Przygotowania do budowy zwiększają koszty inwestycji

Są więc zaliczane do kosztów podatkowych w momencie likwidacji bądź sprzedaży składnika majątkowego, zgodnie z art. 15 ust. 4f ustawy o CIT.

Tak orzekł WSA w Krakowie 10 maja 2011 (I SA/Kr 564/11).

Spółka prowadzi działalność w zakresie sprzedaży detalicznej w sklepach wielkopowierzchniowych, których otwarcie poprzedza wiele czynności, takich jak: badania rynku, wybór i pozyskanie gruntu, przygotowanie projektu.

Na każdym etapie może zrezygnować z kontynuowania inwestycji. Zwróciła się do organu podatkowego o interpretację, czy pojęcie inwestycji obejmuje także wydatki poniesione na te przygotowawcze czynności.

Jej zdaniem koszty zaniechanych inwestycji są potrącalne w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji, a w pojęciu inwestycji, jako środków trwałych w budowie, mieszczą się czynności związane z przygotowaniem do budowy.

Organ tylko częściowo zgodził się ze stanowiskiem spółki. Gdy chodzi o wybór i pozyskanie gruntu, zbadanie potencjalnego rynku, określenie zapotrzebowania na sklep, uznał, że jej stanowisko jest nieprawidłowe.

Jego zdaniem można potrącić koszty zaniechanej inwestycji, jednak tylko wtedy, gdy likwidacja jest trwała i nieodwracalna. Nie jest to możliwe w odniesieniu do przedstawionych składowych inwestycji, ponieważ będą one nadal istniały z uwagi na obowiązek przechowywania dokumentów.

Spółka w skardze do sądu argumentowała, że ustawodawca celowo zrezygnował z pojęcia fizycznej likwidacji. Przywołała także wyrok NSA z 14 czerwca 2007 (I FSK 943/06), potwierdzający jej zdaniem tezę, że nakłady inwestycyjne oznaczają wszelkie koszty poniesione dla realizacji inwestycji.

Sąd uchylił interpretację. Potwierdził, że skoro w rozpatrywanym przypadku wydatki da się przypisać do konkretnej inwestycji, zwiększają one wartość początkową środka trwałego i są kosztami podatkowymi w momencie zbycia lub likwidacji.

Sąd podkreślił ponadto, że dla rozliczenia w kosztach zaniechanej inwestycji nie jest konieczna fizyczna likwidacja nakładów.

Autor jest współpracownikiem w Zespole Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje Grzegorz Keler, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Katowicach:

Podatkowe ujęcie wydatków ponoszonych we wstępnej fazie inwestycji może mieć kluczowe znaczenie, z uwagi na zasady ich potrącania jako kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 4a pkt 1 ustawy o CIT inwestycjami są środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy o rachunkowości, tj. zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. W praktyce pojawiły się wątpliwości co do możliwości zakwalifikowania wydatków poniesionych na etapie przygotowawczym do kosztów inwestycyjnych.

Co prawda NSA kilka razy jednoznacznie wypowiadał się na ten temat, np. w wyrokach z 8 sierpnia 2008 (II FSK 744/07) i z 15 stycznia 2010 (II FSK 1284/08), uznając, że wydatki poniesione przed rozpoczęciem inwestycji nie są jej elementem i w związku z tym nie mogą być zaliczone do kosztów inwestycyjnych, jednak orzeczenia te odnosiły się do sytuacji, gdy inwestycja się nie rozpoczęła, bo podatnik zrezygnował z niej w fazie koncepcyjnej.

Z orzeczeń tych można wywnioskować, że gdy właściwa inwestycja została rozpoczęta, wydatki poniesione na etapie przygotowawczym są jej integralną częścią, jeśli można je do niej przypisać.

Ponadto w wyroku z 14 czerwca 2007 (I FSK 943/06) NSA uznał, że nawet w razie rezygnacji w fazie przygotowawczej za koszty inwestycyjne można uznać wydatki na prace geologiczne i geodezyjne, również te poniesione jeszcze przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.

Z kolei Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 10 września 2009 (IPPB5/423-315/09-2/DG) stwierdziła, że zaniechanie inwestycji dotyczy także rezygnacji z niej już na etapie wstępnych czynności, do których zdaniem organu zaliczają się m.in. te związane z analizą rynku i obsługą prawną.

Reasumując, uważam, że przyjęte przez krakowski sąd założenie, że wydatki związane z przygotowaniem do budowy mają bezpośredni związek z inwestycją, jest trafne.

Odrębnym aspektem w omawianej sprawie była kwestia konieczności fizycznej likwidacji nakładów. Zdaniem sądu jej przeprowadzenie nie jest wymagane, by można było mówić o likwidacji.

Podobną opinię wyraził WSA we Wrocławiu w wyroku z 14 marca 2008 (I SA/Wr 1702/08), stwierdzając, że pojęcie likwidacji trzeba odnosić raczej do sfery użytkowania środka trwałego niż do jego atrybutów fizycznych. Taki pogląd wydaje się trafny, szczególnie że likwidacja fizyczna mogłaby być ekonomicznie nieuzasadniona lub czasochłonna.

Czytaj też: