Czy państwo zapłaci za przeludnienie w więzieniach

Pierwszy prezes Sądu Najwyższego chce, by jego siedmioosobowy skład wyjaśnił, czy umieszczenie w celi, w której przypada mniej niż 3 mkw. na osobę, narusza dobra osobiste osadzonego

Publikacja: 17.04.2011 04:58

Czy państwo zapłaci za przeludnienie w więzieniach

Foto: Fotorzepa, Bartosz Jankowski

 

Jeśli tak, to sędziowie będą musieli się zastanowić, czy dla zadośćuczynienia za to naruszenie wystarczy tylko bezprawność (sprzeczność z przepisami), czy musi być także wykazana wina (sygnatura akt: III CZP 25/11).

Przepisy dotyczące zaludnienia w celach zmieniły się 6 grudnia 2009 r. Wciąż obowiązuje przewidziana w art. 110 § 2 kodeksu karnego wykonawczego ( k.k.w.)  minimalna norma 3 mkw .  W nowych § 2 a – 2i art. 110 k.k.w. doprecyzowano jednak, w jakich okolicznościach i na jak długo dopuszczalne jest osadzenie w celi, w której standard ten nie jest zachowany. To skutek wyroku z

28 maja 2008 r. (sygn. SK 25/07), w którym Trybunał  Konstytucyjny

uznał za sprzeczny z ustawą zasadniczą art. 248 § 1 k.k.w. Przepis ten dopuszczał  osadzenie w zagęszczonych w celach na podstawie decyzji dyrektora. Trybunał odroczył wejście w życie  wyroku na 18 miesięcy,  tj. do 6 grudnia 2009 r. Z tym dniem art. 248 k.k.w. przestał obowiązywać, a  jego miejsce zajęły nowe art. 110 § 2 a – 2i k.k.w.

Przepisy się zmieniły, ale problem pozostał. Choć od czerwca 2010 r. w jednostkach penitencjarnych nie ma przepełnienia, wciąż napływają i będą napływać  pozwy osadzonych, którzy przebywali wcześniej w zbyt ciasnych celach. Domagają się odszkodowań i zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie ich dóbr osobistych, zwłaszcza godności, prawa do intymności i prywatności. Roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym i o zadośćuczynienie przedawniają się w ciągu trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia .

Dotychczasowe orzecznictwo SN  jest rozbieżne. Nie ma  jasności, czy osadzenie w  celi, w której nie oddzielono pomieszczeń sanitarnych  i nie zapewniono osobnych miejsc do spania, jest naruszeniem dóbr osobistych  i może uzasadniać odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art. 24 i art. 448 kodeksu cywilnego. Twierdzącej odpowiedzi na to pytanie udzielił SN w wyroku  z 28 lutego 2007 r. (V CSK 431/06). Takie samo stanowisko zajął w wyroku z 17 marca 2010 r. ( sygn. II CSK 486/09), wydanym już po zmianie przepisów.

Są jednak też dwa orzeczenia, w których SN wyraził pogląd odmienny. W wyroku z 2 października 2007 r. (sygn. II CSK 269/07) uznał, że samo przebywanie w przepełnionej celi może być usprawiedliwione i nie uzasadnia odpowiedzialności Skarbu Państwa. W sprawie, której wyrok dotyczy, umieszczenie w takiej celi nie było w ocenie SN bezprawne, bo nastąpiło na podstawie   przewidzianej w  art. 248 § 1 k.k.w. decyzji dyrektora zakładu karnego, utrzymanej w mocy przez sąd penitencjarny.  Jeszcze dalej idzie postanowienie z 20 grudnia 2010 r., odmawiające  przyjęcia skargi kasacyjnej. SN uznał w nim, że gorsze od oczekiwanych warunki sanitarne i okresowe przebywanie w przeludnionej celi nie naruszają dóbr osobistych osadzonego.

Rozbieżności  w orzecznictwie sądów  I  i II  instancji   wystarczają do przedstawienia  wątpliwości  pod rozwagę  powiększonego składu SN.

Czytaj również:

Zobacz serwis:

Jeśli tak, to sędziowie będą musieli się zastanowić, czy dla zadośćuczynienia za to naruszenie wystarczy tylko bezprawność (sprzeczność z przepisami), czy musi być także wykazana wina (sygnatura akt: III CZP 25/11).

Przepisy dotyczące zaludnienia w celach zmieniły się 6 grudnia 2009 r. Wciąż obowiązuje przewidziana w art. 110 § 2 kodeksu karnego wykonawczego ( k.k.w.)  minimalna norma 3 mkw .  W nowych § 2 a – 2i art. 110 k.k.w. doprecyzowano jednak, w jakich okolicznościach i na jak długo dopuszczalne jest osadzenie w celi, w której standard ten nie jest zachowany. To skutek wyroku z

Pozostało 80% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów