Najemcy będą mogli być właścicielami

Przedstawiciele resortu infrastruktury podkreślają, że o sprzedaży mieszkań ma decydować ich właściciel. – Uzyskane pieniądze w pierwszej kolejności powinny być przeznaczone na spłatę kredytów zaciągniętych na budowę – przekazał „Rz” Artur Wieliczko z Ministerstwa Infrastruktury.

Reforma będzie dotyczyła zarówno szczegółowych zasad sprzedaży i wynajmu mieszkań TBS, jak i sposobu rekrutacji najemców. – Określi też, kto będzie mógł budować takie lokale. Jest jednak za wcześnie, by mówić o szczegółach wykupu mieszkań – zastrzega Artur Wieliczko.

Za sprzedażą lokali opowiadają się prywatne TBS, podnosząc, że ich cena powinna być rynkowa. Mniej chętne są gminne. Według Banku Gospodarstwa Krajowego wśród TBS aktywnie korzystających z programu wsparcia kredytowego jest 195 z przewagą kapitału państwowego i 40 – kapitału prywatnego.

Przygotowywane zmiany popiera m.in. Stowarzyszenie Budownictwa Społecznego. Jak informuje Barbara Czyż, sekretarz tego stowarzyszenia i prezes prywatnego TBS Marki, wykup mieszkań wybudowanych ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego powinien być dobrowolny. – To właściciel lokali by decydował, czy chce je sprzedać czy nadal wynajmować – mówi Barbara Czyż. – Wolnorynkową cenę ustalanoby na podstawie wyceny rzeczoznawcy – dodaje. Według stowarzyszenia na sprzedaż powinny trafić głównie te lokale, w których część kosztów budowy ponieśli partycypanci – zarówno osoby fizyczne, jak i prawne.

[wyimek]68 tysięcy mieszkań kredytowanych z KFM oddały TBS do końca I półrocza br. – podaje resort infrastruktury[/wyimek]

Wątpliwości ma Zdzisław Słabkowicz, szef Polskiej Izby Gospodarczej Towarzystw Budownictwa Społecznego. – To naturalne, że część prywatnych TBS chce lokale sprzedawać. Kiedy w późnych latach 90. rynek budowlany nieco się załamał, a domy nie znajdowały nabywców, wielu prywatnych właścicieli i deweloperów zakładało TBS, by za pieniądze podatników wykończyć je i wynająć. I to jest ich zamrożony kapitał, więc są zainteresowani, by go odzyskać – mówi. – Wszystko świetnie, pytanie tylko, po jakiej cenie te mieszkania miałyby być sprzedawane?

Według Słabkowicza TBS powinny realizować swój główny cel, czyli budować na wynajem. – Nawet bogatsze kraje zwiększają budowę mieszkań na wynajem. Tymczasem u nas 700 tys. rodzin czeka na lokale, a nie jest w stanie wziąć kredytu – mówi prezes izby. Dodaje, że jeśli kogoś stać na kupno domu, może go nabyć u dewelopera.

Gdyby część z ok. 70 tys. mieszkań TBS została wykupiona i wystawiona na sprzedaż, jak zmieniłoby to rynek? – Nie powinno to wpłynąć na ceny mieszkań – ocenia Marcin Jańczuk z agencji nieruchomości Metrohouse. – Liczba lokali w TBS nie jest aż tak duża, a najemcami są z reguły osoby, które nie będą mogły sobie pozwolić na sprzedaż obecnego lokum i zakup kolejnego, np. większego. Dlatego nie należy się spodziewać wysypu mieszkań z TBS do sprzedaży.

[ramka]OPINIE

[srodtytul]Ten, kto najmniej wkłada, bierze wszystko[/srodtytul]

[b]Krzysztof Planeta, były prezes TBS Bemowo[/b]

– Kiedyś zadałem sobie podstawowe pytanie: kto jest największym beneficjentem systemu wspierania budownictwa mieszkaniowego? Może najemcy mieszkań? Beneficjentów trzeba poszukać w drodze rynkowej analizy. Weźmy np. TBS Bemowo. W 10 budynkach wielorodzinnych jest 23,580 tys. mkw. powierzchni użytkowej, 2,5 tys. usługowej, 103 garaży i 78 miejsc parkingowych.

Wartość rynkową tego majątku można oszacować na przykładzie cen w sąsiednich osiedlach deweloperskich. Przy tym standardzie budynków i mieszkań przyjmijmy skromne 7 tys. zł za mkw. powierzchni użytkowej. Garaż w budynkach to powiedzmy 30 tys. zł za stanowisko, a za miejsce parkingowe – 5 tys. zł.

Powierzchnia usługowa w tym miejscu sprzedałaby się jak ciepłe bułeczki za 5 tys. zł za mkw. Razem: ponad 181 mln zł!

Kasa jest trochę obciążona, bo kredyt z BGK do spłacenia przez 29 lat wynosi 42,6 mln zł, czyli 23,6 proc.

Ale i tak spłacą go wskazani honorowi dawcy – najemcy. A reszta – 76,4 proc. tej sumy powstało same.

Samorząd w ten interes włożył ok. 7 mln zł, partycypanci – ok. 18 mln zł, KFM z naszych pieniędzy dopłaci różnicę w oprocentowaniu w stosunku do rynkowego kredytu. To kwota ok. 15 mln zł (pod warunkiem stabilnej inflacji na poziomie ok. 5 proc. rocznie przez te 29 lat). Niezły interes – ten, kto najmniej wkłada, bierze wszystko, ci, co wkładają najwięcej, czyli partycypanci – nic. Złoty interes dla samorządu.

Nad możliwością wykupu mieszkań przez partycapantów najemców trzeba się więc na pewno zastanowić. Na lokale, które im wynajmuje TBS, wydali 30 proc. ich wartości. W miesięcznych czynszach spłacają też kwoty ustalone przez kredytodawcę, czyli BGK, do momentu, aż TBS przestanie być jego dłużnikiem.

Gdyby jednak TBS wziął kredyt na całość inwestycji i wybudował mieszkania i dopiero je wynajmował, to rzecz byłaby normalna. Ale kiedy zaplątał w interesy inwestycyjne partycypantów, to musi się z tego jakoś rozliczyć.

[srodtytul]Cena powinna być rynkowa[/srodtytul]

[b]Barbara Czyż, sekretarz Stowarzyszenia Budownictwa Społecznego, prezes TBS Marki[/b]

– Z zadowoleniem przyjmujemy zapowiedzi resortu infrastruktury o możliwości wykupu mieszkań w TBS.