Proszę o informację w sprawie uwłaszczenia mieszkań lokatorskich. W czerwcu złożyłem do mojej spółdzielni mieszkaniowej podanie o treści: „Na podstawie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, artykuł 12, wnoszę o zawarcie ze mną umowy o przeniesieniu własności przysługującego mi członkowskiego prawa do lokalu”. Taki tekst był zamieszczony w tym okresie w prasie lokalnej. Do tej pory nie otrzymałem na to podanie żadnej odpowiedzi. Za to w listopadzie władze spółdzielni zorganizowały zebranie, na którym poinformowały członków, że nie są załatwione prawnie sprawy własności gruntów spółdzielni i nie mogą przeprowadzić uwłaszczenia w takiej formie, w jakiej przewiduje ustawa, tj. jako odrębną własność. Zaoferowano nam przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe, lecz bez odrębnej własności. Dla wszystkich chętnych przygotowano wnioski o następującej treści: „Proszę o przekształcenie przysługującego mi spółdzielczego prawa do lokalu przy ul.......... na własnościowe prawo do tego lokalu, w trybie określonym w art. 7 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU z 2007 r. nr 125, poz. 873)”. Prezes zapewnił nas, że podania złożone wcześniej zachowają ważność i gdy spółdzielnia przejmie prawa do gruntów, wtedy podpisze z członkami nowe umowy. Chciałbym się dowiedzieć, czy załatwienie sprawy w sposób proponowany przez spółdzielnię nie pociągnie za sobą jakichś nieodwracalnych skutków prawnych. (nazwisko do wiadomości redakcji)
Odpowiada Krzysztof Dziewior, Centrum Informacji i Doradztwa Mieszkaniowego
Problem nieuregulowanych praw własności do gruntów dotyczy, niestety, wielu spółdzielni mieszkaniowych w Polsce. W przypadku gdy spółdzielnia mieszkaniowa nie posiada uregulowanego statusu gruntów, na których wybudowano budynki mieszkalne, rzeczywiście nie jest ona w stanie ustanowić odrębnego prawa własności dla poszczególnych lokali. Istnieje jednak inne rozwiązanie – do 31 grudnia 2010 roku spółdzielnia może ustanawiać w tych budynkach własnościowe prawo do lokalu. Nie sposób jednak przewidzieć, czy taki tryb się utrzyma, ponieważ niektóre artykuły nowelizowanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zostały zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego. Nie jestem więc w stanie przewidzieć losów, jakie spotka ta nowelizacja. Tak samo nie znam propozycji nowelizacji przepisów ustawy o podatku dochodowym oraz o podatku od towarów i usług, które to przepisy mają być w roku 2008 również aktualizowane. Posiadanie własnościowego prawa do lokalu jest w dalszym ciągu prawem zbywalnym i zabezpiecza członka spółdzielni przed ewentualną upadłością spółdzielni, ponieważ w przypadku ogłoszenia upadłości spółdzielni własnościowe prawa do lokali przekształcają się automatycznie we własność odrębną, natomiast lokatorskie prawa do lokali będą traktowane jak normalne najmy, czyli członek spółdzielni utraci lokatorskie prawo do lokali. Według mojej oceny prezes państwa spółdzielni postąpił rzetelnie, informując o aktualnym stanie formalnoprawnym państwa nieruchomości. Spółdzielnia, której jest pan członkiem, niepotrzebnie zmarnowała całe lata, ponieważ już od 2001 roku miała obowiązek uregulowania wszystkich spraw formalnoprawnych, czyli także spraw własności gruntów.
