Wykupu działki z rurociągiem może żądać od Skarbu Państwa

[b]Tak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale (sygnatura akt III CZP 81/10)[/b]. Podał też, że z żądaniem tym można wystąpić do sądu tylko przeciwko Skarbowi Państwa.

SN wyjaśnił wątpliwości powstałe na tle konkretnej sprawy sądowej, ale będzie to miało znaczenie dla wszystkich takich spraw. Chodziło o interpretację art. 124 ust. 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=175872]ustawy z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami[/link] (u.g.n.) przewidującego wykup nieruchomości, która ze względu na zajęcie na budowę infrastruktury technicznej nie może być użytkowana w dotychczasowy sposób.

[srodtytul]Pas na dwu działkach [/srodtytul]

Sprawa dotyczyła rurociągu wraz z kablem sygnalizacyjnym ułożonego na skraju dwu działek Urszuli Ł. (ma je w użytkowaniu wieczystym) w związku z inwestycją realizowaną przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o., której jednoosobowym wspólnikiem jest gmina. Zakład zwrócił się do Urszuli Ł. o bezpłatne udostępnienie działek. Ostatecznie po zawarciu ugody administracyjnej w 2005 r. inwestycja została zrealizowana.

W miejscu położenia rurociągu powstał pas technologiczny zajmujący na większej działce (2,5 ha) 1218 mkw., a na mniejszej (0,5 ha) 562 mkw. Nie można tu nic budować ani składować ze względu na konieczność dostępu do rur i kabla sygnalizacyjnego.

Urszula Ł. od 2001 r. wydzierżawia działki przedsiębiorcy wykorzystującemu je na działalność gospodarczą. Przedsiębiorca ten zwrócił się do niej o wyłączenie pasa technologicznego z dzierżawy.

W tym stanie rzeczy w 2006 r. użytkowniczka wieczysta, powołując się na art. 124 ust. 5 u.g.n. wystąpiła do sądu o nakazanie Zakładowi Wodociągów i Kanalizacji nabycia od niej części działek stanowiących pas technologiczny. Domagała się za nie w sumie 40 tys. zł (ustalona przez gminę cena 1 mkw. mniejszej działki to 62 zł, a większej 71 zł).

[srodtytul]Do kogo o wykup [/srodtytul]

Sąd I instancji żądanie Urszuli Ł. oddalił. Uzasadnił to tym, że ZWiK nie może być stroną pozwaną w takiej sprawie – nie ma tzw. biernej legitymacji procesowej. Roszczenie bowiem przewidziane w art. 124 ust. 5 u.g.n. przysługuje tylko wobec Skarbu Państwa reprezentowanego przez starostę.

Sad II instancji, do którego apelowała Urszula Ł., dostrzegł dwie zasadnicze wątpliwości prawne wymagające rozstrzygnięcia przez SN. Pierwsza: czy można żądać wykupu, jeśli tylko część nieruchomości została zajęta na budowę infrastruktury technicznej? [b]Przyczyną niepewności stało się literalne brzmienie art. 124 ust. 5 u.g.n., w którym mówi się o niemożności „korzystania z nieruchomości w sposób dotychczasowy”.[/b] SN odpowiedział na to pytanie twierdząco. W uchwale nie sprecyzował, czy żądanie wykupu może ograniczyć się tylko do części nieruchomości wyłączonej z dotychczasowego użytkowania.

Druga wątpliwość dotyczyła tego, kto ma być adresatem roszczenia o wykup, skoro według art. 124 ust. 5 u.g.n. nabycie nieruchomości następuje tylko na rzecz Skarbu Państwa. Jako argument przemawiający za przyjęciem, że może nim być tylko SP, sąd wskazał m.in. to, że umowa z tym, kto wystąpił o zezwolenie na budowę infrastruktury, jego oświadczenie, nie może doprowadzić do przejścia własności na rzecz skarbu. Treść uchwały SN odnoszącej się do tej wątpliwości oznacza, że zgodził się on z tym argumentem.