„Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych" KNF jako instrument rozszerzenia zakresu nadzoru KNF

Nowy kodeks dobrych praktyk, narzucony rynkowi finansowemu przez Komisję Nadzoru Finansowego, powinien zostać wdrożony do 1 stycznia 2015 r. Nadzorowanie wdrożenia go przez instytucje nadzorowane może prowadzić de facto do rozszerzenia zakresu nadzoru nad podmiotami rynku finansowego.

Aktualizacja: 19.12.2014 13:36 Publikacja: 19.12.2014 13:12

„Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych" KNF jako instrument rozszerzenia zakresu nadzoru KNF

Foto: materiały prasowe

Powołany kodeks budzi w uczestnikach rynku uzasadnione wątpliwości, dotyczące sposobu ich wprowadzenia w instytucjach nadzorowanych.

Wprowadzenie – przyjęcie Zasad, ich charakter prawny

Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) przyjęła w dniu 22 lipca 2014 r. dokument zawierający „Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych", regulujący zasady corporate governance podmiotów rynku finansowego poddanych nadzorowi KNF. KNF zobowiązała instytucje nadzorowane do przyjęcia Zasad do 1 stycznia 2015 roku.

Samo pojawienie się na rynku nowego kodeksu dobrych praktyk nie jest zaskakującym zjawiskiem – takie kodeksy dobrych praktyk pojawiają się w drodze inicjatyw uczestników rynku w różnych branżach. Niezwykłość publikacji KNF polega jednak na tym, że jej autorem jest nie podmiot rynku ale jego regulator, zapowiadający korzystanie z narzędzi nadzorczych w celu kontrolowania wdrożenia kodeksu – poziom wdrożenia Zasad ma mieć przełożenie na ocenę BION (w jaki sposób dokładnie – nie wiadomo, KNF nie wypowiedziała się dotąd na ten temat).

Adresaci – kto powinien wdrożyć Zasady

Zasady powinny zostać wdrożone przez wszystkie instytucje nadzorowane przez KNF (w tym, między innymi, banki, podmioty rynku ubezpieczeniowego, domy maklerskie etc.), z wyłączeniem pewnych kategorii wymienionych przez KNF (m.in. agenci transferowi, agenci ubezpieczeniowi, brokerzy usług ubezpieczeniowych).

W związku z listą wyłączeń, pojawia się wątpliwość dotycząca spółek publicznych – z jednej strony, spółki publiczne są objęte (wprost) obowiązkiem wdrożenia Zasad, z drugiej strony – z obowiązku tego zwolnieni są emitenci dokonujący ofert publicznych lub których papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym – ta sprzeczność daje się racjonalnie wyjaśnić jedynie przez przyjęcie, że Zasady mają zastosowanie do tych spółek publicznych, które nie mieszczą się w zakresie wyłączenia (czyli: nie są emitentami dokonującymi ofert publicznych lub których papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym). Nie wiadomo jednak, jak w praktyce KNF zinterpretuje tę sprzeczność, m.in. w odniesieniu do spółek publicznych będących emitentami a jednocześnie mających inny „tytuł" do przestrzegania Zasad (np. z racji bycia bankiem).

Podobnego typu wątpliwości związane z listą wyłączeń pojawiają się w przypadku oddziałów instytucji kredytowych – przez wykładnię Prawa bankowego można dojść do wniosku, że oddziały te nie są objęte obowiązkiem wdrażania Zasad (co zresztą w przypadku wielu zasad byłoby niewykonalne), ale część wątpliwości zostanie rozstrzygnięta na żywym organizmie rynku, w praktyce stosowania Zasad przez KNF.

Zakres Zasad a dotychczasowy zakres nadzoru KNF

Zasady obejmują w zasadzie wszystkie obszary funkcjonowania instytucji nadzorowanych, w zakresie znacznie szerszym niż zakres innych kodeksów corporate governance dotąd obecnych na rynku.

Zakres Zasad obejmuje zarówno strukturę organizacyjną nadzorowanego podmiotu, jak i jego relacje z udziałowcami, sposób działania organów, politykę wynagradzania i politykę informacyjną działalność promocyjną, relacje z klientami, kluczowe systemy a nawet wykonywanie uprawnień z aktywów nabytych na ryzyko klienta. W każdym z tych obszarów, KNF szczegółowo określiła w Zasadach oczekiwany sposób działania – praktyczną konsekwencją takiego ruchu jest możliwość pośredniego wpływania na te obszary działania instytucji nadzorowanych, na które do tej pory KNF nie miała wpływu. Obecnie, instytucje nadzorowane, w obawie o wynik oceny BION, dostosują swoje funkcjonowanie do oczekiwać szczegółowo wyłożonych w Zasadach.

Podsumowanie

Instytucje rynku finansowego otrzymały od KNF kontrowersyjny podarunek w postaci szczegółowej instrukcji funkcjonowania, ubranej w opakowanie „kodeksu ładu korporacyjnego". Obecnie trwające prace nad wdrożeniem Zasad w instytucjach generują kolejne pytania dotyczące szczegółów oczekiwań KNF i praktycznej możliwości wdrożenia żądanych rozwiązań (częściowo rozbieżnych lub wręcz sprzecznych z prawem), na które brakuje odpowiedzi.

dr Agnieszka Hajos-Iwańska, adwokat w JSLegal Jankowski, Stroiński i Partnerzy

Powołany kodeks budzi w uczestnikach rynku uzasadnione wątpliwości, dotyczące sposobu ich wprowadzenia w instytucjach nadzorowanych.

Wprowadzenie – przyjęcie Zasad, ich charakter prawny

Pozostało 96% artykułu
Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację