Zgodnie z unijną dyrektywą 2019/904 z 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzenia przepisów implementujących do porządku krajowego wybrane ograniczenia do 3 lipca 2021 r.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało i skierowało do Sejmu projekt nowelizacji ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej.
Zgodnie z nowymi przepisami część plastikowych jednorazówek zostanie objęta zakazem wprowadzania do obrotu. Będą to: słomki (z nielicznymi wyjątkami), sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki), patyczki higieniczne (z nielicznymi wyjątkami), talerze, mieszadełka do napojów, a także wykonane z polistyrenu ekspandowanego kubki, pojemniki na posiłki i napoje, w tym zakrętki i wieczka oraz patyczki mocowane do balonów, które są rozprowadzane wśród konsumentów.
Ograniczenie stosowania
Przepisy implementujące dyrektywę odnoszą się nie tylko do zakazu wprowadzenia do obrotu niektórych towarów, lecz mają również na celu ograniczenie stosowania innych kategorii pojemników jednorazowych. Ww. ograniczenia obejmują kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka, oraz pojemniki na posiłki wykonane z innych tworzyw sztucznych niż polistyren ekspandowany. Nowelizowana ustawa, która zakłada zmniejszenie zużycia plastiku, zobowiązuje przedsiębiorców prowadzących jednostki handlowe lub gastronomiczne do pobierania nowej kategorii opłaty od pojemników jednorazowych. Jej wysokość nie może przekroczyć 1 zł za sztukę sztucznego opakowania. Równocześnie stawki tzw. opłat produktowych mają zostać określone w rozporządzeniu ministra klimatu i środowiska. Opłaty mają być przekazywane przez przedsiębiorców na osobny rachunek właściwego marszałka województwa, zatem nie będą stanowić dodatkowego przychodu sklepów lub restauracji. Jednocześnie przedsiębiorcy będą zobowiązani do prowadzenia dodatkowej ewidencji opakowań z tworzyw sztucznych. Niewniesienie lub zaniżenie przekazywanych opłat będzie skutkowało sankcjami finansowymi.
Jak wynika z projektowanej ustawy, sklepy i restauracje mają obowiązek zapewnić klientom alternatywne opakowania wielorazowe lub opakowania wytworzone z innych tworzyw niż sztuczne. Z kolei dopuszczone do użytku plastikowe pojemniki muszą zostać dodatkowo oznakowane zgodnie z przepisami unijnymi.