Reakcja na artykuł musi być rzeczowa

Sprostowania nie mogą być represją zniechęcającą do zamieszczania w prasie niewygodnych dla zainteresowanych informacji czy też kontrowersyjnych ocen

Aktualizacja: 16.05.2008 09:18 Publikacja: 16.05.2008 04:46

Reakcja na artykuł musi być rzeczowa

Foto: Fotorzepa, Raf Rafał Guz

Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 19 maja 2008 r. (sygn. I CSK 531/07). W sprawie tej chodzi o dwa artykuły zamieszczone w „Gazecie Wyborczej” w kwietniu 2005 r.: „SKOK do prokuratora” i „SKOK brnie w kłopoty”. Były reakcją na działania powstałego wówczas Stowarzyszenia Obrony Spółdzielczości utworzonego przez aktualnych i byłych członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Nie zgadzają się oni z polityką zarządu Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, zdominowanego – zdaniem SOS – przez te same osoby dążące do przekształcenia idei samopomocowych lokalnych kas w dochodowy biznes. Stowarzyszenie złożyło w różnych prokuraturach zawiadomienia o popełnieniu przez członków zarządu Krajowej Kasy przestępstwa „nadużycia” zaufania i o nieprawidłowościach w zarządzaniu Kasą.

Obie publikacje poświęcone były sytuacji w Krajowej Kasie i powtarzały się w nich podobne stwierdzenia i zarzuty. Ich autor przytaczał opinie, a jednocześnie kontrargumenty Krajowej Kasy. W tym samym numerze co druga publikacja ukazał się wywiad „Rządzimy, bo się znamy” z prezesem jej zarządu Grzegorzem B.

Krajowa Kasa, członkowie zarządu, przewodniczący rady nadzorczej i jej skarbnik, których nazwiska pojawiły się w publikacjach, przesłali redaktorowi naczelnemu „GW” sprostowania oraz odpowiedzi o takiej samej treści, w sumie 19 stron. Domagali się – każdy w swym imieniu i osobno – ich zamieszczenia w „GW” oraz „Rz”.

„GW” odmówiła i sprawa znalazła się w sądzie. Sąd I instancji oddalił żądania wszystkich powodów dotyczące zamieszczenia sprostowań. Uznał, że informacje kwestionowane jako nieprawdziwe lub nieścisłe zostały już sprostowane przez samych zainteresowanych, bo ich opinie i stwierdzenia przytoczył autor publikacji. Sąd uwzględnił natomiast częściowo, i tylko w odniesieniu do Krajowej Kasy, żądanie zamieszczenia odpowiedzi, która w myśl art. 31 prawa prasowego ma być rzeczową reakcją na stwierdzenia zagrażające dobrom osobistym.

Sąd II instancji skrócił odpowiedź, usuwając z niej powtarzany kilkakrotnie pssaus „moim dobrom osobistym zagraża” oraz cytaty z publikacji zawierające kwestionowane zarzuty jako zbędne i niemieszczące się w formule odpowiedzi. Uznał jednocześnie, że pod tą odpowiedzią mogą podpisać się także wskazane osoby pełniące funkcje w Krajowej Kasie i w tym zakresie ich powództwo uwzględnił.

SN wskutek skargi kasacyjnej Krajowej Rady uchylił ten wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Umorzył postępowanie w odniesieniu do osób wymienianych w publikacjach, ponieważ wycofały powództwo.

Za nieprawidłowe uznał SN stanowisko sądu, że jeśli podobne zarzuty pojawiły się w dwu publikacjach, wystarczy jedna odpowiedź na nie i jedno sprostowanie. Sędzia Teresa Bielska-Sobkowicz zaznaczyła, że nie jest rzeczą redaktora naczelnego ani sądu ingerowanie w treść wypowiedzi czy sprostowania. Sąd ocenia tylko, czy są one rzeczowe i czy mieszczą się w ramach wyznaczonych im w prawie prasowym, gdy chodzi o objętość. Objętość ta zaś – tłumaczyła – ma być proporcjonalna nie do całej publikacji, ale do fragmentu materiału, którego sprostowanie czy odpowiedź dotyczy. SN zgodził się natomiast z sądem, że odpowiedź czy sprostowanie nie są rzeczowe, jeśli przedstawiają stanowisko zainteresowanego.

Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 19 maja 2008 r. (sygn. I CSK 531/07). W sprawie tej chodzi o dwa artykuły zamieszczone w „Gazecie Wyborczej” w kwietniu 2005 r.: „SKOK do prokuratora” i „SKOK brnie w kłopoty”. Były reakcją na działania powstałego wówczas Stowarzyszenia Obrony Spółdzielczości utworzonego przez aktualnych i byłych członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Nie zgadzają się oni z polityką zarządu Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, zdominowanego – zdaniem SOS – przez te same osoby dążące do przekształcenia idei samopomocowych lokalnych kas w dochodowy biznes. Stowarzyszenie złożyło w różnych prokuraturach zawiadomienia o popełnieniu przez członków zarządu Krajowej Kasy przestępstwa „nadużycia” zaufania i o nieprawidłowościach w zarządzaniu Kasą.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Zawody prawnicze
Egzaminy prawnicze 2025. Z tymi zagadnieniami zdający mieli największe problemy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku