OC prezesa nie jest kosztem spółki

[b]Tak orzekł WSA w Gliwicach 18 stycznia 2011 r. (I SA/Gl 830/10). [/b]

Sprawa dotyczyła spółki, która zawarła umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. W gronie ubezpieczonych znalazła się spółka i podmioty zależne oraz członkowie zarządu, rady nadzorczej a także pracownicy spółki (w tym szczebla kierowniczego) oraz inne osoby niebędące pracownikami.

Spółka zwróciła się do ministra finansów z pytaniem, czy koszt składki płaconej przez nią z tego tytułu będzie kosztem uzyskania przychodu. Uzasadniała, że zawarta umowa ubezpieczeniowa będzie ją zabezpieczać przed ewentualnymi konsekwencjami źle podjętych decyzji przez ubezpieczone osoby.

Ubezpieczenie chroni w istocie interesy spółki, zabezpieczając ją przed stratami finansowymi oraz utratą płynności finansowej. W konsekwencji wydatki poniesione na zapłatę składek będą kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2000/DU2000Nr%2054poz%20654.asp]ustawy o CIT[/link].

Organ podatkowy podniósł, że wydatki na opłacanie składek ubezpieczenia OC organów spółek kapitałowych (tj. wszelkich osób fizycznych, które były/są/będą członkami zarządu, rady nadzorczej, dyrektorami lub innymi pracownikami spółki) nie mają na celu osiągnięcia przez spółkę przychodów, a ich celem jest ochrona od odpowiedzialności osób pełniących określone funkcje w jej organach.

Stąd koszt tych składek nie jest koszem podatkowym. Wskazał jednocześnie, że art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o CIT pozwala uznać za koszty uzyskania przychodów wydatki na opłacanie składek tylko od wybranych rodzajów umów ubezpieczenia, natomiast składki dotyczące pozostałych rodzajów ubezpieczeń nie będą takimi kosztami (niezależnie od tego, czy są opłacane na rzecz pracowników, czy innych osób niebędących pracownikami).

Zdaniem organu podatkowego składki, jakie spółka płaci z tytułu OC, mieszczą się w takiej grupie ryzyka, która w świetle art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o CIT wyklucza je z kosztów.

W skardze do WSA spółka twierdziła, że przepis ten nie znajdzie zastosowania z uwagi na szeroki krąg ubezpieczonych (obejmujący nie tylko jej pracowników). Sąd oddalił skargę, uznając, że organ podatkowy prawidłowo zinterpretował przepisy ustawy o CIT.

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje:

Katarzyna Kunka, starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Łodzi)[/b]

Komentowane orzeczenie jest spójne z aktualnie dominującym stanowiskiem organów podatkowych, zgodnie z którym wydatki ponoszone na opłacenie składek z tytułu OC przedstawicieli władz spółek kapitałowych (np. członków zarządu, rad nadzorczych) oraz członków kadry kierowniczej a także innych pracowników bądź osób trzecich (np. spadkobierców) nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, niezależnie od tego czy ubezpieczonymi są pracownicy czy też osoby pełniące swoje funkcje na podstawie innych stosunków prawnych.

Zdaniem fiskusa omawiane wydatki nie spełniają przesłanki wynikającej z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, tj. nie mają związku z osiąganymi przychodami (lub zabezpieczeniem/zachowaniem źródeł przychodów).

Organy podatkowe postrzegają tego typu umowy jako formę ochrony interesów osób fizycznych kierujących spółkami kapitałowymi, odrzucając argumenty przemawiające za tym, że w licznych przypadkach rzeczywistym beneficjentem tych umów jest spółka kapitałowa.

Co więcej, częstym argumentem powoływanym przez organy podatkowe a także wykorzystanym przez WSA w Gliwicach w komentowanym orzeczeniu w celu skutecznego zakwestionowania prawa do zaliczenia omawianych wydatków do kosztów podatkowych jest brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o CIT, na mocy którego wyłącznie wybrane rodzaje umów ubezpieczeniowych zawieranych przez pracodawców dają prawo do rozpoznania składek ubezpieczeniowych jako kosztów uzyskania przychodów.

Do takich umów nie należą umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, przy czym omawiany przepis odwołuje się wyłącznie do składek płaconych przez pracodawców na ubezpieczenie pracowników, nie odnosi się do innych grup ubezpieczonych.

Niestety, zarówno organy podatkowe, jak i sądy administracyjne, czego przykładem jest komentowany wyrok, przyjmują rozszerzającą wykładnię przepisu, twierdząc, że również składki opłacane z tytułu OC osób niebędących pracownikami nie mogą być zaliczone do kosztów podatkowych na jego podstawie.

Ta argumentacja nie znajduje racjonalnego uzasadnienia, na co zwrócił uwagę [b]WSA w Warszawie w wyroku z 22 października 2009 r. (III SA/Wa 873/09).[/b]

Przy czym jakkolwiek istnieją argumenty, aby twierdzić, że niewłaściwe jest oparcie rozstrzygnięcia WSA w Gliwicach na art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o CIT, nie można wykluczyć, że na dalszym etapie może zostać zakwestionowane prawo do zaliczenia omawianych wydatków do kosztów podatkowych na tej podstawie, że nie mają one związku przyczynowo-skutkowego z przychodami spółki.[/ramka]

[ramka][b]Czytaj też:[/b]

* [link=http://www.rp.pl/artykul/61272,426551_Obsluga-prawna-i-PCC--nie-sa-kosztem-.html]Obsługa prawna i PCC nie są kosztem[/link]

* [link=http://www.rp.pl/artykul/78371,58131_OC-i-AC-podwojnie-limitowane.html]OC i AC podwójnie limitowane[/link]