Zasiedzenie przez spadkobiercę po 30 latach

Nieżyjący rodzice czytelnika zostawili grunt z budynkami. Ostatni z rodziców zmarł ponad 20 lat temu. Czytelnik, który mieszka na tej nieruchomości od urodzenia, chciałbym nabyć ją poprzez zasiedzenie. Nieruchomość nie ma księgi wieczystej. Jest akt własności wydany na oboje rodziców w latach 70. ubiegłego wieku.

[srodtytul]Posiadanie samoistne[/srodtytul]

Nabycie nieruchomości przez zasiedzenie nie jest w tym wypadku możliwe choćby dlatego, że nie upłynął jeszcze okres samoistnego posiadania prowadzący do zasiedzenia, skoro ostatnie z rodziców zmarło 20 lat temu. Okres ten przy zasiedzeniu w złej wierze wynosi 30 lat. Nie można mówić o posiadaniu samoistnym, jeśli choćby jeden ze współwłaścicieli żyje i włada nieruchomością. Tak jest, gdy w niej mieszka albo korzysta z niej w inny sposób, np. wynajmując ją. O posiadaniu samoistnym mówi się wówczas, gdy dana osoba włada nieruchomością jak właściciel, z wyłączeniem innych osób, i ma wolę zachowania jej dla siebie. [b]To, że ktoś np. od lat mieszka w danym domu, nie oznacza bynajmniej, iż jest jego samoistnym posiadaczem. [/b]

W złej wierze jest posiadacz samoistny, który wie, że nie jest właścicielem nieruchomości, a taką świadomość czytelnik przecież musi mieć (przy dobrej wierze okres zasiedzenia wynosi 20 lat).

Czytelnik jest zapewne – jako spadkobierca rodziców – współwłaścicielem nieruchomości przez nich pozostawionej. Tylko gdyby był jedynym spadkobiercą, jej własność należałaby wyłącznie do niego. Tak byłoby, gdyby rodzice nie mieli innych dzieci lub gdyby one zmarły bezpotomnie przed nimi albo gdyby wyznaczyli go jako jedynego spadkobiercę w swych testamentach.

Dla uregulowania kwestii własności nieruchomości trzeba wystąpić do sądu o stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach i przeprowadzić jego dział.

[srodtytul]Spłaty wyrównujące [/srodtytul]

Dział spadku może polegać na przyznaniu wyłącznej własności spadkowej nieruchomości jednemu współspadkobiercy ze spłatami na rzecz drugiego spadkobiercy czy pozostałych spadkobierców. Spłaty muszą wyrównywać wartość ich udziałów w schedzie, chyba że zgodzą się na niższe spłaty lub też z nich zrezygnują.

W takich wypadkach [b]sąd bierze pod uwagę to, że spadkobierca ubiegający się o przyznanie mu wyłącznej własności mieszka w spadkowym domu czy mieszkaniu[/b]. Ważne jest jednak również to, czy będzie on w stanie spłacić pozostałych spadkobierców.

[b]Nie bez znaczenia, gdy chodzi o sposób rozwiązania problemu, jest to, że nieruchomość nie ma urządzonej księgi wieczystej.[/b] Dla takiej nieruchomości można, a nawet trzeba założyć księgę wieczystą, wnosząc (na urzędowym formularzu) wniosek do sądu właściwego według miejsca położenia nieruchomości. Podstawowe dokumenty potrzebne przy zakładaniu księgi to wypis z rejestru gruntów, wyrys z mapy ewidencyjnej i wykaz zmian gruntowych zaopatrzone w adnotację, że są potrzebne do założenia i prowadzenia księgi wieczystej. Takie dokumenty można otrzymać w starostwie.

[srodtytul] Czasem wystarczy notariusz [/srodtytul]

Wydaje się, że najlepiej najpierw uzyskać postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku (wniosek kieruje się do sądu właściwego według miejsca zamieszkania spadkodawcy), potem złożyć wniosek o założenie księgi wieczystej, a następnie przeprowadzić dział spadku. Warto dodać, że potwierdzenie nabycia spadku (kto i w jakiej części nabył spadek) można uzyskać u notariusza, jeśli spadkobiercy są zgodni i wszyscy stawią się u niego. Nie wchodzi to w rachubę, jeśli spadkodawca zmarł przed 1 lipca 1984 r. Wtedy pozostaje tylko sąd. W razie zgody u notariusza można także przeprowadzić dział spadku.

[ramka][srodtytul]Stara scheda z gospodarstwem [/srodtytul]

Jeżeli spadkodawca zmarł przed 4 lutego 2004 r. i zostawił gospodarstwo rolne, do takiej schedy zastosowanie mają stare przepisy ograniczające krąg spadkobierców dziedziczących automatycznie, gdy spadkodawca nie zostawił testamentu. Dziedziczą je osoby, które spełniały wówczas następujące warunki:

>> stale pracowały bezpośrednio w produkcji rolnej;

>> miały przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej; >> były małoletnie, tj. nie przekroczyły 18. roku życia, bądź też uczyły się zawodu albo uczęszczały do szkół;

>> były trwale niezdolne do pracy.