O terminie na złożenie wniosku powinni pamiętać lokatorzy mieszkań Skarbu Państwa, ale nie wszystkich. Chodzi o te, które znajdują się w trwałym zarządzie jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Należą do nich przede wszystkim: Straż Graniczna, straż pożarna, Służba Więzienna, policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, zarządy dróg, szkół podstawowych i średnich, zakłady budżetowe, placówki zdrowia. Jednostki te dysponują tysiącami lokali, ale nikt jeszcze nie policzył, ile ich jest tak naprawdę. Przykładowo: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji posiada 1183 tego typu mieszkań w 27 wielorodzinnych budynkach (dane nie obejmują lokali, którymi dysponują służby podległe ministerstwu). Do tej pory MSWiA sprzedało 357 lokali.
Z kolei miasto Kraków (jako reprezentant Skarbu Państwa) ma pięć nieruchomości. Obecnie są one w trwałym zarządzie: ABW, policji oraz aresztu śledczego.
Mieszkania służbowe sprzedaje się na podstawie różnych przepisów branżowych, a jeśli ich nie ma – na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami. W wielu wypadkach te regulacje przewidują znacznie mniej korzystne zasady wykupu aniżeli ustawa z 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych osób prawnych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa (DzU z 2001, nr 4, poz. 24 ze zm.). Przewiduje ona wysokie bonifikaty w cenie mieszkania, a mianowicie 6 proc. za każdy rok pracy u zbywcy (lub jego poprzednika prawnego) i 3 proc. za każdy rok najmu tego mieszkania. Łączny upust w cenie nie może przekroczyć 95 proc. Co ważne, jeżeli mieszkanie kupuje emeryt, rencista, wdowa (wdowiec) po nim (po niej) cena sprzedaży zawsze wynosi 5 proc. jego wartości. Jest więc, o co się bić.
Wniosek może złożyć osoba zajmująca mieszkanie Skarbu Państwa, które jest w trwałym zarządzie wymienionych jednostek, oraz zaliczona przez ustawę do grona uprawnionych (patrz ramka). Pod warunkiem jednak, że zrobi to do końca 2008 r. (art. 10 ustawy).
– Wniosek składa się do jednostki, która dysponuje lokalem, czyli jeżeli jest miejska komenda policji, to do niej powinien on wpłynąć – mówi Janusz Bubak, kierownik referatu gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa w Krakowie. Ta rozpatruje go i albo wyraża zgodę na sprzedaż, albo odmawia. Jeżeli zdecyduje się zbyć lokal, występuje do reprezentanta Skarbu Państwa (najczęściej w tym wypadku będzie to starosta), żeby podjął decyzję o wygaśnięciu trwałego zarządu w stosunku do nieruchomości lub jej części, której dotyczy wniosek. – Zwykle – dodaje Bubak – taka decyzja to czysta formalność. Najważniejsze więc jest uzyskanie zgody jednostki, która ma nieruchomość w zarządzie (np. szpitala, zarządu dróg, policji).
