Sąd Najwyższy ma wyjaśnić, czy w trakcie sprawy rozwodowej nakaz eksmisji może być wydany tylko w wyroku rozwodowym, na podstawie art. 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, czy też małżonek może się domagać eksmisji męża bądź żony w odrębnym procesie, na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy o ochronie lokatorów (sygn. III CZP 41/08).
W myśl pierwszego z tych przepisów w sytuacjach wyjątkowych, gdy jedno z małżonków rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może na żądanie drugiego małżonka nakazać jego eksmisję ze wspólnego mieszkania. Ocena, czy tak jest w istocie, należy do sądu. Sąd uzna postępowanie za rażąco naganne, jeśli ktoś np. stale nadużywa alkoholu i pod jego wpływem dopuszcza się wobec żony i małoletnich dzieci aktów przemocy.
Podobnej sytuacji dotyczy art. 13 ust. 2 ustawy o ochronie lokatorów. Uprawnia on współlokatora do wytoczenia przed sądem sprawy o nakazanie eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie.
Przepisy różnią się tylko tym, że art. 58 k. r. o. pozwala nakazać eksmisję jedynie w „wypadkach wyjątkowych”, ale bez względu na rodzaj uprawnień tego małżonka do mieszkania. Na podstawie zaś art. 13 ust. 2 ustawy o ochronie lokatorów wydanie takiego wyroku jest niedopuszczalne, jeśli małżonkowi, z którym mieszkać nie sposób, przysługuje do lokum prawo własności. Co ważne, wszczęcie odrębnej sprawy na podstawie art. 13 ust. 2 pozwoli niejednokrotnie szybciej uwolnić się od drugiej połowy niż w wyniku sprawy rozwodowej. Kwestia eksmisji jest bowiem w sprawie o rozwód tylko jedną z wielu, które sąd musi zbadać i rozważyć.
Z tej krótszej drogi chce skorzystać Beata L., którą mąż na tle irracjonalnej zazdrości obraża, szykanuje i której nie pozwala mieszkać we wspólnym spółdzielczym lokalu. Sąd I instancji w wyroku z października 2007 r. uwzględnił jej żądanie. Jednocześnie orzekł, że ze względu na wysokość zarobków męża nie przysługuje mu prawo do lokalu socjalnego od gminy.
