Szperam w pamięci, czy były u nas przed wojną autostrady? Wyskakuje mi obraz pięknej nadbrzeżnej szosy, z Hallerowa do Jastrzębiej Góry pokrytej asfaltem. Luksus. Po wojnie pojechałem tam i okazało się, że z pięknej szosy została stara, szara kostka, gdzieniegdzie przykryta łatami asfaltu. W miejscu, gdzie niegdyś przeszła krowa, dziś na całej długości korek. Widocznie samochody są za tanie. Dlaczego podkreśliłem, że kostka była szara, kamienna? Bo to przywołało inne wspomnienie – jako chłopiec pojechałem na wakacje pod Rygę, do Bulduri. Mieszkała tam siostra mamy, ciocia Irena. Pamiętam, że Ryga wydała mi się niesłychanie czysta. Oczywiście w porównaniu z Warszawą. Piękne planty wyłożone białą kostką, chyba czyścili ją szczoteczką do zębów. Kolorowe kwitnące fluksje fioletowe, czerwone. Pomyślałem: małe państewko, a Europa. Tradycje hanzeatyckie.

Był jeszcze jeden rodzaj kostki – drewniana. W Warszawie mojego dzieciństwa był nią wyłożony kawałek Miodowej i Krakowskiego, do Trębackiej. Piękny był odgłos kopyt końskich dorożek czy karet. Było w tym coś z jazzowej perkusji. Pamiętam jeszcze Wybrzeże Kościuszkowskie, gdzie chodziłem z mamą na spacer, a tam kocie łby, polne kamienie, tortura dla samochodów.