Liczy się umowa, a nie reklama

Jeśli nie zapoznamy się z treścią proponowanej umowy, nie możemy się potem bronić przed jej niekorzystnymi postanowieniami tym, że zawierzyliśmy reklamie

Publikacja: 07.10.2008 08:08

Liczy się umowa, a nie reklama

Foto: Fotorzepa, Kuba Kamiński Kub Kuba Kamiński

Taka gorzka nauczka płynie dla nas wszystkich z[b] wyroku Sądu Najwyższego z 3 września 2008 r (sygn. I CSK 70/08)[/b]. Kończy on przegraną sprawę konsumenta Rafała G. o uznanie za niedozwolone postanowień wzorca umowy z Bankiem Handlowym SA.

[srodtytul]W regulaminie było inaczej [/srodtytul]

Rafał G., zachęcony reklamą kart kredytowych w środkach masowego przekazu i w Internecie: „54 dni bez odsetek”, zdecydował się na zawarcie umowy o wydanie i korzystanie z karty. Warunki takiej umowy określa regulamin kart kredytowych Citibank Banku Handlowego.

Rafał G. spłacił zadłużenia wynikłe z użycia karty w transakcji bezgotówkowej przed upływem 54 dni od tej transakcji. Mimo to bank wezwał go do zapłaty dodatkowo 100,9 zł tytułem odsetek.

Rafał G. wystąpił przeciwko bankowi do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (sądu antymonopolowego) z żądaniem o uznanie za niedozwolone § 9 regulaminu kart kredytowych Citibank, z którego wbrew reklamie wynika, że odsetki są naliczane także przed upływem 54 dni od transakcji bezgotówkowej. Jako prawną podstawę żądania Rafał G. wskazał art. 385[sup]1[/sup] kodeksu cywilnego. W myśl tego przepisu postanowienia umowy z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie (czyli postanowienia wzorca umowy, regulaminu) nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Są to niedozwolone postanowienia umowne. Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane jednoznacznie.

Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone normują art. 478[sup]36 [/sup]– 479[sup]45[/sup] k.p.c. W myśl art. 473[sup]38[/sup] k.p.c. zwrócić się o to do sądu może każdy, kto wedle oferty mógłby zawrzeć umowę zawierającą takie postanowienia. Przepis ten umożliwia tzw. abstrakcyjną kontrolę wzorca umowy, niezależnie od istnienia konkretnego indywidualnego interesu.

[srodtytul]Odsetki otrzyma bank[/srodtytul]

W pozwie Rafał G. argumentował, że reklama kart kredytowych: „54 dni bez odsetek” jest czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy w rozumieniu art. 16 pkt 2 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=170546]ustawy z 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji[/link], a tym samym stanowi działanie sprzeczne z dobrymi obyczajami, które rażąco narusza interesy konsumenta.

Sąd antymonopolowy oddalił jednak jego żądanie. Zaznaczył, że w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone sąd bada sam wzorzec. Nie bada praktyki jego stosowania, w tym towarzyszących mu reklam. Od tego są inne procedury. Do uznania postanowień umownych za niedozwolone muszą być spełnione przesłanki wskazane w art. 385[sup]1[/sup] § 1 k. c. – argumentował sąd. Nawet gdyby kwestionowane postanowienia były sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszały interes klienta, nie można ich uznać za niedozwolone, ponieważ:

- dotyczą odsetek, które są w umowach kredytowych świadczeniem głównym

– wynagrodzeniem banku za korzystanie z pieniędzy,

- są jednoznacznie, jasno sformułowane.

To, że w świetle § 9 regulaminu klient banku może przez 24 dni od wystawienia wyciągu nie płacić odsetek, sąd antymonopolowy uznał za jego oczywisty przywilej.

Sąd II instancji zaakceptował ten werdykt. Nie dopatrzył się też zarzucanego przez Rafała G. naruszenia art.[b] 3 dyrektywy nr 211/93 Rady Europy z 5 maja 1993 r.[/b] w sprawie nieuczciwych warunków w umowach, którego implementacją jest art. 385[sup]1[/sup] k.c. Przepis dyrektywy uznaje za niedozwolone postanowienia wzorców pozostające w sprzeczności z dobrą wiarą, skutkujące znaczącą nierównowagą ze szkodą dla konsumenta.

[srodtytul]Pytań prawnych do ETS nie będzie [/srodtytul]

Także skarga kasacyjna skończyła się przegraną Rafała G. Sąd Najwyższy oddalił też jego wniosek o skierowanie pytań prawnych do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS).

Sąd Najwyższy zgodził się z twierdzeniem skargi kasacyjnej, że posługiwanie się taką reklamą jak w tej sprawie jest nieuczciwą praktyką. – Nie możemy się jednak zgodzić – mówił sędzia Jan Górowski – że konsument nie musi się szczegółowo zapoznawać z treścią umowy. Informacja zawarta w kwestionowanym punkcie regulaminu jest jasna: płacisz odsetki od kwot wszystkich transakcji. Nie płacisz od transakcji bezgotówkowych, jeżeli spłacisz zadłużenie przed upływem terminu wskazanego na wyciągu. Przekaz ten wyrażony został jasnym językiem. Po zapoznaniu się z nim należało, postępując racjonalnie, odrzucić hasło reklamowe. Wynik tej sprawy byłby oczywiście inny, gdyby kwestionowane sformułowania były niejednoznaczne – zaznaczył sędzia.

[ramka][b]Odsetki według regulaminu[/b]

W § 9 regulaminu kart kredytowych Citibank Banku Handlowego SA zapisano, że: „Bank nalicza odsetki od kwot wszystkich transakcji w wysokości określonej w tabeli oprocentowania za każdy dzień, począwszy od dnia dokonania transakcji aż do dnia całkowitej spłaty zadłużenia. Odsetki od transakcji bezgotówkowych nie są pobierane, jeżeli zadłużenie zostało spłacone przed upływem terminu wskazanego na wyciągu, przy czym termin ten nie może być krótszy niż 24 dni od dnia wystawienia wyciągu przez bank. W przypadku niedokonania spłaty minimalnej kwoty do zapłaty w terminie wskazanym powyżej bank może rozpocząć dochodzenie wierzytelności”. [/ramka]

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: [link=mailto:i.lewandowska@rp.pl]i.lewandowska@rp.pl[/link]

Taka gorzka nauczka płynie dla nas wszystkich z[b] wyroku Sądu Najwyższego z 3 września 2008 r (sygn. I CSK 70/08)[/b]. Kończy on przegraną sprawę konsumenta Rafała G. o uznanie za niedozwolone postanowień wzorca umowy z Bankiem Handlowym SA.

[srodtytul]W regulaminie było inaczej [/srodtytul]

Pozostało 94% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów