NSA: Zamek w Przecławiu jeszcze nie Potockich

Po 14 latach starań o zwrot zespołu pałacowo-parkowego w Przecławiu sprawa wraca do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Warszawie.

Publikacja: 10.06.2014 08:27

Renesansowy zamek w Przecławiu k. Mielca, przejęty przez państwo na cele reformy rolnej i całkowicie potem zniszczony, został w latach 70. wyremontowany przez ówczesną Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego PZL Mielec.

W 2004 r. część upadłego przedsiębiorstwa kupili Andrzej i Dorota Tyszkiewiczowie. W 2005 r. stali się również właścicielami zamku z parkiem. Obecnie jest on wykorzystywany w celach komercyjnych.

Równolegle od 2000 r. trwają zabiegi Anny Potockiej i jej rodziny, potomków Stanisława Reya, o odzyskanie rodowej siedziby Reyów. Dziewięć pokoleń tej rodziny, potomków Mikołaja Reya z Nagłowic, mieszkało w zamku aż do 1944 r., czyli do przeznaczenia go na cele reformy rolnej.

Pierwszy wniosek o stwierdzenie, że nieruchomość nie podpadała pod przepisy przeznaczające nieruchomości na te cele, wojewoda podkarpacki załatwił w 2003 r. odmownie. Od tej pory orzeczenia organów administracji i sądów były rozbieżne, aż wreszcie w 2011 r. wojewoda podkarpacki ustalił, że zespół pałacowo-parkowy w Przecławiu nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu z 1944 r. o reformie rolnej.

W 2012 r. minister rolnictwa i rozwoju wsi nie uwzględnił odwołania spółki Melex A§D Tyszkiewicz sp.j. (od 24 lutego 2014 r. Melex sp. z o.o.). Było to już po wyroku Trybunału Strasburskiego w sprawie Anna Potocka przeciw Polsce o przewlekłość postępowania.

Obecni właściciele zamku również nie zasypiali gruszek w popiele. W wyniku ich starań WSA w Warszawie wstrzymał wykonanie decyzji wojewody i ministra rolnictwa, a NSA oddalił zażalenie Anny Potockiej(I OSK 1866/13).

Nieskuteczne okazały się natomiast skargi właścicieli spółki Melex i starosty powiatu mieleckiego na te decyzje do WSA w Warszawie. Oddalając je, WSA podtrzymał stanowisko wojewody i ministra rolnictwa – a zarazem dotychczasową linię orzeczniczą sądów administracyjnych. Ustalił, że zespół pałacowo-parkowy był rezydencją, niemającą związku funkcjonalnego z majątkiem ziemskim.

– Część pałacowo-parkowa mogła funkcjonować bez części agrarnej i odwrotnie. Oprócz 1,2 tys. ha majątku Przecław, Reyowie mieli jeszcze jeden majątek ziemski, trzy folwarki, zakłady drzewne, kamienice w Paryżu i Warszawie – było z czego finansować rezydencję – wyjaśniał w NSA radca prawny Marek Nałęcz z kancelarii Forystek i Partnerzy, pełnomocnik Anny Potockiej.

NSA rozpatrywał skargę kasacyjną obecnych właścicieli pałacu od wyroku WSA. Na 40 stronach skargi przytoczono ponownie zarzuty proceduralne: nierozpatrzenie całości materiału dowodowego, niewłaściwa interpretacja i procedura przesłuchań świadków, ustalenie stanu faktycznego w znacznej mierze na podstawie oświadczenia Anny Potockiej. W rezultacie przyjęto, że nieruchomość pełniła jedynie funkcję mieszkalną, a nie rolniczą.

NSA zdecydował, że te zarzuty mogą stanowić podstawę kasacyjną.

– NSA nie kwestionuje dorobku orzecznictwa w sprawach o zwrot rezydencji ziemiańskich. Ale WSA nie dokonał analizy materiału dowodowego. Przepisał uzasadnienie z decyzji ministra rolnictwa i nie odniósł się do tak istotnych zarzutów, jak naruszenie procedury podczas przesłuchań stron i świadków czy do podważenia źródeł dowodowych – powiedziała sędzia Monika Nowicka. – Uchylenie wyroku WSA i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania nie przesądza oczywiście o wyniku postępowania. Sąd pierwszej instancji musi jednak zbadać, czy zebrany materiał dowodowy może stanowić podstawę rozstrzygnięcia.

Renesansowy zamek w Przecławiu k. Mielca, przejęty przez państwo na cele reformy rolnej i całkowicie potem zniszczony, został w latach 70. wyremontowany przez ówczesną Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego PZL Mielec.

W 2004 r. część upadłego przedsiębiorstwa kupili Andrzej i Dorota Tyszkiewiczowie. W 2005 r. stali się również właścicielami zamku z parkiem. Obecnie jest on wykorzystywany w celach komercyjnych.

Pozostało 88% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów