Szybkość postępowania jest jedną z naczelnych zasad postępowania administracyjnego wskazaną w art. 12 kodeksu postępowania administracyjnego. Wynika to z faktu, iż w ocenie ustawodawcy przewlekłość i powolność postępowania ogranicza lub wręcz udaremnia urzeczywistnienie praw strony.
Co do zasady kodeks postępowania administracyjnego przewiduje, iż organ administracji jest zobowiązany rozpatrywać sprawy bez zbędnej zwłoki. Z powyższego wynika, po pierwsze, iż organ administracji rozpatruje sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień niezwłocznie. Do takich spraw należą te, w których organ może wydać decyzję, opierając się na dowodach przedstawionych przez stronę, faktach powszechnie znanych oraz faktach znanych organowi, przed którym toczy się postępowanie, lub faktach możliwych do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza ten organ. Po drugie, sprawy (inne niż podlegające niezwłocznemu rozpatrzeniu) powinny być załatwione w terminach określonych w art. 35 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego. Przepisy wyznaczają termin jednego miesiąca na załatwienie spraw wymagających przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, a dwóch miesięcy na rozpatrzenie spraw szczególnie skomplikowanych, tj. spraw zawiłych pod kątem prawnym, dowodowym oraz ustalenia stanu faktycznego.
Należy zaznaczyć, iż bieg wspomnianych terminów liczony jest od dnia wszczęcia postępowania, przy czym nie wlicza się do nich m.in. okresów zawieszenia postępowania oraz opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organów (np. działania lub zaniechania innych organów, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy). W przypadku niezałatwienia sprawy w terminach, zgodnie z tym, co wskazano powyżej, organ w drodze postanowienia powinien poinformować stronę o zwłoce, podać jej przyczyny oraz wskazać nowy termin załatwienia sprawy. Niestety, przepisy kodeksu postępowania administracyjnego nie przewidują granicy przy wyznaczaniu przez organ administracji nowego terminu załatwienia sprawy, pozostawiając w tym zakresie swobodę organom administracji.
W przypadku bezskutecznego upływu odpowiedniego ze wspomnianych terminów do załatwienia sprawy (niewydania decyzji lub niepoinformowania strony o nowym terminie załatwienia sprawy) strona może wnieść zażalenie na bezczynność organu administracji do organu wyższego stopnia. Uwzględniając zażalenia, organ wyższego stopnia wyznacza dodatkowy termin do załatwienia sprawy.[/ramka]