Ryzyko ubezpieczeniowe niezależne od płci

Czy dyskryminacja w dostępie do ubezpieczeń będzie zakazana – pyta wiceprzewodniczący Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego

Aktualizacja: 16.10.2010 03:29 Publikacja: 16.10.2010 01:16

Ryzyko ubezpieczeniowe niezależne od płci

Foto: Fotorzepa, Rob Robert Gardziński

Red

O pinia Juliane Kokott, rzecznik generalnej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, z 30 września na temat zakazu dyskryminacji z powodu płci w dostępie do ubezpieczeń może się okazać przełomowa, jeśli uwzględnią ją sędziowie Trybunału w swoim wyroku.

Do belgijskiego Trybunału Konstytucyjnego wpłynęła sprawa o stwierdzenie nieważności uregulowania transponującego dyrektywę Rady 2004/113 z 13 grudnia 2004 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług. Jej autorami było stowarzyszenie konsumentów Association Belge des Consommateurs Test-Achats oraz dwie osoby prywatne.

Trybunał Konstytucyjny zadał luksemburskim sędziom pytanie prejudycjalne (wstępne), czy art. 5 ust. 2 wskazanej dyrektywy jest niezgodny z art. 6 ust. 2 traktatu o Unii Europejskiej, a w szczególności z zasadą równości i niedyskryminacji gwarantowaną przez to postanowienie. Wymieniony wyżej przepis dyrektywy wprowadza wyjątek od generalnej zasady niedyskryminacji ze względu na płeć w dostępie do dóbr i usług. Nadaje bowiem państwom członkowskim Unii kompetencje do decydowania o zezwoleniu na stosowanie proporcjonalnych różnicowań odnośnie do składek i świadczeń poszczególnych osób, gdy płeć jest czynnikiem decydującym w ocenie ryzyka opartego na odpowiednich i dokładnych danych aktuarialnych i statystycznych.

W swojej opinii rzecznik generalna Trybunału stwierdziła, że z punktu widzenia prawa niewłaściwe jest ustalanie ryzyka ubezpieczeniowego w zależności od płci osoby ubezpieczonej, a różnice między osobami, które mogą zostać powiązane z ich płcią jedynie statystycznie, nie mogą prowadzić do różnego traktowania ubezpieczonych płci męskiej i żeńskiej przy kształtowaniu produktów ubezpieczeniowych. Rzecznik generalna oparła swoje twierdzenie przede wszystkim na zasadzie równego traktowania kobiet i mężczyzn w traktatowym prawie unijnym i jego nadrzędnym znaczeniu dla interpretacji wszystkich aktów prawnych niższego rzędu. Podkreśliła, że wyjątki od tej zasady muszą być uzasadnione wyłącznie jednoznacznie wykazanymi biologicznymi różnicami między płciami.

Rzecznik Juliane Kokott posłużyła się również argumentem, że płeć jest cechą, która jak rasa czy pochodzenie etniczne jest nierozerwalnie związana z osobą ubezpieczonego, na którą to cechę nie ma on żadnego wpływu. Inaczej niż na przykład wiek płeć osoby nie podlega żadnym naturalnym zmianom.

W opinii podkreślono jednoznacznie, że wyjątek od zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dostępie do dóbr i usług przewidziany w dyrektywie 2004/113/WE nie dotyczy jednoznacznych biologicznych różnic między ubezpieczonymi, lecz odnosi się do przypadków, w których różne rodzaje ryzyka ubezpieczeniowego mogą zostać powiązane co najwyżej statystycznie z płcią. Wobec tego nie można uznać podstawy tego rozróżnienia za usprawiedliwioną. Rzecznik podkreśliła, że czynnikami takimi mogą być np. średnia długość życia ubezpieczonych, która determinowana jest przez takie faktory, jak wykonywany zawód, środowisko rodzinne i społeczne, nawyki żywieniowe czy uprawianie sportu. Rzecznik generalna zasugerowała Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej, że przepis wprowadzający opisywany wyjątek nie może się ostać w zderzeniu z normami wyższego rzędu gwarantującymi zasadę równości kobiet i mężczyzn w prawie unijnym. Biorąc pod uwagę, że opinie rzeczników zazwyczaj akceptowane są przez sędziów w Luksemburgu, wydaje się, że opinia ta będzie kolejnym krokiem milowym w urzeczywistnianiu zasady równości płci w Unii Europejskiej.

Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne