SN: nowy plan zagospodarowania, pieniądze tylko dla właściciela

Rekompensaty za pogorszenie korzystania z nieruchomości nie może domagać się nabywca tego roszczenia. To sedno najnowszego orzeczenia SN.

Publikacja: 12.01.2023 07:21

SN: nowy plan zagospodarowania, pieniądze tylko dla właściciela

Foto: Adobe Stock

Kwestia ta wynikła w sprawie, w której Sąd Okręgowy w Gdańsku zobowiązał Gminę Miasta Gdynia, aby wykupiła od powódki, miejscowej spółki jawnej, nieruchomość za 3,2 mln zł. Na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który stanowi, że jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty może żądać od gminy odszkodowania albo wykupienia nieruchomości lub jej części.

Roszczenie to powstało w związku z uchwaleniem w 2010 r. planu zagospodarowania i przysługiwało pierwotnie L. D., która scedowała je na tę spółkę w kwietniu 2011 r. SO wskazał, że ani z istoty tego roszczenia, ani z ustawy nie wynika zakaz jego zbywania, spółce zatem przysługuje prawo do tego roszczenia.

Miasto nie dało za wygraną i w apelacji zarzuciło, że uprawnionymi do dochodzenia tych roszczeń są jedynie właściciele albo użytkownicy wieczyści dotknięci skutkami zmian w planowaniu przestrzennym, a więc którym te roszczenia przysługiwały w chwili wejścia w życie nowego planu.

Przy rozpoznawaniu apelacji sąd apelacyjny powziął wątpliwości, z którymi zwrócił się do SN, wskazując, że w dotychczasowym orzecznictwie SN kwestia zbywalności tych roszczeń nie była wprost podejmowana, pojawiły się natomiast wypowiedzi o prawie do ich dochodzenia. W wyroku IV CSK 788/15 SN wyjaśnił, że odszkodowania przewidzianego w art. 36 ust. 1 pkt 1 może skutecznie dochodzić właściciel lub użytkownik wieczysty mający taki status w chwili wejścia w życie nowego lub zmienionego planu miejscowego, jak i w chwili wytoczenia powództwa oraz zamknięcia rozprawy poprzedzającej wydanie wyroku przez sąd drugiej instancji.

Z kolei w wyroku II CSK 411/15 SN wskazał, że cesja tego roszczenia sprzeciwiałaby się właściwości zobowiązania. Właściciel lub użytkownik wieczysty, który nie wyegzekwował go przed zbyciem nieruchomości, mógłby dochodzić jedynie odszkodowania na podstawie art. 36 ust. 3 u.p.z.p.

– Z przytoczonych argumentów wynika, że SA nie miał poważnych wątpliwości, jak rozstrzygnąć kwestię objętą pytaniem prawnym. Przeciwnie, wskazują one na przekonanie SA o niedopuszczalności cesji takiego roszczenia, co wyklucza podjęcie uchwały. Uchwała nie może bowiem usuwać wątpliwości, których sąd drugiej instancji w rzeczywistości nie ma, a oczekuje jedynie wsparcia dla swojego stanowiska – wskazał SN w składzie sędziowie: Dariusz Zawistowski, Grzegorz Misiurek i Karol Weitz.

Sygnatura akt: III CZP 99/22

Opinia dla „rzeczpospolitej”

Stefan Jacyno

adwokat kancelaria Wardyński i Wspólnicy

Sąd Najwyższy odczytał pytanie nie jako kwestię prawną do rozstrzygnięcia, lecz jako chęć upewnienia się przez sąd apelacyjny, czy jego wyraźnie zasygnalizowany w treści pytania zamiar zmiany wyroku i oddalenia powództwa jest słuszny. Sądy mają jednak coraz więcej wątpliwości związanych z dawniej raczej niekontrowersyjnym przelewem roszczeń względem podmiotów publicznych. Na tle prawa administracyjnego zapadła uchwała NSA z 29 sierpnia 2022 (I OSK 2034/20), w której przyjęto, że mimo przelewu nabywca nie staje się stroną postępowania administracyjnego. Czyżby w gospodarce wolnorynkowej wolno nam było coraz mniej? Pewne jest tylko, że podmioty publiczne korzystają na tym, że zdezorientowane podmioty prywatne tracą roszczenia, choćby na skutek przedawnienia.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów