PIT 2011: NIP czy PESEL w rocznym zeznaniu

Kiedy stosujemy PESEL w rocznym zeznaniu podatkowym?

Zniesienie obowiązku posługiwania się identyfikatorem NIP dotyczy głównie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Zamiast niego należy podawać numer z Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL). Mogą to robić osoby, które spełniają łącznie następujące warunki:

- są objęte rejestrem PESEL,

- nie prowadzą działalności gospodarczej,

- nie są zarejestrowanymi podatnikami VAT,

- nie są płatnikami podatków lub składek ZUS.

Takie brzmienie przepisów mogłoby sugerować, że np. gdy ktoś uzyskuje dochody z pracy, a poza tym korzysta z prywatnego najmu i opłaca z tego tytułu podatek, musiałby stosować NIP. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że użyte przez ustawodawcę słowo „płatnik" ma inne znaczenie niż „podatnik". Otóż płatnikiem jest ktoś, kto jedynie oblicza podatek, pobiera go od podatnika i wpłaca urzędowi skarbowemu. Podatnik zaś to ten, na którym spoczywa obowiązek podatkowy, czyli w podanym przykładzie – osoba uzyskująca przychody z najmu. Może się ona zatem posługiwać numerem PESEL.

Inaczej wygląda sytuacja osób, które np. zatrudniają nianię i opłacają za nią składki ZUS. W takich sytuacjach należy się posługiwać swoim NIP. Warto wiedzieć, że „stare" NIP, nadane przed 1 stycznia 2012 r., utraciły ważność w stosunku do osób nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami VAT.

Jakim identyfikatorem ma się posłużyć podatnik, który w ciągu 2011 r. zakończył indywidualną działalność gospodarczą?

Taki podatnik oczywiście musi do  końca kwietnia złożyć roczne zeznanie podatkowe z tytułu swojej działalności. Wprawdzie jeśli nie prowadzi już działalności gospodarczej, jego NIP utracił ważność, ale Ministerstwo Finansów jest zdania, że te osoby, składając rozliczenie roczne, powinny w zeznaniu wpisać NIP, który miały w okresie prowadzenia działalności gospodarczej.

Jaki identyfikator powinni podać obcokrajowcy pracujący w Polsce?