Co zrobić, gdy najemca nie chce się wyprowadzić z mieszkania

Samo podpisanie umowy nie jest tak problematyczne, jak późniejsze rozterki związane z jej przedłużeniem.

Publikacja: 19.02.2023 17:09

Co zrobić, gdy najemca nie chce się wyprowadzić z mieszkania

Foto: Adobe Stock

Nierówność praw i obowiązków wynajmującego i najemcy w świetle prawa, sprawy nie ułatwia. Kryzys na rynku mieszkaniowym tylko zagęszcza atmosferę między stronami. A na horyzoncie coraz wyraźniej widać, że obok najmu okazjonalnego coraz częściej będziemy mieli do czynienia z instytucjonalnym.

Przedłużenie umowy

Po pierwsze przedłużenie umowy może nastąpić poprzez zawarcie aneksu, jak również strony mogą związać się nowym stosunkiem prawnym, tj. zawrzeć nową umowę najmu. Przy czym aneksowanie będzie możliwe, jeśli nie dojdzie do zmiany stron umowy najmu oraz jej przedmiotu. Przedłużenie terminu obowiązywania umowy, zmiana wysokości czynszu oraz inne zmiany nie będą wymagać zawarcia nowej umowy. W takim przypadku wystarczającym będzie podpisanie aneksu, który oczywiście, jako załącznik jest jej częścią.

Jak wyjaśnia radca prawny Michał Kijewski, wspólnik w Kancelarii Prawnej Graś i Wspólnicy, taki sposób przedłużenia umowy najmu będziemy mogli wykorzystać w każdej z trzech form najmu mieszkań w Polsce. Zgodnie z art. 77 k.c. aneks do umowy najmu powinien mieć taką samą formę jak umowa, stąd też, jeśli umowa była sporządzona w formie aktu notarialnego, to także aneks dla swojej ważności wymaga zachowania tej formy.

- Niemniej zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 19a ust. 6 oraz art. 19g ust. 1 OchLok.), ustawodawca do żadnej z istniejących form najmu nie przewidział obowiązku zawarcia takiej umowy w formie aktu notarialnego, bowiem dla ważności wystarczająca jest forma pisemna pod rygorem nieważności – podkreśla radca.

Jak jednak przekonuje Dorota Dymyt-Holko z kancelarii adwokackich MJK, w obecnych czasach jest to forma jak najbardziej pożądana.

Czytaj więcej

Jak legalnie wejść do swego mieszkania wynajętego komu innemu

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji

Już przy podpisaniu umowy, jeżeli wynajmujący oczekuje złożenia przez najemcę oświadczenia, w którym ten ma zobowiązać się do opuszczenia lokalu wraz z zakończeniem obowiązywania umowy, wynajmujący powinien zastrzec, że przy przedłużeniu umowy jest on zobowiązany do złożenia ponownie przedmiotowego oświadczenia. Dlaczego jest to tak ważne? Jest to niezwykle bezpieczne zachowanie, które z pewnością uchroni wynajmującego.

- Załóżmy, że w akcie notarialnym o poddaniu się egzekucji w zakresie eksmisji i podania lokalu zastępczego występuje jednoznaczny zapis, że akt ten dotyczy umowy najmu zawartej np. na czas oznaczony od dnia 1 stycznia 2023 do dnia 31 grudnia 2023, a strony zamierzają przedłużyć umowę najmu, tak, aby obowiązywała ona po 31 grudnia 2023 roku np. do dnia 31 grudnia 2024 roku. W takim wypadku – jak wyjaśnia aplikant adwokacki Paweł Kopytowski w Kancelarii Graś i Wspólnicy - wynajmujący może żądać od najemcy złożenia nowego oświadczenia.

Gdy nie da się wyegzekwować wyprowadzki z lokalu

Może się też zdarzyć, że najemca poda w oświadczeniu fałszywe dane lokalu lub z różnych względów nie będzie mógł wyprowadzić się do lokalu wskazanego w oświadczeniu. Jest to poważny problem umów najmu okazjonalnego. Komornik w takiej sytuacji nie przeprowadzi eksmisji, jeśli nie będzie miał miejsca docelowego. Dlatego też wynajmujący zawsze może a nawet powinien sprawdzić dane, jakie podał najemca.

- Wynajmujący może zweryfikować księgę wieczystą podanej nieruchomości i sprawdzić, czy rzeczywiście dane wskazane przez najemcę są prawdziwe. Co więcej wynajmujący może żądać, aby najemca przedstawił mu osobę, której dotyczy lokal zastępczy. Należy podkreślić, że najważniejszym prawem wynajmującego jest prawo zadawania pytań i bycia skrupulatnym. Dzięki temu z pewnością nie zostanie oszukany przez nieuczciwego najemcę- zapewnia radca prawny Michał Kijewski.

Zwłaszcza czas pandemii uwypuklił poważny problem związany z najemcami, którzy nie płacili czynszu i w zasadzie mogli bezkarnie korzystać z własności wynajmujących. Była to dość niecodzienna sytuacja, kiedy to niepłacący czynszu najemca – w gruncie rzeczy był osobą bezkarną i w dalszym ciągu mógł zamieszkiwać bez żadnych obowiązków. Tym samym wynajmujący, którzy zawarli umowę najmu („zwykłą”, ustawową) nie mogli nic zrobić, bowiem sądy nie wydawały wyroków nakazujących eksmisję. Na szczęście to jest już za nami. Niemniej problem z czasem fikcyjnymi adresami, pod które najemcy zobowiązywali się wyprowadzić, pozostał. Co wtedy?

- W takim przypadku najemca ma 21 dni na wskazanie innego lokalu wraz z oświadczeniem identycznie jak przy zawieraniu umowy. Warto pamiętać, że wyeksmitowanie najemcy z lokalu przy zawieraniu umowy najmu okazjonalnego różni się proceduralnie od umów zawieranych na tradycyjny wynajem. W przypadku najmu okazjonalnego wynajmujący musi dostarczyć żądanie opróżnienia lokalu na piśmie opatrzonym urzędowo poświadczonym podpisem, jeżeli najemca nie wydał lokalu to należy złożyć w sądzie wniosek o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, w którym było złożone oświadczenie o poddaniu się egzekucji - tłumaczy Dorota Dymyt-Holko.

Po uzyskaniu klauzuli wykonalności tytuł egzekucyjny składany jest do komornika. Jak mówi prawniczka, praktyka w zarządzaniu lokalami jest taka, że w przypadku braku adresu często najemca jest „przenoszony” do noclegowni lub jego przedmioty są składowane do magazynie na określony czas na koszt wynajmującego.

W razie takich problemów może zastosować jeden ze sposobów, o którym pisaliśmy w artykule Jak legalnie wejść do swojego lokalu.

Czytaj więcej

Wynajem mieszkania za odstępne - czy warto z niego korzystać?

Co z umowami najmu instytucjonalnego

Do umowy najmu instytucjonalnego winno się załączyć wypis aktu notarialnego obejmującego oświadczenie najemcy o poddaniu się egzekucji i zobowiązaniu się do opóźnienia i wydania lokalu, w którym to oświadczeniu najemca przyjął do wiadomości, że w razie konieczności wykonania powyższego zobowiązania nie przysługuje mu prawo do lokalu socjalnego ani pomieszczenia tymczasowego.

Jak zaznacza mec. Michał Kijewski, powyższe oświadczenie jest obligatoryjnym załącznikiem do umowy! Jego brak spowoduje, że będziemy mieć do czynienia ze zwykłą umową najmu. Oświadczenie to powinno odpowiadać wymogom z art. 777 § 1 pkt 4 kc oraz zawierać oświadczenie o przyjęciu przez najemcę do wiadomości o braku uprawnienia do lokalu socjalnego.

Uchybienie tym wymogom spowoduje nieważność tej czynności prawnej, a co za tym idzie – obowiązkiem uzyskiwania wyroku eksmisyjnego, który przy, „zwykłym” najmie, jak i najmie okazjonalnym jest niezwykle trudny w wyegzekwowaniu. Ustawodawca zrezygnował z wskazywania przez najemcę lokalu zastępczego, jak to jest uregulowane w umowie najmu okazjonalnego, (w której wynajmującym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali).

Z pewnością jest to, dodatkowe i wyczekiwane ułatwienie dla dopiero, co rozwijającego się rynku najmu instytucjonalnego, który okazuje się być konkurencyjny oraz ciekawy nie tylko dla wynajmującego, ale także samych najemców.

Nierówność praw i obowiązków wynajmującego i najemcy w świetle prawa, sprawy nie ułatwia. Kryzys na rynku mieszkaniowym tylko zagęszcza atmosferę między stronami. A na horyzoncie coraz wyraźniej widać, że obok najmu okazjonalnego coraz częściej będziemy mieli do czynienia z instytucjonalnym.

Przedłużenie umowy

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Edukacja
Matura 2024: język polski - poziom podstawowy. Odpowiedzi eksperta
Sądy i trybunały
Trybunał niemocy. Zabezpieczenia TK nie zablokują zmian w sądach
Sądy i trybunały
Piebiak: Szmydt marzył o robieniu biznesu na Wschodzie, mógł być szpiegiem
Sądy i trybunały
"To jest dla mnie szokujące". Szefowa KRS o sprawie sędziego Szmydta
Konsumenci
Kolejna uchwała SN w sprawach o kredyty