Zwrócone zaliczki nie są opodatkowane

[b]Tak wynika z wyroku WSA w Krakowie z 7 maja 2010 r. (I SA/Kr 1729/09).[/b]

We wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji spółka, wchodząca w skład konsorcjum, zadała m.in. następujące pytanie: czy jeżeli zwraca zaliczki i wystawia korekty do faktur zaliczkowych, zdarzenie to powinno być uwzględniane przy ustalaniu wartości rocznego obrotu w tym konkretnym roku, czy w latach poprzednich? Uważała, że gdy ustala się roczny obrót, o którym mowa w art. 90 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link], to nie należy uwzględniać wartości wynikających z faktur korygujących do faktur wystawianych za rok poprzedni.

W interpretacji organ podatkowy stwierdził, że wartości, które wynikają z faktur korygujących do faktur, które były wystawione w latach poprzednich, są czynnikiem, który kształtuje obrót, w tym wypadku go zmniejsza. Stąd korekta podatku powinna następować w chwili, kiedy podatnik uzyskał potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez kontrahenta.

Sprawa trafiła do WSA. Sąd uchylając zaskarżoną interpretację, stwierdził, że w obecnie obowiązującym stanie prawnym podatnik nie ma obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Na poparcie tej tezy sąd powołał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 grudnia 2007 r. (U 6/06), art. 90 dyrektywy 112 oraz wyrok ETS w sprawie C-317/94, w którym mowa o prymacie zasad VAT, np. zasady neutralności, nad krajowymi regulacjami formalnymi, takimi jak wymóg posiadania potwierdzenia odbioru faktur korygujących.

Sąd dostrzegł także wyjątkowość sytuacji: w sprawie nie doszło do zawarcia ostatecznych umów, system konsorcjum wygasł, zaliczki zostały zwrócone. W związku z tym sąd powołał się na orzecznictwo [b]ETS (C-277/05)[/b], zgodnie z którym, jeśli ostatecznie nie doszło do realizacji umowy, kwoty zapłacone tytułem zaliczki w ogóle nie podlegają opodatkowaniu.

[i]Natalia Duszkiewicz, Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Piotr Klimczak, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Poznaniu):[/b]

Omawiane rozstrzygnięcie wpisuje się w bogatą linię orzeczniczą polskich sądów administracyjnych, zgodnie z którą przewidziany w krajowych przepisach o VAT wymóg posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta nie powinien warunkować prawa podatnika do obniżenia obrotu.

Wymóg ten, jako wyjątkowo restrykcyjny, stanowi bowiem środek naruszający w nadmiernym stopniu cele i treść obowiązującej we wspólnotowym porządku prawnym dyrektywy VAT.

W związku z powyższym sąd uznał, że spółka powinna była dokonać zmniejszenia wysokości obrotu w rozliczeniu za okres, w którym powinny zostać wystawione faktury korygujące (a nie w rozliczeniu za okres, w którym uzyskała potwierdzenia odbioru faktur korygujących przez kontrahentów, jak twierdził organ podatkowy).

Co istotne, sąd odniósł się do wyjątkowych okoliczności związanych ze zwrotem zaliczki w sytuacji niezrealizowania umowy, której zaliczka dotyczy. Zgodnie z poglądem prezentowanym w doktrynie, w następstwie niezrealizowania umowy, kwota zapłaconej zaliczki pozbawiona zostaje związku z jakąkolwiek czynnością opodatkowaną VAT, bo nie dochodzi tu do odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług.