Priorytetem ochrona środowiska

Troska o środowisko naturalne jest tym obszarem stosunków międzynarodowych, w którym nie ma i nie może być alternatywy dla współpracy. Dziś wszystkie kraje nadbałtyckie ponoszą wspólną historyczną odpowiedzialność za los Morza Bałtyckiego i zachowanie jego unikalnej naturalnej różnorodności.

Konkretnym przykładem skuteczności takiego podejścia jest wspólna praca nad projektem gazociągu północnego. Przypomnę, że gazociąg przez Morze Bałtyckie jest w stanie w okresie co najmniej 50 lat dostarczać do Europy do 55 mld m sześc. gazu ziemnego.

Miliony na badania

W ramach tego projektu po raz pierwszy udało się uzyskać równowagę pomiędzy międzynarodowymi a narodowymi wymaganiami ekologicznymi wszystkich pięciu krajów, przez które przebiega trasa gazociągu morskiego.

Na wstępne badania ekologiczne – największe ze wszystkich prowadzonych dotychczas w Bałtyku – wydano ponad 100 milionów euro. Kolejne 40 milionów w ciągu najbliższych trzech lat kosztować będzie organizacja stałego monitoringu wzdłuż całej trasy.

Rozwiązania technologiczne i inżynieryjne, często unikalne, zostały zastosowane nie tylko z pobudek ekonomicznych. Opierano się przede wszystkim na najsurowszych normach ochrony środowiska. Oddziaływanie ekologiczne było minimalne, miało charakter lokalny i krótkotrwały. Przy okazji przygotowania do budowy pozwoliły znacznie rozszerzyć zasób informacji o ekosystemie Morza Bałtyckiego i uczynić je dostępnymi.

W takich sektorach, jak innowacje ekologiczne i „zielona" gospodarka, tkwią szanse dla przyszłego stabilnego rozwoju

Ważne jest to, że we współczesnym społeczeństwie stopniowo wykształca się kultura odpowiedzialnego stosunku do środowiska naturalnego. Opracowywanie nowych technologii produkcji energii i efektywnego wykorzystania surowców naturalnych staje się silnym bodźcem wzrostu gospodarczego. Właśnie w takich sektorach, jak innowacje ekologiczne i „zielona" gospodarka, tkwią szanse dla przyszłego stabilnego rozwoju. Ma to kluczowe znaczenie w warunkach coraz częstszych zaburzeń w światowym systemie ekonomiczno-finansowym.

Środowisko przedsiębiorców powinno aktywniej uczestniczyć w projektach ekologicznych o znaczeniu ogólnoregionalnym, na przykład w programie partnerstwa na rzecz modernizacji w południowo-wschodniej części Morza Bałtyckiego (SEBA). Współdziałanie władz krajowych i regionalnych, samorządów lokalnych, biznesu, organizacji ponadregionalnych i organizacji pozarządowych powinno zmierzać do stworzenia w regionie stref wzrostu gospodarczego, a w efekcie do poprawy poziomu i jakości życia mieszkańców.

Długofalowe cele

Jestem pewien, że stabilny rozwój można zapewnić tylko dzięki sprzężeniu zadań ekologicznych z celami ekonomicznymi i społecznymi. Wdrożenie podejścia ekosystemowego jest jednym z priorytetów Rady Państw Morza Bałtyckiego i Komisji Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku.

Rada, której Rosja obecnie przewodniczy, w tym roku świętuje dwudziestolecie istnienia. Zachowując wierność długofalowym priorytetom tej organizacji, należy jednocześnie znajdować nowe formaty i mechanizmy współdziałania, a także w maksymalnym stopniu wykorzystać zalety partnerstwa publiczno-prywatnego, w szczególności poprzez realizację dużych projektów infrastrukturalnych, rozwój współpracy w zakresie modernizacji, oraz wsparcie innowacyjności średniego biznesu. Właśnie te kwestie będziemy poruszać w Petersburgu na konferencji na najwyższym szczeblu w sprawie ochrony środowiska Bałtyku.

Nie do przecenienia w realizacji zadań ekologicznych jest potencjał dyplomacji publicznej. Liczę na to, że inicjatywa petersburska, którą Rosja zaproponuje podczas tej konferencji, będzie logicznie uzupełniać i rozwijać działające już instrumenty. Jej podstawowym zadaniem jest zjednoczenie wysiłków społeczeństwa obywatelskiego, oraz kręgów państwowych, biznesowych i finansowych.