Skargę na cenę wykupu akcji składamy tylko do sądu rejestrowego

[b]Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 23 października 2008 r. (sygn. V CSK 131/O8)[/b]

Okrężnej drogi do rekompensowania zaniżonej, jego zdaniem, wartości akcji ustalonej w wyniku przymusowego wykupu, tzw. wyciskania, próbował Dymitr L., właściciel skromnego pakietu akcji Zakładów Chemicznych i Tworzyw Sztucznych Boryszew SA.

[srodtytul]Mniejszościowy chce wyrównania [/srodtytul]

Uchwałę o przymusowym wykupie walne zgromadzenie Boryszewa podjęło w 2004 r. Biegły rewident wycenił wartość jednej akcji na 32 zł. Mniejszościowy akcjonariusz, jeśli nie zgadza się z taką wyceną, może się zwrócić o rozstrzygnięcie sporu do sądu rejestrowego (art. 418 § 3 w związku z art. 417 ust. 1 i art. 312 § 8 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link]). Sąd wyznaczy nowego biegłego, jeśli uzna to za uzasadnione. Dymitr L. tej możliwości nie wykorzystał.

Przekonany, że cena akcji ustalona przez biegłego jest wielokrotnie zaniżona, wystąpił jednak do sądu przeciwko spółce o wyrównanie ceny uzyskanej za swe akcje do kwoty wynikającej z ceny należytej, odpowiadającej ich rzeczywistej wartości. Według niego było to 274 zł za akcję. Domagał się od spółki ponad 126 tys. zł.

Były akcjonariusz twierdził, że w celu obniżenia ceny akcji na użytek przymusowego wykupu została przeksięgowana wartość aktywów spółki akcyjnej Huta Oława, której Boryszew był większościowym akcjonariuszem. Z kolei huta posiadała znaczący pakiet akcji Boryszewa. Biegły powołany przez walne zgromadzenie nie uwzględnił należącego do Oławy pakietu Boryszewa.

[srodtytul]Trzeba kwestionować na czas [/srodtytul]

Dymitr L. sugerował też istnienie luki prawnej, gdy chodzi o sposób wyceny akcji w związku z ich wykupem, bo nie ma takiego przepisu jak art. 359 § 2 k. s. h. odnoszący się do wyceny w związku z przymusowym umorzeniem akcji. W myśl tego przepisu wynagrodzenie za te akcje nie może być niższe od wartości przypadających na nie aktywów netto wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Były akcjonariusz przegrał w obu instancjach. Sądy uznały, że wzruszenie ceny ustalonej w wyniku tej procedury nie jest po jej zakończeniu możliwe.

W skardze kasacyjnej Dymitr L. zarzucił naruszenie m.in. przepisów kodeksu cywilnego o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 410), o wyzysku (art. 388), konwencji o ochronie praw człowieka, o ochronie własności, a także nieważność postępowania wskutek naruszenia prawa do obrony przez odmowę powołania dowodu z opinii biegłego dla ustalenia ceny akcji.

Dymitr L. przegrał także przed SN. Sędzia Marek Sychowicz zaznaczył przede wszystkim, że niedopuszczenie dowodu nie jest pozbawieniem prawa do obrony i nie powoduje nieważności postępowania. Przy koncepcji przyjętej przez sądy taki dowód nie był zresztą potrzebny. Oceny, czy koncepcja ta była trafna, dokonać trzeba na gruncie prawa materialnego – tłumaczył sędzia. [b]Skoro w k.s.h. zawarte są przepisy szczególne, określające wyczerpująco procedurę wyceny akcji, która – co ważne – przewiduje sądową weryfikację opinii biegłego, to nie jest możliwe dochodzenie tego samego na drodze ogólnego postępowania sądowego[/b].