Ubezpieczyciel może się upomnieć o pieniądze przyznane poszkodowanemu

Firma ubezpieczeniowa, która wypłaciła odszkodowanie, uzyskuje automatyczne prawo do ściągnięcia tych pieniędzy od sprawcy szkody lub jego ubezpieczyciela

Publikacja: 22.06.2009 07:51

Ubezpieczyciel może się upomnieć o pieniądze przyznane poszkodowanemu

Foto: Fotorzepa, Bartosz Jankowski

Izabela Lewandowska

Jest to tzw. roszczenie regresowe, zwrotne.

[b]Sąd Najwyższy potwierdził, że firma ubezpieczeniowa ma prawo do zwrotu takiej kwoty, jaką wypłaciła (sygn. V CSK 447/08)[/b]. Sąd rozstrzygający sprawę o zwrot nie może więc uznać, że poszkodowanemu należało się odszkodowanie w niższej kwocie, i ograniczyć zwrotu.

A tak właśnie postąpił sąd I instancji w sprawie, której dotyczy wskazany wyrok SN.

Początek dało jej zdarzenie z listopada 1999 r.: napad na konwój przewożący gotówkę oddziału Prosper Banku. Dwaj sprawcy z bronią po zastosowaniu przemocy wobec konwojentów zrabowali 616 tys. zł. Konwojenci byli pracownikami spółki z o.o. ELKOMEX, z którą bank zawarł w 1997 r. umowę o usługi ochrony mienia. Sprawcy rabunku zostali wykryci i ujęci. Okazało się, że informacje dotyczące trasy przejazdu konwoju, marki samochodu, osób konwojujących przekazał im pracownik ELKOMEKSU Dariusz P. Wszyscy trzej zostali skazani na mocy prawomocnego wyroku sądu karnego.

Po napadzie, na podstawie umowy ubezpieczenia łączącej Prosper Bank z Polskim Towarzystwem Ubezpieczeń SA (PTU), wypłaciło ono bankowi odszkodowanie równe całej zrabowanej kwocie. Potem zaś wystąpiło do sądu o zwrot tej kwoty przeciwko spółce ELKOMEX jako odpowiedzialnej za szkodę z tytułu niewłaściwego wykonania umowy, oraz PZU SA, w którym spółka ta była ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej.

[b]W myśl art. 828 § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EE6D389DDB817CE5279F382803A5BF1A?id=70928]kodeksu cywilnego[/link], jeżeli nie umówiono się inaczej, to z dniem zapłaty odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi automatycznie na tę firmę do wysokości zapłaconego odszkodowania.[/b]

Sąd I instancji stwierdził, że ELKOMEX nie wywiązał się z umowy wobec banku. Uznał, że górną granicą jej odpowiedzialności była kwota 85 tys. zł. Wywiódł ten wniosek z analizy umowy ubezpieczenia łączącej Prosper Bank z PZU. Po odliczeniu tzw. udziału własnego bankowi należało się zdaniem sądu od PZU tylko 66 tys. zł. Roszczenia banku przekraczające te dwie kwoty zostały oddalone.

Sąd II instancji zmienił wyrok w ten sposób, że zastrzegł, iż zapłata do wysokości 85 tys. zł przez jednego z pozwanych zwalnia z zapłaty drugiego. Zaznaczył przy tym, że zwrot reszty odszkodowania PZU może ściągnąć od sprawców napadu, na których sąd karny nałożył obowiązek naprawienia szkody.

Sąd Najwyższy wskutek skargi kasacyjnej PTU uchylił zaskarżony wyrok w części oddalającej powództwo i sprawę przekazał do ponownego rozpatrzenia. Zgodził się w pełni z zarzutem naruszenia art. 828 k.c. \

- Przepis ten – tłumaczyła sędzia Barbara Myszka – wskazuje tylko górną granicę odszkodowania, które osoba odpowiedzialna za szkodę powinna zwrócić: jest nią wysokość zapłaconego odszkodowania. Nie było więc rzeczą sądu analizowanie umów banku z PZU ani z ELKOMEKSEM dla ustalenia wysokości odszkodowań należnych bankowi na ich podstawie. Skoro doszło do naprawienia szkody, to jedyną barierą dla wysokości roszczenia regresowego PTU była wysokość szkody – zaznaczyła sędzia.