Karna składka po zbadaniu okoliczności

Tak wynika z wyroku Sądu Najwyższego w sporze między firmą z Białegostoku a tamtejszym oddziałem ZUS (sygnatura akt: I UK 15/11).

Firma w styczniu 2009 r. jako płatnik składek na ubezpieczenie wypadkowe jak co roku złożyła do ubezpieczyciela informację ZUS IWA za 2008 r. W dokumencie tym wskazała nową PKD 2007 (Polska Klasyfikacja Działalności). Jak się okazało, postąpiła nieprawidłowo. ZUS wymagał podania PKD 2004.

Co prawda zgodnie z obowiązującym wówczas rozporządzeniem z 22 kwietnia 2008 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy należy podawać kod rodzaju przeważającej działalności ujęty w rejestrze REGON 31 grudnia roku, za który jest składana informacja, ale w informacji za rok 2008 i 2009 należało podawać kod na podstawie PKD 2004.

Bez pouczenia

Wpisanie do elektronicznej wersji płatnika nowego numeru PKD spowodowało zaniżenie o 0,14 proc. stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

ZUS uznał, że firma chciała obniżyć swoje koszty pracy i zgodnie z art. 34 ustawy wypadkowej ukarał ją podwyższeniem na rok stopy procentowej składki wyliczonej na podstawie prawidłowych danych.

Firma odwołała się od decyzji ZUS. W odwołaniu podnosiła, że wpisanie złego kodu było wynikiem zawiłych przepisów. Działała bowiem zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy wypadkowej, zgodnie z którym płatnik należy do grupy działalności ustalonej według PKD ujętej w rejestrze 31 grudnia poprzedniego roku. Ponadto 1 stycznia 2008 r. weszło w życie rozporządzenie z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), zgodnie z którym wprowadzono tzw. PKD 2007. Na swoje usprawiedliwienie firma podnosiła, że elektroniczna wersja płatnika, z której korzystała, nie zawierała pouczenia, którą PKD należy wpisać. Wyjaśnienie to było tylko w wersji papierowej, a w elektronicznej pojawiło się później.

Sąd okręgowy przyznał jednak rację ZUS. Podobnie sąd apelacyjny, który uznał, że spółka świadomie wprowadziła organ rentowy w błąd i miała wiedzę o ustalaniu stopy procentowej, bezpośrednio przekładającej się na wysokość składki. Sąd uznał, że podanie kodu PKD 2007 było celowe i ukierunkowane na obniżenie kosztów działalności.

Zdaniem sądu

Art. 34 ustawy wypadkowej pozwala na nałożenie kary tylko w razie podania nieprawdziwych danych, a nie niewłaściwych.

Odpowiedzialność z art. 34 jest oparta na badaniu zawinienia i wymaga indywidualnego zbadania sprawy i poznania okoliczności, w których doszło do wpisania prawdziwych, ale nieprawidłowych informacji.

Stosowanie przepisów o charakterze represyjnym nie może prowadzić do rezultatów sprzecznych z podstawowymi wartościami konstytucyjnymi,

szczególnie z zasadą zaufania obywatela do państwa. Stan prawny nie był jasny i nie można obciążać firmy sankcją, kiedy podała prawdziwe dane zgodne z PKD 2007, ale nieprawidłowe na potrzeby wypełniania informacji do ZUS. Dlatego SN skierował sprawę do ponownego rozpoznania.

Surowe sankcje

Jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, ZUS ustala w drodze decyzji stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150 proc. stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Płatnik składek zobowiązany jest opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. Art. 34 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU nr 199, poz. 1637 ze zm.)

Zobacz więcej w serwisie:

Dobra Firma

Kadry i płace