Sprawne funkcjonowanie administracji publicznej to zaspokajanie potrzeb społeczeństwa zgodnie z postawionymi wcześniej celami. Dla obywateli zapewne ważniejsze jest to, w jaki sposób administracja na co dzień realizuje swoje zadania niż sposoby jej wybierania czy relacje pomiędzy głównymi podmiotami zaangażowanymi w sprawowanie władzy. Główne obszary, dzięki którym administracja publiczna wykonuje swoje zadania dla obywateli, to zarządzanie strategiczne, zarządzanie efektywnością, zarządzanie projektami, zarządzanie innowacyjnością i zakupy publiczne. W dalszej części artykułu opisuję stan procesów zarządzania z tych obszarów w państwie rządzonym przez cztery lata przez PiS.
Zarządzanie strategiczne na poziomie państwa w ostatnich czterech latach to przyjęcie i realizacja Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR). Dokument ten, przyjęty odpowiednią ustawą, był głównym wyznacznikiem kierunków prac całej administracji publicznej w aktualnej kadencji rządu.
Żeby ocenić SOR, właściwie wystarczy rozpatrzyć przypadek Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK), rzekomo najważniejszej polskiej inwestycja infrastrukturalnej. W SOR nie umieszczono projektu budowy CPK, a jedynym polskim lotniskiem międzynarodowym ma pozostać Port Lotniczy im. Chopina. Można z tego wyciągnąć jeden z dwóch wniosków: albo SOR jest nic nieznaczącym dokumentem, albo CPK nie jest ważną polską inwestycją. Zwolennicy pierwszej tezy argumentują, że program 500+, czyli największy polski program społeczny, też nie jest elementem SOR. Zaś zwolennicy drugiej tezy wskazują, że na pierwszego szefa tego mega-projektu powołano człowieka bez żadnych kompetencji w realizacji wielkich projektów infrastrukturalnych.
O lekceważeniu SOR – czyli zarządzania strategicznego – świadczy wiele innych faktów. Na konferencji programowej PiS rozwój Polski był oceniany nie w odniesieniu do SOR, ale w odniesieniu do poziomu rozwoju innych państw Unii Europejskiej i świata. Do chwili obecnej rząd nie opublikował żadnego precyzyjnego sprawozdania z realizacji SOR. Rząd nie pochwalił się skuteczną realizacją żadnego ze swoich projektów flagowych, za to w programie PiS pojawiają się projekty flagowe, których nie ma w SOR – np. Via Carpathia, Via Baltica i Rail Baltica.
Po uchwaleniu SOR przewidywałem, że strategia ta zostanie wyrzucona na śmietnik przez następną ekipę. Ale stało się to już za rządów partii, która ten program przyjmowała. Państwem polskim nikt nie zarządza strategicznie.