Lojalny liberał

Anatolij Czubajs, nowy doradca banku JP Morgan, rosyjski biznesmen i wpływowy polityk z czasów administracji Borysa Jelcyna. Dziś pierwszy Rosjanin w strukturach amerykańskiego banku

Aktualizacja: 30.09.2008 06:09 Publikacja: 30.09.2008 06:08

Cztery lata temu „FT” uznał Czubajsa za jednego z najbardziej wpływowych ludzi w światowym biznesie

Cztery lata temu „FT” uznał Czubajsa za jednego z najbardziej wpływowych ludzi w światowym biznesie

Foto: AFP

W Rosji ma opinię człowieka, dzięki któremu dobrze umocowani politycznie cwaniacy stali się oligarchami z czołówki światowych rankingów najbogatszych. On sam, choć jest człowiekiem bardzo zamożnym, nie jest milionerem. W roku 2004 został uznany przez firmę PricewaterhouseCoopers i „Financial Times” za jednego z najbardziej wpływowych ludzi w światowym biznesie.

Od roku 1998 do początku tego roku był prezesem państwowego koncernu energetycznego RAO UES. W tym czasie udało mu się uniknąć zamachu na jego życie. Ostatnio zmienił pracę na mniej stresującą i szefuje firmie zajmującej się ściąganiem do Rosji nowych technologii – Rosnanotech.

Urodził się w 1955 roku w białoruskim mieście Borysow. Jego ojciec, emerytowany pułkownik armii radzieckiej, był wykładowcą filozofii i teorii komunizmu. Matka, ekonomistka z uniwersyteckim wykształceniem, nie pracowała zawodowo.

Czubajs skończył Leningradzki Instytut Ekonomiczno-Politechniczny. W 1983 r. zrobił tam doktorat z ekonomii, wkrótce potem dołączył do nieformalnej grupy prorynkowych rosyjskich ekonomistów i zaprzyjaźnił się z Jegorem Gajdarem. Pięć lat później zorganizował w Leningradzie klub Pieriestrojka, gdzie chętnie bywała rosyjska inteligencja, w tym dzisiejszy wicepremier, minister finansów Aleksiej Kudrin. Dla finansowania działalności Pieriestrojki Gajdar, Kudrin i Czubajs założyli gospodarstwo rolne, w którym hodowali tulipany. Kwiaty sprzedawali w Dzień Kobiet, a pieniędzy starczyło im nie tylko na działalność klubu, ale i kampanię wyborczą rosyjskich liberałów Anatolija Sobczaka i Jurija Bołdyrewa.

W 1991 roku został ministrem w gabinecie Borysa Jelcyna odpowiedzialnym za prywatyzację i realizował własną wersję prywatyzacji kuponowej wzorowanej na modelu czeskim, która doprowadziła do powstania niebotycznych fortun. Jest jednym z autorów programu terapii szokowej dla rosyjskiej gospodarki. Ale skutek jego reform był zupełnie inny niż np. w Polsce – inflacja zmieniła się w hiperinflację, kurs rubla dołował, półki w sklepach opustoszały.

Największy sukces odniósł jako prezes RAO UES, który przekształcił z nieruchawego kolosa energetycznego w sprawną firmę zarządzaną w zachodnim stylu. Jego kariera zaczęła przygasać, kiedy do władzy doszedł Władimir Putin i mimo że korzysta z każdej okazji, aby podkreślić, że jest wobec niego lojalny, nie potrafił ukryć swego poparcia dla pomarańczowej rewolucji na Ukrainie i był jedynym z liderów rosyjskiego biznesu, którzy stanęli w obronie właściciela rozgrabionego Jukosu Michaiła Chodorkowskiego.

Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację