Mówi się, że pewne są tylko dwie rzeczy: śmierć i podatki. Wydawałoby się, że po śmierci człowiek fiskusem przejmować się już nie musi. I słusznie, ale nie dotyczy to już miejsca wiecznego pochówku. Okazuje się bowiem, że do opłaty za udostępnienie miejsca na cmentarzu komunalnym trzeba doliczyć ...VAT. Potwierdził to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (I SA/Gl 492/12).
Gmina pyta o cmentarz
Spór w sprawie dotyczył wniosku o interpretację. Gmina wyjaśniła w nim, że jest czynnym podatnikiem VAT czynnym. Na podstawie ustawy o samorządzie gminnym wykonuje zadania własne, do których należy m. in. utrzymanie cmentarza komunalnego. We wniosku o interpretację wyjaśniła, że we własnym zakresie zarządza cmentarzem i pobiera opłaty za rezerwacje lub udzielanie miejsca na pochówek. Zleca jedynie pewne prace związane z jego utrzymaniem, tj. sprzątanie, koszenie trawników i bieżące prace konserwacyjne, które są wykonywane przez zakład gospodarki komunalnej. Wszelkie usługi pogrzebowe wykonywane na cmentarzu, świadczone są w oparciu o wcześniej udzielone zezwolenia, bez odpłatności. Przychód uzyskiwany z opłat w całości przekazywany jest na cel utrzymania cmentarza. Kwoty te jednak są dalece niższe niż ogólne koszty utrzymania i zarządzania cmentarzem komunalnym.
Gmina zapytała czy pobierane dotychczas opłaty za udostępnienie miejsca na cmentarzu podlegają opodatkowaniu VAT? Sama uważała, że udostępnianie miejsc na cmentarzu komunalnym, w wykonaniu obowiązku zagwarantowania miejsca na pochówek społeczności komunalnej, może być uznane za świadczenie usług. Ale gmina nie będzie zobowiązana do rozliczania VAT. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane. Wyjątkiem są tu tylko czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Dla dobra wspólnoty
Wnioskodawca podkreślił, że opłaty za korzystanie z miejsc na cmentarzu komunalnym są pobierane w wysokości niepozwalającej na pokrycie wszelkich kosztów związanych z utrzymywaniem cmentarza. Opłaty określono na poziomie, który nie utrudnia członkom wspólnoty czyli mieszkańcom gminy dokonania podstawowego uprawnienia jakim jest godne pochowanie zmarłego. W ustalaniu opłat gmina związana jest przepisami prawa i nie ma swobody w zakresie polityki cenowej, co charakterystyczne jest w stosunkach cywilnoprawnych.
Przy czym na swoim obszarze gmina jako jedyna dysponuje powierzchnią przeznaczoną na cmentarz. Pobliski cmentarz wyznaniowy nie jest bowiem w stanie zagwarantować miejsca na pochówek wszystkim członkom wspólnoty komunalnej. Tym bardziej opłaty nie powinny podlegać opodatkowaniu VAT.
