Będzie nowa ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych

Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad nową ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych. Ma ona zastąpić obecną, powszechnie krytykowaną.

– Chcemy przywrócić możliwość przekształcania lokatorskich praw do lokalu w spółdzielcze własnościowe, ale tylko do końca 2012 r. – wyjaśnił Piotr Styczeń, wiceminister infrastruktury.

Teraz przepisy umożliwiają to w jednym wypadku. Prawo do przekształcenia mają posiadacze mieszkań lokatorskich w blokach stojących na gruntach, do których spółdzielniom nie przysługuje tytuł prawny, nie mogą więc, tak jak inni spółdzielcy, wykupić mieszkania lokatorskiego na własność (ten przywilej tracą po 31 grudnia 2010 r.).

– Obecnie spółdzielców, którzy chcą wykupić mieszkanie lokatorskie, jest bardzo dużo, w wielu spółdzielniach długo czeka się na sfinalizowanie transakcji. Chcemy dać tym osobom prawo wyboru między prawem spółdzielczym własnościowym a pełną własnością – mówi Styczeń.

W pierwszym wypadku właścicielem mieszkania jest spółdzielnia, ale jego posiadacz może je sprzedać lub też podarować. Dużo łatwiej jest uzyskać to prawo aniżeli własność. Wystarczy zwykła umowa pisemna, nie ponosi się też kosztów notarialnych i założenia księgi wieczystej. W drugim wypadku właścicielem lokalu jest spółdzielca.

Ministerstwo proponuje dać więcej czasu zarządom spółdzielni na przeniesienie własności mieszkania na spółdzielcę. W tej chwili mają na to trzy miesiące liczone od daty złożenia wniosku do podpisania aktu notarialnego. Za niedotrzymanie tego terminu prezesowi grozi kara grzywny i ograniczenia wolności. Są już pierwsi ukarani przez sądy.

– Proponujemy, by władze spółdzielni miały trzy miesiące, ale na skompletowanie wszystkich niezbędnych do wykupu dokumentów oraz na ustalenie ze spółdzielcą daty podpisania aktu notarialnego

– mówi Styczeń. Uznaje ten termin za dużo bardziej realny.

Ministerstwo chce powrócić także do obowiązku zwoływania zebrań przedstawicieli.

Po ostatniej nowelizacji zastąpiły je walne zgromadzenia, w dużych spółdzielniach odbywane w częściach. Po raz pierwszy walne na nowych zasadach miały być zwoływane w tym roku, ale wiele spółdzielni tego nie zrobiło.

W projekcie skreśla się też przepisy przewidujące kadencyjność rad nadzorczych.

Same spółdzielnie mają o tym decydować w statutach.

Ministerstwo pracuje nad projektem, ale jednocześnie czeka na wyrok Trybunału Konstytucyjnego (wpłynęły tam dwa wnioski dotyczące tej ustawy oraz dwa pytania prawne). Autorzy chcą uwzględnić skutki rozstrzygnięć TK.

Projekt nie podoba się Krajowemu Związkowi Lokatorów i Spółdzielców. – Jest korzystny tylko dla prezesów, nie dla szeregowych członków. Dotyczy to i powrotu do ustanawiania własnościowych praw, i zwoływania zebrań przedstawicieli, w których najwięcej do powiedzenia mają reprezentanci władz spółdzielni – ocenia Andrzej Krzyżański, prezes Związku.

Z kolei Michał Tokłowicz, zastępca prezesa Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, uważa, że przywrócenie własnościowych praw leży w interesie spółdzielców. – Mamy wielki problem z mieszkaniami lokatorskimi w budynku, który stoi na dwóch działkach o różnym terminie wygaśnięcia użytkowania wieczystego – tłumaczy. – Ludzie nie mogą wykupić lokali na własność ani przekształcić we własnościowe prawo. Ta zmiana załatwiłaby sprawę.

Nowa ustawa na pewno jest potrzebna. Gdy zapadnie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, prawdopodobnie zespół ekspertów opracuje swój własny projekt. Jestem zwolennikiem uwłaszczenia z mocy prawa. Wszyscy posiadacze własnościowych praw powinni się uwłaszczyć z chwilą wejścia w życie nowej ustawy. Z kolei posiadacze mieszkań lokatorskich powinni mieć możliwość wykupu lokali na obecnych zasadach. Likwidacja zebrań przedstawicieli przez ostatnią nowelizację to nie jest dobry pomysł. W tej chwili w Sejmie znajduje się prezydencki projekt prawa spółdzielczego, którego jestem współautorem, przewidujący powrót do zebrań przedstawicieli z jednoczesnym zakazem bycia przedstawicielem dla prezesa, członków zarządu i rady nadzorczej.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki