Sprzedaż akcji: po 1 stycznia 2016 niekorzystne rozliczenie z fiskusem

Zła wiadomość dla zarabiających na akcjach i udziałach w spółkach. Będą płacili podatek od razu po sprzedaży, nawet gdy umówią się z nabywcą na późniejszą płatność. Taka zmiana w przepisach będzie obowiązywać od 1 stycznia 2016 r.

Teraz osoby sprzedające walory mogły przesunąć moment rozliczenia z fiskusem.

– Załóżmy, że Kowalski sprzedał pakiet akcji, na którym zarobi 1 mln zł – mówi Joanna Narkiewicz-Tarłowska, doradca podatkowy z PwC. – Umówił się z nabywcą, że zapłaci mu w czterech rocznych ratach. Z orzecznictwa sądowego wynika, że w takiej sytuacji Kowalski co roku (czyli wtedy, kiedy rata stanie się wymagalna) płaci podatek od 250 tys. zł dochodu. Po zmianie przepisów będzie musiał odprowadzić daninę od razu. I to od miliona zł.

Przychód po przeniesieniu własności

Z nowelizacji przepisów wynika bowiem, że przychód ze sprzedaży papierów wartościowych powstanie już w momencie przeniesienia ich własności na nabywcę.

– Urzędy skarbowe zawsze uważały, że przychód powstaje w dacie sprzedaży, wielokrotnie przegrywały jednak w tej sprawie w sądach – mówi Filip Siwek, doradca podatkowy w kancelarii SWS Strykowski Wachowiak. – Przepisy zmieniono zatem na niekorzyść podatników.

Robert Morawski, prawnik specjalizujący się w opodatkowaniu papierów wartościowych, tłumaczy, że strony transakcji mogą dowolnie ustalić zasady płatności. Często odraczają termin albo rozkładają należność na raty. Dzięki temu później płacą podatek. W przyszłym roku tej możliwości już nie będzie.

Lepiej się pospieszyć

– Osoby, które planują sprzedaż akcji bądź udziałów z odroczoną płatnością (lub na raty), powinny więc się pospieszyć – wyjaśnia Joanna Narkiewicz-Tarłowska. – Jeśli podpiszą umowę np. w grudniu, będą rozliczać się ze skarbówką na starych zasadach. Czyli wtedy, kiedy nastąpi termin płatności, a nie od razu po przeniesieniu własności papierów.

Filip Siwek tłumaczy, że przychód ze sprzedaży akcji bądź udziałów wykazujemy w PIT-38 składanym do końca kwietnia następnego roku. Można go pomniejszyć o koszty nabycia papierów i inne wydatki związane z transakcją, np. zakup specjalistycznej literatury. Podatek od dochodu (przychód minus koszty) wynosi 19 proc. (płacimy go też do końca kwietnia).

Niekorzystne zmiany

Zmianę zasad rozliczania sprzedaży papierów wartościowych wprowadza nowelizacja ustawy o PIT i o CIT z 9 października 2015 r. (obecnie czeka na podpis prezydenta). Przewiduje też inne atrakcje dla podatników, np. szczegółowe dokumentowanie transakcji między powiązanymi spółkami oraz udowadnianie, że wypłata dywidendy jest uzasadniona ekonomicznie (te zmiany opisywaliśmy m.in. w „Rzeczpospolitej" z 9 października).

Opinia dla „Rz"

Piotr Zając, doradca podatkowy, menedżer w kancelarii TPA Horwath Sztuba Kaczmarek