem przerwanie łańcucha dostaw, a posiadane przez niego produkty były niekompletne. Nie miał również możliwości zwrotu niesprzedanych rzeczy.

Spółka podkreśla, że szanse na odzyskanie pieniędzy są znikome. Dochodzenie należności na drodze sądowej w Rosji byłoby czasochłonne i kosztowne. Dlatego chce umorzyć wierzytelność. Podstawą będzie pisemna umowa z klientem.

Czy umorzoną wierzytelność można rozliczyć w podatkowych kosztach? Spółka twierdzi, że tak. Podkreśla, że inwazja Rosji na Ukrainę i sankcje gospodarcze uniemożliwiają dochodzenie zobowiązań od rosyjskich firm. Umorzenie należności jest więc racjonalne i uzasadnione gospodarczo.

Czytaj więcej

Konsekwencje wynikające z niezrealizowania kontraktów z kontrahentami z Rosji

Potrzebna zgoda dłużnika

Co na to fiskus? Zgodził się na rozliczenie wierzytelności w kosztach CIT. Poinformował, że spółka może to zrobić w dacie umorzenia, tj. podpisania umowy o zwolnieniu klienta z długu, lub w innym terminie w niej wskazanym (interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr 0111-KDIB2-1.4010.778. 2022.1.AS).

Fiskus potwierdzał, że zwolnienie kontrahenta z długu daje prawo do rozliczenia kosztów, także we wcześniejszych interpretacjach, np. w sprawie spółki zajmującej się marketingiem, która ma klientów w Ukrainie (patrz ramka). Zawsze jednak skarbówka podkreśla, że umorzenie wymaga zgody dłużnika. Nie jest bowiem jednostronną czynnością.

Jak dłużnik powinien wyrazić zgodę na umorzenie?

– To zależy od treści umowy i właściwego dla niej systemu prawnego. Jeśli nie została w niej zastrzeżona szczególna forma i umowa jest na piśmie, wystarczy pisemne oświadczenie woli. Kontrahent może też zgodzić się na zwolnienie z długu w mailu, jeżeli strony ustaliły taką formę komunikacji jako wystarczającą. Pamiętajmy jednak, że wszelkie oświadczenia powinny być składane przez osobę uprawnioną do reprezentowania klienta oraz na adresy (w tym elektroniczne) ustalone przez strony. Fiskus podczas kontroli może to sprawdzić – tłumaczy Piotr Maksymiuk. Dodaje, że jeśli nie możemy dotrzeć do kontrahenta albo nie chcemy się już z nim zadawać, ze zwolnienia z długu nic nie wyjdzie. Wtedy możemy próbować rozliczyć koszt inaczej, np. wykazać bądź uprawdopodobnić nieściągalność wierzytelności. Jest to jednak trudniejsze niż umorzenie, nieściągalność trzeba bowiem udokumentować.

Uwaga na przedawnienie

Wierzytelność, którą chcemy umorzyć i rozliczyć w kosztach, nie może być przedawniona.

– Zgodnie z ogólną zasadą z art. 118 kodeksu cywilnego roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się po trzech latach (koniec terminu przypada na ostatni dzień roku). Są jednak wyjątki. Przy roszczeniach z tytułu sprzedaży dokonanej w działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy termin przedawnienia wynosi dwa lata – przypomina Piotr Maksymiuk. Podkreśla, że przed rozliczeniem kosztów musimy sprawdzić, jaki jest status wierzytelności. Dodaje, że terminy przedawnienia mogą być inne, jeśli umowa została podporządkowana prawu innego państwa.

Warunkiem rozliczenia kosztu jest też wcześniejsze wykazanie należności po stronie przychodów.

Interpretacja
Kontrakty z Ukraińcami

Przedsiębiorca, który ma problemy z odzyskaniem należności od ukraińskich kontrahentów, może je umorzyć i rozliczyć wierzytelność w kosztach PIT/CIT. Potwierdza to interpretacja w sprawie spółki zajmującej się strategiami marketingowymi w internecie. Jej klientami są też firmy ukraińskie. Rozlicza się z nimi przez pośredników. Pobierają oni opłaty od klientów i po potrąceniu swojego wynagrodzenia przekazują spółce.
Po wybuchu wojny sytuacja ekonomiczna kontrahentów mocno się pogorszyła. Wielu z nich nie jest w stanie regulować swoich długów. Spółka podkreśla, że windykacja będzie bardzo kosztowna. Nie ma gwarancji, że przyniesie efekt. Poza tym chce utrzymać dobre relacje z klientami, a działania egzekucyjne mogłyby je popsuć. Spowodują też niewątpliwie szkody wizerunkowe.
Dlatego spółka rozważa umorzenie wierzytelności. Czy może je następnie rozliczyć w podatkowych kosztach? Tak, fiskus nie miał nic przeciwko (interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr 111-KDIB1-3.4010.227.2022.1.PC).

Wielu polskich przedsiębiorców ma problemy ze ściągnięciem pieniędzy za sprzedane rosyjskim kontrahentom towary i usługi. Co zrobić, żeby chociaż odzyskać podatek? Umorzyć wierzytelność i rozliczyć ją w kosztach PIT/CIT. Fiskus potwierdza, że jest to możliwe.

– Lepiej umorzyć wierzytelność, niż czekać, aż się przedawni, wtedy bowiem z kosztów nic nie będzie. Jeśli zaś umorzoną kwotę rozliczymy w kosztach PIT/CIT, odzyskamy podatek, który musieliśmy zapłacić po wystawieniu faktury i wykazaniu przychodu – tłumaczy Piotr Maksymiuk, doradca podatkowy w kancelarii Baker McKenzie.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?