Aby zapłacił wspólnik, najpierw musi odpowiadać spółka

Niedopuszczalne jest orzeczenie o odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej za niedopełnienie przez nią obowiązków jako płatnika, jeżeli odpowiedzialność spółki nie została ustalona wcześniej lub równocześnie z odpowiedzialnością wspólników

Aktualizacja: 27.05.2009 07:30 Publikacja: 27.05.2009 06:20

Aby zapłacił wspólnik, najpierw musi odpowiadać spółka

Foto: Fotorzepa, Bartosz Jankowski

rp.pl

[b]Tak wynika z wyroku NSA z 15 kwietnia 2009 r., II FSK 60/08[/b]

[srodtytul]Jaki był problem[/srodtytul]

W listopadzie 2006 r. organy podatkowe orzekły o odpowiedzialności wspólnika spółki cywilnej za jej zaległości podatkowe w VAT oraz PIT. Organy wskazały, że w postanowieniu z 24 maja 2001 r. sąd rejonowy ogłosił upadłość spółki. Zaległości podatkowe spółki zostały zgłoszone do masy upadłości i zaliczone do III kategorii wierzytelności. Konsekwencją ogłoszenia upadłości spółki był brak możliwości prowadzenia do jej majątku postępowania egzekucyjnego. Do dnia wszczęcia postępowania w sprawie orzeczenia o odpowiedzialności zaległości podatkowe nie zostały uregulowane.

Były wspólnik zaskarżył decyzję do sądu, który oddalił jego skargę. Powołując się na prawo upadłościowe, sąd zważył, że zaległości podatkowe wciąż mogą obciążać istniejącą spółkę, a w zasadzie jej wspólników, gdyż spółka cywilna nie posiada majątku. Przepisy prawa upadłościowego nie zabraniają obciążenia wspólnika spółki cywilnej odpowiedzialnością za jej bezsporne zaległości podatkowe.

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił jednak to rozstrzygnięcie.

[srodtytul]Skąd to rozstrzygnięcie[/srodtytul]

NSA zgodził się, że [b]wspólnicy spółki cywilnej odpowiadają solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki i wspólników wynikające z działalności spółki. Jednak nie oznacza to, że organ podatkowy ma możliwość wydania decyzji o odpowiedzialności wspólnika, czy może wybrać jednego ze wspólników, w stosunku do którego przeprowadzi postępowanie i wyda decyzję o jego odpowiedzialności[/b]. W takiej sytuacji mogłoby to prowadzić do uwolnienia pozostałych wspólników od odpowiedzialności.

Sąd podkreślił, że [b]w sytuacji, gdy przed wszczęciem postępowania o odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej za zaległości podatkowe nie została wydana decyzja o odpowiedzialności płatnika z tytułu niedopełnienia obowiązków, to organ podatkowy przed orzeczeniem o tej odpowiedzialności powinien najpierw ustalić odpowiedzialność podatkową płatnika[/b].

W tej sprawie organy podatkowe ani nie ustaliły, czy taka decyzja przed wszczęciem postępowania o odpowiedzialności osób trzecich została wydana, ani też nie ustaliły tej odpowiedzialności płatnika w postępowaniu o odpowiedzialności osób trzecich.

Odpowiedzialność przeniesiono na wspólnika bez przypisania jej płatnikowi.

Zdaniem NSA [b]niedopuszczalne jest orzeczenie o odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej z tytułu niedopełnienia przez spółkę cywilną obowiązków jako płatnika, jeśli nie zostanie ustalona odpowiedzialność spółki jako płatnika wcześniej lub równocześnie z odpowiedzialnością wspólników.[/b]