Sprzedaż mieszkania bez utraty bonifikaty

Potwierdził to Sąd Najwyższy w uchwale z 30 maja 2008 r. w odniesieniu do mieszkań wykupionych przed nowelizacją art. 68 ust. 2 ustawy z 1997 r. o gospodarce gruntami, obowiązującą od 22 września 2004 r. W niedawnej uchwale z 11 kwietnia, podjętej w składzie siedmiu sędziów, SN zajął także takie samo stanowisko w odniesieniu do okresu późniejszego, tj. do ostatniej zmiany unormowania dotyczącego zwrotu bonifikat, która weszła w życie 22 października 2007 r. (pisaliśmy o tym: „Więcej wykupionych mieszkań na rynku” w „Rz” z 17 kwietnia).

W uchwale z 11 kwietnia 2008 r. (sygn. III CZP 130/07) SN uznał, że obowiązek zwrotu bonifikaty ciąży tylko na pierwotnym nabywcy, jeśli mieszkanie wykupione od gminy lub skarbu państwa sprzedał lub w inny sposób zbył na rzecz osoby nienależącej do kręgu jego bliskich przed upływem pięciu lat od jego wykupu. Jeśli więc sprzedała je następnie przed upływem pięcioletniego okresu karencji osoba bliska, to ani ona, ani ten, kto bezpośrednio wykupił lokal, nie ma obowiązku zwracania bonifikaty.

Art. 68 ustawy z 1997 r. normujący kwestię zwrotu bonifikaty wyłączał i wyłącza nadal obowiązek zwrotu, jeśli właściciel przed upływem wskazanych okresów daruje albo sprzeda wykupione lokum osobie bliskiej.

Krąg tych osób obejmuje: zstępnych, czyli dzieci, wnuki, prawnuki; wstępnych, czyli rodziców, dziadków, pradziadków; rodzeństwo; dzieci rodzeństwa, czyli siostrzeńców i siostrzenice, bratanków i bratanice; adoptowane dzieci i adopcyjnych rodziców; małżonka; osobę pozostającą ze sprzedającym we wspólnym pożyciu (konkubinę, konkubenta).

Obowiązek zwrotu bonifikaty został 22 października 2007 r. rozciągnięty na osoby bliskie. Wcześniej natomiast nie było jasne, czy przechodzi on na bliskich osoby, która kupiła – korzystając z bonifikaty – mieszkanie albo inną nieruchomość od gminy albo Skarbu Państwa. Nie było co do tego zgody także w Sądzie Najwyższym.

Przez dłuższy jednak czas sądy kierowały się niekorzystną dla bliskich uchwałą z 6 listopada 2002 r. (sygn. III CZP 59/02), w której SN odpowiedział na to pytanie twierdząco.

Tak uczynił również sąd I instancji, do którego gmina miejska w Radzyniu Podlaskim wniosła sprawę przeciwko Sławomirowi i Hannie B. oraz przeciwko rodzicom Hanny B. – Tadeuszowi i Teresie K.

Hanna B. jako najemczyni kupiła mieszkanie od tej gminy aktem notarialnym w listopadzie 2001 r. za 5580 zł. Skorzystała wtedy z 75-procentowej bonifikaty udzielonej na podstawie uchwały rady miejskiej z marca 2001 r. Aktem notarialnym z 2 czerwca 2004 r. małżonkowie B. darowali to mieszkanie rodzicom i teściom – małżonkom K. W tym samym dniu małżonkowie K. notarialnie sprzedali to lokum osobie trzeciej – Ewie B.

Sąd I instancji przyznał gminie zwrot całej bonifikaty, tj. 18 124 zł, solidarnie od małżonków B. i małżonków K., czyli darczyńców i obdarowanych. Sprawa znalazła się w sądzie II instancji wskutek ich apelacji. Sąd ten zaś zwrócił się do SN o wyjaśnienie, czy jeśli darowizna i zbycie mieszkania osobie trzeciej nastąpiły przed nowelizacją art. 68 ust. 2 ustawy z 1997 r., która weszła w życie przed 22 września 2004 r., gmina może żądać zwrotu zwaloryzowanej bonifikaty.

SN w uchwale z 30 maja 2008 r. stwierdził, że art. 68 ust. 2 ustawy z 1997 r., normujący zwrot bonifikaty, w brzmieniu obowiązującym przed tą datą nie miał zastosowania, gdy osoba bliska, której nabywca mieszkania od gminy zbył ten lokal, sprzedała go czy darowała osobie trzeciej. Słowem, gmina czy Skarb Państwa nie może w takiej sytuacji żądać zwrotu ani od pierwotnego nabywcy, ani od osoby bliskiej (sygn. CZP III 24/08).

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki i.lewandowska@rp.pl