Usługa jest zwolniona z VAT, jeśli korzysta z niej sportowiec

To wnioski z wyroku[b] Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 16 października 2008 r. w sprawie Canterbury Hockey Club and Canterbury Ladies Hockey Club (C-253/07).[/b]

[srodtytul]Kto jest nabywcą [/srodtytul]

Usługi związane ze sportem lub wychowaniem fizycznym są zwolnione z VAT na podstawie art. 132 ust. 1 lit. m dyrektywy 2006/112/WE (wcześniej art. 13A (1)(m) VI dyrektywy). Zwolnienie to stosuje się pod kilkoma warunkami.

Jednym z nich jest wymóg, aby podmiot świadczący te usługi nie był nastawiony na osiąganie zysku (musi być to organizacja typu non profit). Spór rozstrzygnięty przez Trybunał dotyczył jednak innego warunku, a mianowicie określenia statusu nabywcy takich usług.

Zgodnie z dyrektywą zwolnienie stosuje się, o ile usługi są świadczone na rzecz „osób uprawiających sport lub uczestniczących w wychowaniu fizycznym”. Czy za „osoby uprawiające sport” mogą być uznane również osoby prawne i organizacje nieposiadające osobowości prawnej i czy usługi świadczone na ich rzecz mogą korzystać ze zwolnienia?

[srodtytul]Sport uprawia osoba fizyczna... [/srodtytul]

Brytyjskie władze skarbowe uznały, że zwolnienie ma zastosowanie tylko wtedy, gdy nabywcą usługi jest osoba fizyczna. Tylko bowiem osoby fizyczne mogą uprawiać sport. Tym samym usługi świadczone przez England Hockey – organizację typu non profit, której celem jest promocja i rozwój hokeja w Anglii, na rzecz klubów hokejowych (organizacji nieposiadających osobowości prawnej) nie są zwolnione z VAT.

Trybunał zgodził się ze stanowiskiem brytyjskiego fiskusa, że tylko osoba fizyczna może uprawiać sport. Jednocześnie podkreślił, że przepisy dotyczące zwolnień muszą być interpretowane ściśle.

[srodtytul]...ale może też w klubie [/srodtytul]

Niemniej jednak, zdaniem ETS, ścisła interpretacja przepisów nie może prowadzić do sytuacji, w której nie zostanie zrealizowany cel wprowadzenia zwolnienia, jakim w tym konkretnym przypadku jest zachęcanie ludzi do uprawiania sportu. Co więcej, celem założonym przez dyrektywę jest zachęcanie do uprawiania wszystkich dziedzin sportu, w tym również zespołowych, gdzie ze względów praktycznych czynności organizacyjne (np. wynajęcie boiska albo sędziego) są powierzane organizacjom zrzeszającym zawodników.

Jednocześnie, jak zauważył ETS, gdyby przyjąć interpretację zaprezentowaną przez brytyjskie organy skarbowe, usługi świadczone na rzecz takich organizacji byłyby wyłączone ze zwolnienia, choć niewątpliwie mogą one służyć potrzebom osób uprawiających sport. Zwolnienie nie przysługiwałoby tylko dlatego, że zainteresowane osoby zdecydowały się na uprawianie sportu w ramach pewnej organizacji (np. klubu sportowego), a nie indywidualnie. Taka sytuacja, zdaniem Trybunału, byłaby sprzeczna z zasadą neutralności podatkowej.

[srodtytul]Ważne, kto korzysta z usługi [/srodtytul]

W konsekwencji Trybunał doszedł do wniosku, że stosując zwolnienie, należy kierować się przede wszystkim tym, kto rzeczywiście korzysta ze świadczonych usług, a nie tym, kto jest ich formalnym nabywcą lub jaka jest jego forma prawna. Jeżeli zatem faktycznym beneficjentem usług są osoby uprawiające sport, wówczas zwolnienie przysługuje, nawet jeśli nabywa je klub sportowy lub inna organizacja działająca na rzecz tych osób. Jeśli jednak takie usługi służyłyby potrzebom samych klubów (np. usługi doradcze dotyczące prowadzonej działalności), to nie będą one mogły korzystać ze zwolnienia.

Dodatkowo Trybunał potwierdził, że państwa członkowskie nie mogą modyfikować zakresu zwolnień, kierując się kryteriami innymi niż wymienione w dyrektywie. Status nabywcy nie jest natomiast kryterium wymienionym w dyrektywie, w związku z czym Wielka Brytania nie mogła wprowadzić takiego wyłączenia ze zwolnienia.

[ramka][b]W Polsce podobnie jak w Unii[/b]

Polska ustawa o VAT nie narusza przepisów wspólnotowych w tym zakresie. Zwolnienie przewidziane jest tylko dla podmiotów, które nie mają na celu systematycznego dążenia do osiągania zysków ze świadczonych usług związanych z rekreacją i sportem. Polskie przepisy nie uzależniają też zastosowania zwolnienia od statusu nabywcy usług. Trzeba jednak pamiętać, że zwolnienie z VAT nie powinno być stosowane, zgodnie z art. 134 lit. a dyrektywy 2006/112/WE, w sytuacji gdy dostarczane towary lub usługi nie są niezbędne do dokonywania transakcji podlegających zwolnieniu. W tym kontekście zakres zwolnienia zawartego w polskiej ustawie o VAT wydaje się nieco szerszy niż przewidziany w przepisach wspólnotowych. [/ramka]

[i] Łukasz Dębkowski - doradca podatkowy, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego PricewaterhouseCoopers, zespół ds. podatków pośrednich, biuro we Wrocławiu