Ustawa deweloperska: likwidacja otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego

UOKiK nie chce wycofywać się ze zmiany zasad finansowania inwestycji deweloperskich. Branża protestuje.

Publikacja: 09.05.2018 17:18

Ustawa deweloperska: likwidacja otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego

Chodzi o pomysł likwidacji otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego (OMRP) – najpopularniejszej dziś formy zabezpieczania środków wpłacanych przez nabywców nowych mieszkań.

Dotarliśmy do odpowiedzi Marka Niechciała, prezesa UOKiK, na skargę, którą do premiera Mateusza Morawieckiego złożył Polski Związek Firm Deweloperskich. Ich pismo dotyczyło przygotowywanej przez UOKiK nowelizacji ustawy deweloperskiej.

Akt ten tworzy ramy prawne chroniące interesy nabywców lokali z rynku pierwotnego. Jednym z elementów zabezpieczających jest obowiązek gromadzenia ich środków na rachunkach powierniczych: otwartych (możliwych do zabezpieczenia gwarancją albo ubezpieczeniem) lub zamkniętych.

Różnica między nimi sprowadza się do terminu przekazania przez bank deweloperowi pieniędzy za wznoszony obiekt. Wypłaty z rachunku zamkniętego dokonuje się jednorazowo, po przeniesieniu na nabywcę prawa do wybudowanego lokalu. Wypłata z rachunku otwartego następuje zgodnie z harmonogramem przedsięwzięcia określonym w umowie deweloperskiej, czyli po kontroli na placu budowy i stwierdzeniu, że zakończono dany etap prac.

I ta druga formuła – względniejsza dla deweloperów – jest stosowana w obrocie najczęściej.

Co w razie kłopotów

W ocenie UOKiK może się to jednak odbić na sytuacji konsumentów, którzy mogą mieć problemy z odzyskaniem pieniędzy z otwartego rachunku, gdy deweloper popadnie w tarapaty finansowe w trakcie prowadzenia inwestycji. Stąd propozycja wyeliminowania opisanej formy (OMRP bez dodatkowych zabezpieczeń). To natomiast wiązałoby się ze zmianami, jeśli chodzi o sposób finansowania przedsięwzięć deweloperskich.

Według prezesa Niechciała moment na dokręcanie śruby w budowlance mieszkaniowej mamy idealny, bo branża co roku bije rekordy.

„Z danych firmy REAS dla sześciu aglomeracji wynika, że w 2017 r. deweloperzy wprowadzili do sprzedaży 67,3 tys. mieszkań (wzrost o 2,3 tys. mieszkań w porównaniu z rokiem 2016). W tym samym czasie sprzedano 72,7 tys. mieszkań (10,7 tys. więcej w porównaniu z rokiem 2016), ustanawiając tym rekord" – czytamy w piśmie szefa UOKIK do związku deweloperów.

Nie przekonał go wysuwany przez nich argument, że zmiana może wyciąć z rynku mniejsze podmioty (te nieposiadające środków czy zdolności kredytowej, bo dopiero startują w branży). Nie budzi również wątpliwości fakt, że dotąd nie odnotowano ani razu, by deweloperzy naruszyli interes nabywców mieszkań, stosując rachunki otwarte.

„Proces realizacji budynków przez firmy deweloperskie jest długotrwały, wysokokosztowy i ryzykowny, dlatego należy odejść od modelu, w którym nabywca ma ponosić ryzyko, którego nie chcą podjąć bank czy też ubezpieczyciel" – podkreśla Marek Niechciał.

Z tym stwierdzeniem polemizuje PZFD.

– Z analiz przeprowadzonych na nasze zlecenie wynika, że według danych NBP banki przeznaczają aktualnie około 6 mld zł na finansowanie rynku deweloperskiego. Gdyby natomiast chciano sfinansować jego całość – przyjmując założenie, że wszystkie inwestycje posiadają rachunek zamknięty – należałoby uruchomić kredytowanie na poziomie około 60 mld zł. I to przy 20-proc. wkładzie deweloperów – podkreśla Konrad Płochocki, dyrektor generalny Związku.

Banki nie dadzą

– Nie ma możliwości, by banki w ciągu kilku najbliższych lat aż tak istotnie zwiększyły finansowanie. Efekt? Małe firmy zostałyby odcięte od środków. Oczywiście część szukałaby innego źródła – obligacji czy akcji. Jednakże, co dobitnie pokazuje aktualna sytuacja z GetBackiem, przesuwanie finansowania na obligacje niesie ogromne ryzyko. Nieporównywalnie większe niż rachunek otwarty – dodaje Płochocki.

I przypomina, że przy OMRP nad prawidłowością inwestycji czuwa ciągle bank, ponieważ od tego zależą wypłaty poszczególnych transz.

Chodzi o pomysł likwidacji otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego (OMRP) – najpopularniejszej dziś formy zabezpieczania środków wpłacanych przez nabywców nowych mieszkań.

Dotarliśmy do odpowiedzi Marka Niechciała, prezesa UOKiK, na skargę, którą do premiera Mateusza Morawieckiego złożył Polski Związek Firm Deweloperskich. Ich pismo dotyczyło przygotowywanej przez UOKiK nowelizacji ustawy deweloperskiej.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?